گام هایی برای بقای میراث فرهنگی در کهگیلویه و بویراحمد

مسئولان دولت سیزدهم طی یک سال اخیر تاکنون با مرمت هشت بنای تاریخی،تعیین حریم برخی سازه های ایران باستان و ثبت آثار میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد برای حفظ این یادگارهای ارزشمند پیشینیان در تکاپو هستند.

از آنجا که هویت هر منطقه ای در دل میراث فرهنگی آنجا نهفته است و با حفظ این گنجینه های ارزشمند می توان دریافت که گذشتگان چگونه زندگی می کردند دولت با درک اهمیت موضوع برای تحقق حفظ میراث فرهنگی استان در تلاش است.

آثار میراث فرهنگی شامل بخش های ملموس (مثل بناهای باستانی و تاریخی) و غیر ملموس (مثل آئین ها و مراسم ها) در واقع سرمایه های ارزشمند یک ملت و کشور محسوب می شوند که در هر دوره ای متناسب با شرایط جامعه منبع درآمد و اشتغال مردم نیز بوده است.

کهگیلویه و بویراحمد مشهور به دیار آریوبرزن سردار نامی ایران در دوره هخامنشی که بخشی از تمدن عیلام بوده و در دوره بعد از اسلام و همچنین بعد از ورود آریایی‌ها جزیی از خاک تمامی حکومت‌های ایران بوده میراث فرهنگی ارزشمندی دارد که دولت مصمم است تا با اقدام های اصولی برای حفظ آنان اقدام کند.

مرمت هشت بنای تاریخی

از آنجا که بناهای تاریخی بر اثر عوامل طبیعی چون باد،باران و گذشت زمان دچار آسیب می شود مرمت اصولی این سازه ها از اقدام هایی است که می تواند به نجات آنان از خطر تخریب کمک کند.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: هشت طرح مرمت بناهای تاریخی استان از یکسال گذشته تاکنون انجام گرفته است.

رحیم دادی نژاد افزود:گذرهای بافت تاریخی،بازارچه و چهارسوق بافت تاریخی،ساختمان امامزاده علی(ع)،پل بریم،قلعه چرام، قلعه دیشموک راک و ضرغام آباد و کوشک کودنگون از بناهای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد است که ساله گذشته تاکنون مرمت شده است.

احیای بزرگترین بافت تاریخی

بافت تاریخی بلادشاپور (واقع در دهدشت) مرکز شهرستان کهگیلویه به‌جامانده از دوره صفوی است که نقش مؤثری در توسعه بازرگانی جنوب ایران در عصرهای مختلف داشت، اکنون پس از سال‌ها با همت دولت سیزدهم در مسیر احیا قرارگرفته است تا بزرگ‌ترین یادگار شکوه تمدن ایرانی در کهگیلویه و بویراحمد دوباره رونق گیرد.

رحیم دادی نژاد،معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمدگفت: مرمت بخشی از بازار تاریخی دهدشت از مهمترین تلاش ها برای حفظ سازه های تاریخی استان است که با ۵۰ میلیارد ریال اعتبار انجام گرفته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: با هدف احیا و مرمت بافت تاریخی دهدشت ۱۰۰میلیارد ریال در دولت سیزدهم برای صیانت از این بنای تاریخی هزینه شده است.

سعید طالبی‌پور اظهار کرد: بافت تاریخی دهدشت دارای ظرفیت‌های زیادی در زمینه درآمدزایی و اشتغال است که در دولت سیزدهم روند اجرایی آن شتاب گرفته است.

طالبی‌پور اضافه کرد: با توجه ویژه دولت در یک سال اخیر بافت تاریخی دهدشت نه‌تنها دیگر سوژه رسانه‌ها و عکاسان نیست بلکه این منطقه به جایگاهی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و برنامه‌های فرهنگی چون شاهنامه‌خوانی تبدیل‌شده است.

بافت قدیمی بلاد شاپور با ۴۵ هکتار وسعت یکی از بزرگترین بافت های تاریخی کشور به شمار می آمد اما این بافت به دلایل توسعه شهرنشینی تخریب شد و هم اینک ۳۷ هکتار از این شهر قدیمی باقی مانده است.

