وقتی مدرنیسم، منطق معماری ایران را بلعید
رئیس مؤسسه پژوهشی فرهنگ و هنر تهران از فراموش‌شدن منطق معماری ایرانی در پی تحولات جهانی و روی کار آمدنِ مدرنیسم انتقاد کرد.
پیروز حناچی در مصاحبه با برنامه در مسیر اندیشه رادیو گفت‌وگو اظهار کرد: ما نسبت به منطق شهرسازی فاصله گرفتیم و علت این فاصله موضوع بسیار مهمی است.
شهرهای تاریخی ما در مراکز مهمی از کشور هنوز باقی هستند و به‌عنوان اسنادی بی‌بدیل شناخته می‌شوند و ما را نیز در دنیا به آن‌ها می‌شناسند.
رئیس مؤسسه پژوهشی فرهنگ و هنر تهران این نقاط تاریخی را متناسب با شرایط اقلیمی و محلی هر شهر دانست و افزود: در منطقه اورامانات که فاقد زمین تخت هستیم، نوعی از شهرسازی را شاهدیم و نوع خاصی از معماری در سواحل خلیج‌فارس دیده می‌شود و حتی معماری گرم و مرطوب در امتداد خلیج‌فارس، تفاوت‌هایی با هم دارد.
حناچی از منطق و دانش معماری در ایران سخن گفت که به‌صورت آموزش سینه‌به‌سینه منتقل شده و متناسب با شهرسازی کشور ما بوده؛ اما در دوره مدرن این آموزه‌ها را فراموش کردیم که صرفاً معضل کشور ما نیست و بسیاری کشورهای دنیا تحت‌تأثیر اندیشه‌های مدرن تغییراتی داشته‌اند.
رئیس مؤسسه پژوهشی فرهنگ و هنر تهران افزود: اندیشه‌های جدید حس گسست از سنت را تبلیغ می‌کرد و بعد از آن، پست‌مدرنیست‌ها به تضاد با اندیشه مدرن برخاستند و نوعی از معماری بومی را ترویج دادند.
به گفته حناچی ایران جز کشورهایی است که به دلایل مختلف تأثیرات بیشتری از مدرنیته پذیرفته است؛ چراکه نرخ رشد شهرنشینی ما بسیار بالاست به‌گونه‌ای که در اواخر دهه ۳۰ جمعیت روستایی ۷۰ درصد و جمعیت شهری ۳۰ درصد بود؛ ولی در اواخر قرن پانزدهم هجری این نسبت برعکس شد و جمعیت شهری به ۷۰ درصد رسید.
وی نرخ رشد شهرنشینی را بسیار بالا تخمین زد و ابراز تأسف کرد که به این نرخ دامن زده‌ایم؛ بنابراین امروز بیش از ۱۳۰۰ شهر داریم و این آمار دائماً در حال تغییر بوده و ثابت نیست.
حناچی برخی قوانین را نیز ناظر بر دامن‌زدن به حوزه شهرنشینی دانست و تصریح کرد: در قانون برنامه پنجم تصویب کردیم که مرکز بخش با هر جمعیتی، به‌عنوان شهر شناخته شود؛ لذا در آن دوران شهرهای ما ۷۰۰ نفر جمعیت داشت.
به‌طورکلی برخی از شهرها، به معنای واقعی شهر نیستند و شناخت آن‌ها به‌عنوان شهر، مشکلات عدیده بسیاری را پدید می‌آورد.
وی با بیان اینکه برخی شهرها به‌عنوان محلاتِ سابق شناخته می‌شدند و امروز به یکدیگر چسبیده‌اند، گفت: امروزه این نقاط را به‌عنوان شهرهای مجزا می‌شناسیم و اساساً تأثیرگذاری اینها، شکل کالبدیِ شهرهای ما را تغییر داده است.
حناچی گفت: در دوره‌ای نرخ مهاجرت به شهرها همچون امروز بالا نبود؛ ولی در دوره معاصر نرخ رشد شهرنشینی افزایش‌یافته و نیازمند برنامه‌ریزی برای اسکان و استقرار این جمعیت‌ها هستیم.
ازاین‌رو بر اساس قانون، سیستمی در کشور راه افتاد تا این برنامه‌ریزی‌ها را تصویب و اجرا کند.
درباره نویسنده
نویسنده