خانه بهنام ؛ بنایی با معماری حیرت‌آور در تبریز

تبریز در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای بسیاری روبه‌رو بوده‌ است. این شهر در دوره قاجار به شکوفایی رسید؛ به‌ طوریکه در این دوره به‌عنوان مهم‌ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته می‌شد. شهر تبریز به‌عنوان مرکز ولایت‌ عهدنشین عصر قاجار و دومین شهر پررونق کشور، از لحاظ داشتن خانه‌های قدیمی‌، درخور توجه است. حدود ۳۰۰ خانه قدیمی ارزشمند در شهر تبریز وجود دارد که خانه‌ بهنام یکی از آن‌ها به شمار می‌رود و امروزه به یکی از جاهای دیدنی تبریز تبدیل شده است.

سرگذشت خانه بهنام

اگرچه ساخت این بنا به اواخر حکومت زندیان باز می‌گردد اما در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار این خانه مورد بازسازی قرار گرفت و بسیاری از تزئینات گچی و نقاشی‌هایی که امروزه می‌بینید در این دوران به خانه اضافه شد.

معماری خانه بهنام

از نوع مهماری و تزئیات این خانه می‌توان فهمید برای سکونت یکی از بزرگان و افراد مهم آن دوره طراحی و ساخته شده است که در ادامه به جزئیات بیشتر این خانه می‌پردازیم:
در بدو ورود به خانه همانند خانه‌های ایرانی قدیم ابتدا وارد هشتی می‌شویم جایی که در گذشته برای انتظار مهمان هنگام اطلاع دادن به صاحب‌خانه تعبیه شده بود معماری هشتی خانه‌ها به گونه ای بود که کمترین دید از داخل حیاط خانه را به مهمان می‌داد. بعد از عبور از هشتی به حیاط بیرونی وارد می‌شویم. و با حوضی زیبا مواجه می‌شویم که تصویر طنبی (تالار بزرگی که اطرافش اتاق‌های دیگر قرار گرفته) در آن منعکس می‌شود و گویی زیبایی فضا را دو چندان می‌کند.

این طنب در ضلع شمالی حیاط قرار دارد . این تالار دارای ایوانی زیباست که شامل طاق‌های پی در پی و ستون‌های بلندی است که ارتفاع آن به ارتفاع بلندی تالار می‌رسد. تمام این ستون‌ها و قسمت بالایی این طاق ها با نقش و نگارهای زیبایی تزئین شده اند اگر به داخل تالار بروید به زیبایی این خانه بیشتر پی می‌برید زیرا از سقف گرفته تا دیوارهایش نقاشی و طرح‌های زیبایی نقش بسته است همچنین تمام قسمت‌های این تالار مانند طاقچه‌ها و شومینه نیز مزین به تزئینات هنرمندانه‌ای است. این تالار دارای هفت پنجره است، از این رو به آن تالار هفت دری نیز می‌گویند. پنجره‌های این تالار نیز به صورت چشم نواز و با ظرافت خاصی با شیشه‌های رنگی تزئین شده تا رقصی از نورهای رنگی را برای ساکنین داخل تالار ایجاد کند.
اتاق‌هایی که در اطراف این تالار قرار گرفته اند به اصطلاح به گوشواره معروف هستند که آن ها هم از تزئینات هنرمندانه معماران این خانه بی‌نسیب نمانده اند. جالب است بدانید در این خانه پر رمز و راز هنوز باستان شناسان مشغول به کشفیات تارزه هستند و اخیرا نیز به دیوارنقاشی های تاریخی و زیبایی در جریان مرمت و بازسازی ساختمان دست یافته اند.

سلام نو