براساس شواهد تاریخی موقعیت جغرافیایی این شهر به عنوان یکی از مراکز سکونت صفویان و تجارت با بنادر جنوبی ، نقش مهمی در اقتصاد و تجارت زمان خود داشته است،وجود بیش از دو هزار خانه، مسجد، حمام، کاروانسرا و بازار بزرگ در این بافت قدیمی نشان از قدمت بالای آن است.

در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی به‌جا مانده از عصر طلایی صفویه وجود دارد، این بنا دارای ۳۷ حجره و ۳۰ ایوان در جلوی حجره‎ها بوده که دور تا دور حیاط بنا شده‎اند.

کوشک کودنگون

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد در ادامه گفت:عملیات اجرایی آواربرداری و مرمت کوشک کودنگون در گچساران از دیگر اقدام های استحکام بخشی بناهای تاریخی استان در دولت سیزدهم است.

دادی نژاد با اشاره به اینکه بنای تاریخی کوشک کودنگون تاکنون سه بار مرمت شده عنوان کرد: میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد بنای تاریخی کوشک کودنگون را در دهه ۸۰ از بخش خصوصی خریداری کرده است.

وی اضافه کرد: احیای این بنای تاریخی افزون بر زنده نگه داشتن مواریث کهن نقش مهمی در جذب ایرانگردان و حتی جهانگردان دارد.

معاون میراث‌فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: بنای تاریخی کوشک کودنگون احتمالا یک رصدخانه تاریخی بوده اما برای اظهارنظر قطعی درباره اینکه این بنا رصدخانه بوده یا خیر نیازمند کاوش های باستان شناسی بیشتری هستیم.

رحیم دادی نژاد با بیان اینکه رصدخانه ها به عنوان مرکز شکوفایی علوم و فنون تمدن ایران زمین دارای ارزش تاریخی هستند تاکید کرد: این بنای تاریخی برای شناسایی بیشتر، حفظ و پیشگیری از تخریب نیازمند تزریق اعتبار است.

در روزگاران گذشته که تجهیزات پیشرفته امروزی برای رصد اجرام آسمانی نبود سازه های تاریخی رصدخانه به شکلی مرتفع با پله های پرشمار ساخته می شد تا دانشمندان بتوانند براساس نیازهای آن روز اطلاعاتی کسب کنند.

خانه های تاریخی گچساران

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت:۲ خانه تاریخی به نام های جاکی و خان ویس در روستای انجیرسیاه از توابع شهرستان گچساران مرمت شده است.

دادی نژاد با اشاره به که این بناهای تاریخی با مشارکت بخش خصوصی مرمت شده است اظهار داشت:در این طرح عملیات اجرایی مرمت سقف، کف،پی سازه ها و دیوارها انجام شده است.

وی عنوان کرد: یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال اعتبار از سوی میراث فرهنگی و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال از سوی بخش خصوصی برای این بناهای تاریخی هزینه شده است.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: این خانه های تاریخی یادگار دوره قاجار نیازمند اعتبار بیشتری برای احیا هستند.

دادی نژاد ابراز داشت: در صورت انجام عملیات اجرایی محوطه سازی وتجهیز با توجه به ظرفیت های روستای انجیرسیاه می توان از این بنای تاریخی به عنوان اقامتگاه یا سفره خانه های سنتی استفاده کرد.

سازه امامزاده علی (ع) یادگار دوره صفویه

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت:بنای تاریخی بقعه متبرکه امامزاده علی (ع) در شهرستان چرام از جمله سازه های یادگار دوره صفویه یکی از سازه های تاریخی مرمت شده است.

دادی نژاد با اشاره به اینکه در این طرح تزئینات گنبدخانه و رواق های آستانه مقدس امامزاده علی (ع) انجام شدتاکید کرد:۱۰ میلیارد ریال برای مرمت این سازه تاریخی در دولت سیزدهم هزینه شده است.

