نقش توسعه فضاهای کتابخانه ای شهری در افزایش سرانه مطالعه

عماد مطالبی مطالعه را آغازگر تجلی اندیشه دانست و اظهار کرد: از گذشته های دور کتاب به عنوان یکی از ابزارهای آموزشی مورد توجه بوده است؛ از این رو باید در فضاهای شهری خود به دنبال گسترش و افزایش پهنه هایی با کاربری های مرتبط و همگن با این نیاز جامعه باشیم لذا پیشنهاد می شود فرهنگسراهای معماری و شهرسازی و محیط زیست شهری را با مکان یابی درست و اختصاص یک پهنه با کاربری مناسب ایجاد کنیم که خود حرکتی است در مسیر رشد و تعالی جامعه که می تواند بسترساز یک نظام پژوهشی مبتنی بر جنبه های کاربردی و آموزشی باشد.

وی توجه به معماری زمینه گرا در توسعه فضاهای کتابخانه ای در پهنه های شهر را کلید توسعه فرهنگی و اجتماعی دانست و افزود: کتابخانه عمومی گردآورنده تلاش های فرهنگی، هنری، علمی و فنی بشر و قلب نظام اطلاع رسانی یک جامعه است و نیاز حیاتی یک شهر به مطالعه است.

مشاور کمیسیون توسعه و عمران شهری شورای شهر رشت تصریح کرد: توجه به توسعه کتابخانه ها در فضای شهری می تواند علاوه بر بازخوردهای مثبت اجتماعی و فرهنگی، سرانه مطالعه را در کلانشهرها افزایش دهد. در این میان توجه به ملاحظات زمینه گرا در اصول طراحی معماری شهری می تواند گام موثری را در افزایش جذب شهروندان به این فضاهای تعاملی بردارد و در نتیجه سرانه مطالعه را در سطح شهر افزایش دهد.

مطالبی، با بیان اینکه فرهنگ کتابخوانی باعث شده راهکارهای مختلف و مقطعی جهت حل این معضل فرهنگی در شهرهای کشور ارایه شود که مهمترین آن ایجاد کتابخانه مرکزی و فرهنگسراهای مختلف است، عنوان کرد: باید در کالبد و طراحی این مراکز اصول معماری بومی و توجه به زمینه که یکی از مسایل اساسی در طراحی معماری یک بنا است لحاظ گردد تا علاوه بر اینکه منحصر به فرد باشد یک مکان جذاب و با رویکرد حفظ حس تعلق مکانی ایجاد شود.

این کارشناس آمایش اظهار کرد: یکی از مسایل مهم در طراحی معماری شهری و ایجاد فضاهای کالبدی با رعایت اصول تناسب و سازگاری در طراحی کتابخانه ها این است که باید در جهت مسیر معماری شهری و توجه به هر دوره و منطقه جغرافیایی حرکت کند و التزام معناداری را فراهم نماید تا بتواند ویژگی های خاص خود را به مثابه یک پدیده فرهنگی و اجتماعی بازتاب دهد.

وی ادامه داد: معماری و طراحی به خصوص در فضای شهری هرگز از عوامل تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و رسوم جامعه در عصرهای مختلف جدا نبوده و تحولات بروزیافته در جامعه و شهرها بر معماری و طراحی آن نیز تاثیر به سزایی داشته است.

مطالبی خاطرنشان کرد: باید در طراحی و معماری شهری به جنبه های زمینه گرایی و منطقه گرایی توجه کرد و براساس نیازسنجی های حوزه شهروندی در به کارگیری از عناصر در فضای شهری به صورت تخصصی ارتباط معنادار و عمیقی را در نحوه قرارگیری و استقرار بناها در کنار بناهای مجاور به کار بست تا چیدمان و منظر شهری یکپارچگی و همگن بودن خود را حفظ نماید و این خود ثمره بزرگی برای تامین آرامش شهروندی در جلوه ها و سیما شهری است و سیمای شهری را تا حد معقولی از آلودگی های بصری دور می کند.

وی متذکر شد: باید گسترش فضاهای تعاملی مبتنی بر آموزش شهروندی را در اولویت قرار دهیم و با طراحی برگرفته از اصول معماری در بهره جستن از تناسب تقارن حجم پهنه و ارتفاع و استفاده از مصالح سازگار با محیط زیست بتوانیم در ایجاد و طراحی کتابخانه های شهری و همچنین تالار مرکزی شهر یک الگوی آمایشی زیست پذیر را ارایه دهیم تا علاوه بر اینکه تمایل و رغبت شهروندان برای حضور در چنین محیط هایی افزایش یابد، سبب بالارفتن فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در شهر شود.

این پژوهشگر با تاکید بر اینکه باید در طراحی معماری شهری و ایجاد مراکز کتابخانه ای از اصول بومی و شاخص های هویتی و معماری ایرانی استفاده کنیم، گفت: باید تمام سعی خود را بر این مهم متمرکز سازیم که از معماری دوره گذار عبور کنیم و پیوندهای هویتی و مسایل فرهنگی خود را با استفاده از فناوری و تکنولوژی روز در کنار حفظ ارزش ها و آداب و رسوم بومی خود توسعه دهیم و افق و چشم اندازی از یک شهر با هویت معماری اصیل ایرانی را فراهم آوریم و در این رهگذر نقش مراکز فرهنگی و آموزشی در اشاعه آن می تواند سبب بهبود ساختارهای فرهنگی و جامعه مدنی در سطوح شهرهایمان باشد.

مطالبی یادآور شد: باید بتوانیم یک طراحی و رویکرد موثری را در ارایه یک طرح منسجم با رعایت طراحی زمینه گرا در معماری شهری برای مراکز کتابخانه ای داشته باشیم.

وی عنوان کرد: اختصاص مکانی مناسب برای این رویداد می تواند با یک نگرش فراسو توجه به جایگاه محوری ارتباطات و اطلاع رسانی در تمدن کنونی را نشان دهد و شهر را تبدیل به یک کانون نهادی سازد که در عین حفظ میراث دیروز، نقشی فعال در شکل دادن به امروز و تغییر جامعه به سوی فردای متعالی دارد؛ پس باید رخداد بین معماری و زمینه پیشین که یکی از موضوعات بسیار مهم در عرصه معماری و طراحی این فضاها در پهنه های شهری است را نادیده نگرفته و به آن عنایت ویژه و اهتمام فراوان ورزیم.

ایسنا