چرا کاروانسرای تاج آباد همدان را باید ببینیم؟

 بازدید از مکان های تاریخی منحصر به فرد همیشه هیجان انگیز و خاطره انگیز است، همیشه ترین ها مانند بزرگترین ها، کوچک ترین ها و یا تنها ترین ها از حیث منحصر به فرد بودن مورد توجه قرار داشته اند، این مساله در مورد بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری نیز صدق می کند و بسیاری از گردشگران دوست دارند تا دیدن چنین آثاری را تجربه کنند،کاروانسرای تاج آباد در همدان نیز می تواند در زمره یکی از این آثار قرار داشته باشد.

استان همدان دارای بیش از ۱۹۰۰ اثر ملموس و ناملموس در فهرست آثار ملی است که غنای تاریخ و فرهنگ این سرزمین کهن را می رساند با این حال جای آثار ثبت جهانی در این استان پرجاذبه خالی بود تا این که این خلاء به تازگی با ثبت جهانی ۲ کاروانسرای همدان شامل کاروانسراهای تاج آباد در روستای رسول آباد شهرستان بهار و شاه عباسی روستای فرسفج شهرستان تویسرکان پر شد تا دیار هگمتانه هم به حق و شایستگی از آثار تاریخی ثبت شده در یونسکو بهره مند باشد، البته در آینده ای نزدیک نیز به احتمال فراوان این اتفاق مبارک را در رابطه با هگمتانه و منظر تاریخی همدان شاهد خواهیم بود.

تاج آباد کاروانسرایی متمایز

آنچه کاروانسرای تاج آباد بهار را با سایر کاروانسراهای ثبت جهانی شده متمایز می کند، معماری و شکل و شمایل مدور آن است که ویژگی منحصر به فردی را به آن بخشیده است، پلان و نقشه کاروانسرای های موجود در ایران مستعطیل و یا مربع است اما این موضوع در کاروانسرای تاج آباد صادق نیست چرا که پلان این بنا مدور و دایره ای شکل است.

کاروانسرای تاج آباد بهار در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۷۲ به فهرست آثار ملی اضافه شد.

این کاروانسرا در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غرب همدان و در نزدیکی مسیر همدان به کرمانشاه در روستای رسول آباد واقع شده است.

آنطور که گفته می شود تنها ۲ کاروانسرای مدور در کشور وجود دارد که یکی از آنها کاروانسرای تاج آباد بهار است، قدمت این بنای به ثبت جهانی رسیده به دوران صفویه باز می گردد.

کاروانسرایی برای رفع خستگی زائران کربلا

براساس شواهد و قرائن این کاروانسرا در گذشته در راه مسیر عبور زائران کربلا مورد احداث قرار گرفته است تا محلی برای استراحت و اسکان زائران باشد.

به نظر می رسد این کاروانسرا در زمان رونق خود همچنین در زمینه داد و ستد کالا نیز فعال بوده است.

کاروانسرای تاج آباد بهار که مساحت آن حدود ۱۰ هزار متر است، دارای حیاطی با قطر حدود ۳۱ متر است، این کاروانسرا همچنین دارای ۲۶ حجره بوده و آب مورد نیاز آن از طریق ۲ حلقه چاه تامین می شده است.

در این کاروانسرا از جانب شرق به روی میهمانان باز است، این بنای تاریخی دارای ۲ طاق نماست و در ساخت حجره های آن از آجرهای قرمز و ملات ساروج استفاده شده است.

حیاط سنگ فرش شده در کنار حجره های منقش شده با آجر که گرداگرد کاروانسرا به زیبایی دور یکدیگر قرار گرفته اند، منظره زیبایی را برای افرادی که از این بنای تاریخی بازدید می کنند، خلق می کند.

ثبت جهانی کاروانسرای تاج آباد و باز شدن پای گردشگران خارجی

ثبت جهانی کاروانسرای تاج آباد که موجب خوشحالی مردم همدان به ویژه روستای رسول آباد شهرستان بهار شد بدون شک به رونق گردشگری منطقه و رشد اقتصادی آن کمک خواهد کرد.

با ثبت جهانی این کاروانسرا، خیلی از گردشگران در کنار گشت و گذار از جاذبه های مطرحی همچون آرامگاه بوعلی و باباطاهرف تپه های هگمتانه و غار علیصدر به فکر بازدید از این کاروانسرا نیز خواهند افتاد که در فاصله نه چندان دوری از شهر همدان قرار دارد.

بسیاری از گردشگران خارجی با هدف دیدن آثار ثبت جهانی شده به کشورهای مختلف سفر می کنند، با ثبت کاروانسرای تاج آباد در بهار و همچنین شاه عباسی فرسفج در تویسرکان بدون شک پای گردشگران خارجی به این ۲ اثر باز می شود.

بازدید گردشگران خارجی و داخلی از این بناها بدون شک در رونق اقتصادی منطقه و اشتغالزایی برای منطقه و توسعه آنها موثر واقع خواهد شد، البته در این خصوص باید شاهد برنامه ریزی دستگاه های ذیربط از جمله میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی و فرمانداری بهار و جوامع محلی و جذب سرمایه گذار باشیم، مثلا راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی در روستا، برگزاری آئین های مختلف و جشن ها در اعیاد و جشن های برداشت محصولات منطقه می تواند به معرفی هرچه بیشتر و جذب گردشگر برای این کاروانسرای ثبت جهانی شده کمک کند که نباید از آن غافل ماند.

ایرنا