پژوهشکدهای که در خانه اربابی جان گرفت

معماری منظم و هماهنگی که این روزها با نام پژوهشکده فرهنگ و هنر در خیابان انقلاب خودنمایی میکند تا سال ۱۳۴۰ خانه رستم گیو معروف به ارباب بود که تأسیس بنیاد خیریه گیو، ریاست انجمن و نمایندگی زرتشتیان در مجلس شورای ملی را بر عهده داشت.
مرحوم رستم گیو بعد از سال ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۵۹ این خانه را به دفتر بنیاد گیو تبدیل کرد؛ بنیاد خیریهای که فعالیتهای عامالمنفعه بسیاری انجام داد. معماری خانهای که ارباب رستم برای زندگی انتخاب کرد به سبک نئوکلاسیک است؛ سبکی که در دوره قاجار، بهخصوص اواخر حکومت ناصرالدینشاه، بسیار رونق یافت.
سال ۱۳۰۴ این خانه به دستور اربابرستم ساخته شد. در این خانه دوطبقه علاوه بر معماری فرنگی، ردپایی از معماری ایرانی نیز در آن مشهود است. بهخصوص ارسیهای پنجره و گچبریهای زیبای آن جلوه خاصی از معماری ایرانی را به یادگار گذاشته است. بنای خانه در زمینی به مساحت ۱۵۳۰ مترمربع ساخته شده است، با اتاقهای فروان و زیرزمین وسیع.
از بخشهای جذاب و دیدنی این عمارت قاجاری میتوان به آبانبار آن اشاره کرد. صاحبخانه اصالتی یزدی داشت در نتیجه این بخش به سبک آبانبارهای یزد ساخته شد. نمای خانه ساده، اما باشکوه است و خطهای بههمپیوسته و هماهنگ بخشهای مختلف را بهسادگی از هم جدا کرده و این ویژگی، آرامش بصری خاصی به دیدگان میدهد. از آنجا که رستم گیو زرتشتی بود نمادهای زرتشتی نیز در میان گچبریها دیده میشود.
این خانه در سال ۱۳۷۴ بهعنوان آثار ملی ایران ثبت و در سال ۱۳۸۱ مرمت شد. البته طی سالهای گذشته ساختمانی جدید به آن اضافه شد و هماکنون مامنی برای «پژوهشکده فرهنگ و هنر و معماری» زیر نظر جهاد دانشگاهی است.
ارباب رستم گیو علاوه بر این خانه زیبا و دلنشینش، یادگارهای بسیاری در تهران بر جای گذاشت. ساختن چندین آبانبار، درمانگاه، دبستان و مجتمع فرهنگی اجتماعی از جمله یادگارهای ماندگار اوست.
همشهری
درباره نویسنده

نویسنده