مهمانسرای ندارگ؛ اثری در سیستان و بلوچستان با الهام از معماری بومی «کپر» (+عکس)

معماری «مهمانسرای ندارگ» در روستای کهنانی کش، واقع در جنوب شرقی ایران، به عنوان یک پروژه غیرانتفاعی و مردمی مدنظر قرار دارد. این مهمانسرا که توسط دفتر دیگر (به سرپرستی علیرضا تغابنی) طراحی شده، با زیربنای ۹۵ متر مربع، با همکاری و مشارکت تمام اهالی روستا ساخته شده است.

نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.

نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.

نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.

طراحی این بنا با بازتفسیر الگوی بومی «کپر» انجام شده است؛ به‌گونه‌ای که در آن به‌جای تیرهای سنتی از خرپاهای دست‌ساز استفاده شده تا سقفی گسترده و چتری‌شکل را پشتیبانی کند. سقف و دیوارهای دو‌لایه انتقال حرارت را کاهش می‌دهند. در تمام مراحل، تیم طراحی در گفت‌وگویی پیوسته با صنعتگران محلی کار می‌کرد تا تکنیک‌های بومی را تطبیق داده و بهبود بخشد. این هم‌نشینی به زبانی زیبایی‌شناسانه‌ی منحصربه‌فرد منجر شد — در تضاد میان هندسه‌ی گنبدی طاق‌های ایرانی و ناصافی جزئیات دست‌ساز، میان جرم سنگین دیوارهای ضخیم و سبکی سایه‌بان، و در بافت‌ها و جزئیات نقاشی‌مانند.

نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.

از آنجا که ساخت‌وساز به‌صورت جمعی انجام شد، به‌جای ابزارهای متداول نقشه‌برداری، جانمایی سایت با استفاده از ریسمان و مثلث‌ها و در قالب بازی‌ای با حضور کودکان روستا انجام گرفت. بزرگان در شب طناب‌هایی از الیاف برگ‌های «کرز» می‌بافتند که توسط جوانان جمع‌آوری می‌شد، در حالی‌که زنان در بافت حصیر، اندود کردن دیوارها با گل، دوخت پرده‌ها و تهیه‌ی وعده‌های غذایی روزانه مشارکت داشتند. این تلاش میان‌نسلی، کمبود منابع را به خلاقیت و توانمندی بدل کرد.

نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.
نمای خارجی و داخلی مهمانسرای ندارگ در روستای کهنانیکش، سیستان و بلوچستان، که ساختار نیمه‌باز، سقف چتری‌شکل با خرپاهای دست‌ساز و دیوارهای ضخیم گلی آن بر اساس بازتفسیر معماری بومی «کپر» و با هدف خنک‌سازی طبیعی و مشارکت جمعی اهالی طراحی و اجرا شده است.

درباره نویسنده