خانه ابهری بنایی تاریخی در خوانسار

 شهر خوانسار یکی از شهرهای اصفهان است که قدمت چندصدساله داشته و خانه‌های تاریخی و قدیمی بسیاری در دل خود جای داده است. این خانه‌ها، از ذوق هنری و اعتلای هنر معماری مردمان این سامان حکایت می‌کند. خانه‌های تاریخی به عنوان شناسنامه‌ها و تاریخچه شهرهای مختلف ایران، نمادی از آداب و رسوم و نحوه زندگی مردمانی بوده است که خانه و کاشانه خود را نه صرفا محلی برای جمع شدن تعدادی از افراد، بلکه مکانی برای تعالی و رشد نسل‌ها دانسته‌اند. یکی از این خانه‌های قدیمی، خانه ابهری است که معماری بی‌نظیر، متناسب با وضعیت آب و هوای کوهستانی دارد.

معماری

مساحت خانه ابهری، با حیاط مرکزی آن در حدود ۸۰۰ متر مربع بوده و در دو اشکوبه ساخته شده است. خانه ابهری خوانسار با معماری دوره قجر با حیاط مرکزی در جبهه شرقی با در دو اشکوب و در سایر جبهه‌ ها با در یک اشکوب ساخته شده است. ورودی اصلی خانه در جبهه غربی و دارای جلوخان و هشتی نگین شکل است و از طریق راهرویی عریض و کوتاه و پیچش نود درجه از دید مستقیم به حیاط، جلوگیری می ‌کند. مجموعه فضاهای خانه ابهری، در چهار جبهه حیاط مستطیل شکل خانه جای گرفته‌ اند. فضاهای جبهه شمالی خانه شامل تالاری پنج دری است که دو اتاق سه دری در طرفین آن قرار دارد که باعث حفظ تقارن این جبهه می ‌شود. در پشت تالار، اتاقی با تزئینات نفیس نقاشی ساخته شده است. در تزئینات نقاشی خانه ابهری، از رنگ‌ های لاجوردی و قرمز آجری برای تزئین و رنگامیزی بخشی از فضاهای داخلی خانه و نیز بخشی از فضاهای حیاط استفاده شده است، بر روی سقف چوبی آن، تاریخچه ساخت بنا به نمایش در آمده است. فضاهای جبهه شرقی را تالاری با شاه ‌نشین و مطبخی با سقف اردی ‌قاب و تنگه تشکیل می ‌دهند. اشکوب فوقانی این جبهه در دو جهت شمال و جنوب، یک مهتابی بسیار زیبا با فرم هشت ضلعی را تشکیل داده است. در جبهه جنوبی خانه ابهری، یک ایوان به روی ستون‌ های چوبی استوار شده تا تقارن ضلع شمالی و جنوبی آنرا حفظ کند. این ایوان، تزئینات نفیس نقاشی و گچبری زیبایی دارد.

هم اکنون خانه ابهری، توسط شهرداری خریداری شده و با همراهی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خوانسار کار مرمت این بنای تاریخی از سال ۱۳۸۵ آغاز شد. خانه ابهری پس از مرمت، به عنوان موزه و بخش دیگر آن نیز به عنوان ساختمان اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خوانسار مورد استفاده قرار دارد.

نحوه دسترسی به خانه ابهری

برای دسترسی به خانه تاریخی ابهری، از میدان امام در مرکز شهر به سمت جنوب حرکت کنید. در بلوار امام‌خمینی (ره) به‌سمت چپ بپیچید و وارد خیابان ولی‌عصر شوید. از طریق این خیابان، به خیابان سیزده محرم و سپس خیابان آیت‌الله خوانساری دسترسی پیدا خواهید کرد.

سرگذشت خانه ابهری

خانه تاریخی ابهری‌ها در خوانسار، از دوره قاجار به جای مانده است. این خانه زیبا با داشتن قدمتی بیش از ۲۲۰ سال، یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی خوانسار محسوب می‌شود. خانه ابهری توسط «حاج سید محمد باقر ابهری» ساخته شده است. در نقاشی یکی از اتاق‌ها در جبهه شمالی، قطعه شعری نوشته شده است که تاریخ احداث بنا را ۱۲۷۸ هجری قمری نشان می‌دهد.

سلام نو