صحراهای تاریخی یزد نماد پیوند میراث زراعت و فضای شهری هستند

محمدرضا اولیا امروز _چهارشنبه بیست‌ویکم آبان‌_ در دومین اجلاس مجمع عمومی شهرهای تاریخی ایران اظهار کرد: صحرا در تاریخ آبادانی یزد به مناطقی گفته می‌شود که در آن‌ها نوعی کشت زرد و فعالیت‌های زراعی انجام می‌شده و جزئی از میراث زراعت شهر محسوب می‌شوند، این صحراها نه تنها به عنوان منابع اقتصادی و تولیدی اهمیت داشته‌اند، بلکه نقش مهمی در شکل‌گیری فضای شهری و سازمان فضایی محلات یزد ایفا کرده‌اند.

وی افزود: طی دهه‌های گذشته به دلیل کم‌توجهی و نبود برنامه‌ریزی دقیق، بسیاری از این فضاها از بین رفته یا تغییر شکل یافته‌اند، به عنوان مثال، خیابان‌های شرقی-غربی و جنوب-شمالی که در محدوده برخی صحراها ایجاد شده‌اند، باعث از بین رفتن شکل اولیه و ویژگی‌های تاریخی این فضاها شده‌اند.

پیشکسوت و پژوهشگر برجسته معماری و استادیار دانشگاه یزد گفت: حفاظت از صحراها تنها به معنای حفظ زمین‌های زراعی نیست، بلکه شامل حفظ هویت شهری و استمرار عملکرد اجتماعی و تولیدی آن‌ها نیز می‌شود.

اولیا با اشاره به نقش افراد برجسته در حفظ و احیای صحراها افزود: مرحوم علی شیخ، از آخرین نسل‌های توانمند در تبدیل صحرا به فضاهای آباد با روشی پرهیزکارانه و بدون استفاده از مواد شیمیایی، ضمن حفاظت از سلامت ساکنان، فعالیت‌های زراعی و شهری را نیز سامان داده است.

وی اضافه کرد: تجربه و دانش این نسل می‌تواند الگویی برای مدیریت و حفاظت از فضاهای تاریخی و مولد شهری در یزد و سایر شهرهای تاریخی کشور باشد.

پیشکسوت و پژوهشگر برجسته معماری و استادیار دانشگاه یزد تصریح کرد: اهمیت صحراها به عنوان یکی از مصادیق میراث زراعتی و شهری، نیازمند شناخت علمی و توجه مستمر پژوهشگران، شهرداری‌ها و مردم است و بدون مطالعه و برنامه‌ریزی دقیق، نمی‌توان آن‌ها را احیا یا مدیریت کرد.

اولیا تاکید کرد: نامگذاری معابر و فضاهای شهری بر اساس پیشینه تاریخی، مانند پیشنهاد نامگذاری میدان و خیابان به نام علی شیخ، می‌تواند هم یادآور خدمات این نسل باشد و هم هویت تاریخی شهر را برای نسل‌های آینده حفظ کند.

وی اضافه کرد: فعالیت‌های آموزشی و کلاس‌های سیار در سطح شهر، به ویژه برای دانشجویان و کودکان، می‌تواند آگاهی عمومی درباره اهمیت صحراها و میراث زراعتی و شهری را افزایش دهد و به شهروندان کمک کند تا بافت تاریخی شهر را به عنوان یک فضای زنده و مولد درک کنند.

پیشکسوت و پژوهشگر برجسته معماری و استادیار دانشگاه یزد در پایان خاطرنشان کرد: احیای صحراهای تاریخی یزد همزمان با توسعه شهری، نیازمند هماهنگی میان پژوهشگران، شهرداری و ساکنان است تا هم حفاظت از میراث فرهنگی تضمین شود و هم زندگی شهری و سرزندگی اجتماعی در بافت تاریخی ادامه پیدا کند.