پل بریم

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گچساران و باشت گفت: مرمت بخش هایی از سازه تاریخی پل بریم به منظور استحکام بخشی این معماری یادگار ایران باستان انجام گرفته است.

رحیم خردمند افزود:با وجود گذشتن قرن ها از احداث این سازه ارزشمند اما به دلیل توجه و مرمت مستمر همچنان شکوه آن پابرجاست.

این پل باستانی زیبا که دربردارنده روح زندگی و سبک معماری نیاکان ایران زمین است، دوران پیش از اسلام در مسیر جاده ارتباطی استان های خوزستان به فارس و روی رودخانه شیو احداث شده است.

بنای تاریخی پل بریم که به‌صورت طاق‌های کمانی به هم پیوسته ساخته شده و در روزگار کهن محل عبور، تجارت و مبادله فرهنگ مردمان دور و نزدیک منطقه بوده امروزه یکی از مهمترین مقاصد گردشگری تاریخی کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شود.

تعیین حریم

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت:طرح تعیین حریم بنای تاریخی دوگوردوپا در باشت از شهرستان های جنوبی استان اجرا شده است.

دادی نژاد افزود: طرح های تعیین حریم به منظور حفاظت از بناهای میراث تاریخی،باستانی و برای پیشگیری از سوء استفاده سودجویان اجرا می شود.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه ستون های تاریخی دوگور دوپا از سنگ آهک تراشیده ساخته شده اند و به دوره ساسانی تعلق دارند که همچنان پابرجاست.

ثبت ملی ۱۴ اثر میراث فرهنگی

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: یک سال گذشته تاکنون ۱۴ اثر میراث فرهنگی استان در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

رحیم دادی نژاد افزود: چهار اثر طبیعی، ۶ شی تاریخی و چهار اثر ناملموس کهگیلویه و بویراحمد در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

وی تاکید کرد: تنگ گنجه ای و چند درختان کهنسال از جمله آثار طبیعی استان است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

منطقه گردشگری تنگه گنجه ای در ۱۳ کیلومتری شهر یاسوج و در روستای گنجه ای در مسیر جاده یاسوج جاده یاسوج به سی سخت با چشمه های جوشان در دره ای با درختان چنار بسیار مرتفع و پوشش جنگلی درخت بلوط قرار گرفته است.

وی خاطرنشان کرد:دست بافته هایی مانند گلیم سوزنی،فن تولید کلاه سنتی نمدی و نوعی حلوا به نام زیره تو از دیگر آثار میراث فرهنگی استان است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

حلوای محلی زیره تو با آرد،قند، روغن ادویه هایی مانند زردچوبه و زعفران درست می شود،این حلوا به صورت مایع است و برای زنانی که تازه وضع حمل کرده اند درست می شود.

وی تاکید کرد: کهگیلویه و بویراحمد ۲ هزار اثر میراث فرهنگی دارد که ۷۷۰ مورد آن در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

به گفته دادی نژاد نقش برجسته‌های تنگ سولک در سال ۱۳۱۶ نخستین اثر ملی ثبت ملی شده در کهگیلویه و بویراحمد است.

دادی نژاد تصریح کرد: آسیاب ها، خانه های تاریخی، قلعه ها، آب انبارها، بقاع متبرکه، گورستان های تاریخی، پل ها، مساجد و کاروانسراها از مهمترین بناهای تاریخی ثبت شده این استان در فهرست آثار ملی هستند.

دادی نژاد تاکید کرد:آثار سنگی چین لوداب، شهر سنگی دلی یاسیر کهگیلویه، قلعه کی نصیر بهادر بویراحمد، قلعه رئیسی کهگیلویه و دو گور دو پا در باشت از جمله بناهای تاریخی مهم ثبت ملی شده این استان است.

کهگیلویه و بویراحمد در دوره‌های تاریخی مختلف با نام‌هایی بلاد شاپور، جبال گیلویه و کهگیلویه شناخته شده است.

این استان با ۷۲۶هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد و این استان بیش از ۱۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.

ایرنا

درباره نویسنده