معبدی که در آن خورشید دو بار طلوع می‌کند
این امر از آنجا ناشی میشود که زاویه خط افق با خطی فرضی که گوشه طبقه اول هر ضلع از بنا را به بالا‌ترین طبقه وصل می‌کند، کاملاً برابر با زاویه و مسیر حرکت خورشید بامدادی در هنگام اعتدالین است. با این حساب از آنجا که هر یک از طبقات زیگورات چغازنبیل ، کوچکتر از طبقات پائینی خود است، از نگاه ناظری که در محل رصدخانه ضلع شمالی ایستاده است، خورشید در مدتی کوتاه، چندین بار از پشت زیگورات طلوع و غروب ظاهری می‌کند. اگر بخواهید این پدیده را به چشم خود ببینید باید از آن فیلم گرفته و به تماشای آن بنشینید.
زیگورات چغازنبیل در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش و ۳۵ کیلومتری غرب شهر باستانی شوشتر واقع است، اما به دلیل واقع‌شدن در غرب رودخانه دز، مرز این دو شهرستان، در تقسیمات کشوری جزء شهرستان شوش محسوب می‌گردد.
تشبیه معابد به کوه‌های کیهانی در فرهنگ بابلیان جایگاه خاصی دارد و این ویژگی را در قالب فرم زیگورات‌های آنان می‌توان دید که صعود از آن را رسیدن به قله عالم می‌دانستند. کلمه زیگورات یا زیغورات از فعل آکدی «زقارو» (Zegharoo) به معنای بلند و برافراشته ساختن؛ گرفته‌شده است. زیگورات بنایی چندطبقه است که مساحت هر طبقه از طبقه پایینی کوچکتر است؛ بنابراین، نمای هر طرف آن به شکل یک پلکان است. این زیگورات‌ها محل نگهداری مجسمه خدایان و انجام مراسم مذهبی بوده‌اند.
این اثر سترگ که در فهرست میراث فرهنگی جهان به ثبت رسید‌ه است، بنایی آجری است که ۳۳۰۰ سال پیش برای دو خد‌ای بزرگ عیلام، یعنی این شوشیناک، خد‌ای بزرگ شوش و نــَپیریشا، خد‌ای آسمان‌ها، ساخته شد و در ساختش بیش از یک میلیون آجر به کار رفت.
نیایشگاهی باستانی از عیلامی‌ها
عیلامیان زیگورات خود را که نماد‌ی از عروج به آسمان بود، در پنج طبقه و با بلند‌ای ۵۲ متر ساختند، اما طی صد‌ها سال سه طبقه فوقانی آن فروریخت و دو طبقه د‌یگر زیرخاک مد‌فون شد. بد‌ین‌سان یکی از بزرگ‌ترین معابد جهان باستان به شکل سبد وارونه‌ای د‌رآمد که در زبان لرهای منطقه، چغازنبیل (تپه شبیه زنبیل) خواند‌ه می‌شد. تا اوایل قرن بیستم، کسی نمی‌د‌انست که زیر این زنبیل وارونه چه گنجینه بزرگی پنهان شده اما نهایتا کنجکاوی یکی از کارمندان شرکت نفت ایران و انگلیس که در آن حوالی کار می‌کرد، پای باستان‌شناسان را به محل باز کرد و زیگورات چغازنبیل از سال ۱۹۵۱ طی ۱۱ سال بوسیله باستان‌شناسان فرانسوی از زیر خاک بیرون کشید‌ه شد. اگر به د‌ید‌ن زیگورات بروید، می‌توانید همان نزد‌یکی‌ها بقایای شهر باستانی «د‌ور- اونتاش»، خرابه‌های چند معبد کوچک، و مقبره خانواد‌گی شاهان عیلام را نیز ببینید. فاصله این اثر سترگ با شوش 42 کیلومتر است و این راه را یا باید با خود‌رو شخصی بروید یا با خود‌رو کرایه‌ای. در بخشی از این مسیر، از میانه مزارع نیشکر و جنگل‌هایی عبور می‌کنید که مسکن گوزن زرد ایرانی است و از د‌ید‌ن مناظر اطراف نهایت لذت را می‌برید.
زیگورات چغازنبیل ، مدیون حفاری‌های نفتی
کشف زیگورات چغازنبیل مدیون حفاری‌های نفتی در جنوب ایران است. این امر به سال ۱۹۳۵ میلادی برمیگردد؛ زمانی که شرکت نفت ایران و انگلیس در حوالی رود دز حفاری‌های نفتی انجام می‌داد. از قرار معلوم یکی از کارمندان مجموعه که تبعه نیوزلند بوده متوجه مجموعه عظیمی شبیه تپه میشود که در مکانی مرتفع قرار گرفته بود. وی از این مجموعه و از زیر خاک کتیبه‌ای آجری پیدا می‌کند. از قضا در همان زمان عملیات باستانشناسی در شوش در جریان بوده است.
بنابراین تعجبی ندارد که کتیبه آجری کشف شده را نزد گروه باستانشناس حاضر در شوش برده و پرده از این بنای عظیم برداشته شود. گفتنی آن‌که در بین سال‌‌های ١٩۵١ تا ١٩۶٢ میلادی نیز کشفیات دیگری توسط رومن گیرشمن فرانسوی انجام میشود و اطلاعات بیشتری از چغازنبیل به دست می‌آید.
توریسم آنلاین
درباره نویسنده
نویسنده