معرفی بقعه درویش فخرالدّین ـ سارى‏

در شش کیلومترى شمال غربى شهر سارى، بنایى باشکوه، با چشم‏انداز زیبا بر روى تپّه‏اى در کنار جادّه روستاى گلما واقع است که شکوه معمارى آن، هر رهگذر را به تماشا مى‏ خواند.

این آرامگاه، بنایى است چهارضلعى از آجر و گچ و ابعاد آن ۷×۷ متر است. در حاشیه بالاى بنا در زیر گنبد رک آن، ۱۲ قرنیس سینه کفترى آجرى است. چهار کنج بنا را از رو پر کرده و جمع نموده‏اند و گنبدى هرمى شکل هشت ضلعى که زیاد تیز نیست بر آن زده ‏اند. از داخل با اضافه کردن چهار گوشوار، چهار ضلعى را به دایره تبدیل کرده و گنبدى مدور بر آن زده ‏اند. به این ترتیب، سقف و بام این بنا دوپوش است. درب ورودى آن از جانب شرق باز مى‏شود. بقعه، بر روى تپّه ‏اى باستانى است که بلندى آن میان ۱۲ تا ۱۵ متر مى‏باشد. دو تپّه دیگر که ارتفاع کمترى دارند، متّصل به این تپّه اصلى هستند. اطراف بقعه، قبرستان عمومى و درختان انار فراوانى دارد. زمین این زیارتگاه، حدود سه هزار مترمربّع است.

انتهاى رک گنبد، به جهت رطوبت و بارندگى‏هاى زیاد، از میان رفته و به زمین ریخته و سوراخ بزرگى ایجاد کرده است. این بنا در حال بازسازى از سوى سازمان میراث فرهنگى است.

این بنا به قرن هشتم و نهم هجرى منسوب و به شماره ۱۰۲۷ به ثبت تاریخى رسیده است و تشابه زیادى با گنبد و بارگاه امامزاده على اکبر اُسا، امامزاده عبّاس سارى و گنبد شاطر دارد.