نماهای اصیل ایرانی را وارد معماری معاصر کنیم

 

نمای هر ساختمان هویت آن بنا را نشان می دهد .در واقع نمای ساختمان از زمانی که ظاهر ساختمان از لحاظ زیبایی شناسی مد نظر قرار گرفت و جنبه های صرفه جویی در مصرف انرژی مطرح شد مورد توجه بیشتری قرار گرفت .

 

درون هر خانه تنها با ساکنان آن در ارتباط است در صورتی که نمای یک بنا با تمامی مردم شهر در ارتباط است؛ در واقع نما جداره و نمود خارجی یک بناست و چون سازنده بدنه های شهری هستند و همان تصویر ذهن شهروندان از محیطی که در آن قرار دارند را می سازند پس اهمیت دارد که چطور و با چه مصالحی ساخته شوند زیرا نماها چهره شهر را معنی و مفهوم می دهند .

 

با توجه به اینکه کشورمان دارای اقلیم های متفاوت و بافت های سنتی متفاوت شکل گرفته است توجه به نوع مصالحی که مورد استفاده قرار می گیرد و سازگاری آن با محیط و فرهنگ آن منطقه، مسئله ای بسیار مهم است. همان چیزی که در طراحی های امروز کمتر به آن توجه می شود و صرفاً با تقلید ناشیانه و نادرست از غرب دست به طراحی هایی می زنیم که هیچگونه همخوانی با آن اقلیم نداشته و هویت بومی و فرهنگی آن شهر را زیر سوال می برد .

 

از آنجا که معماری ایرانی در جریان مدرن شدن به سرعت در حال از بین رفتن و محو شدن است، با ایجاد راهکارها و اندیشه هایی در جهت زنده نگه داشتن این هنر اصیل باید تمام تلاش خود را به کار بندیم که آن را با روش هایی به معماری مدرن پیوند دهیم و از آن به نحو عالی بهره ببریم .

 

در بیشتر بناهای سنتی و قدیمی ایرانی یک نمای اصلی وجود دارد که متقارن ، باارتفاع زیاد ، با بیرون رفتگی ها و فرورفتگی هایی همراه است؛ این نماها با مصالحی همچون آجر که از مصالح بسیار رایج و در دسترس معماری گذشته ایران بوده است میسر شده است.

 

با استفاده از آجر که قدیمی ترین و پر کاربردترین هنر تزئینی در ایران بوده است برجستگی های نما ایجاد می شده است. از دیگر مصالحی که در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه معماران و کارفرمایان بوده می توان به نماهای سیمان شسته و بعد از آن سنگ های صیقلی و سپس آجر سه سانتی و نماهای شیشه ای و آلومینیومی  و در حال حاضر نماهای معروف رومی روی کار آمده اند .

 

در معماری سنتی ایرانی از انواع آجرکاری، گچ بری، کاشی کاری، منبت کاری، آینه کاری و نقاشی طرح های گیاهی ، هندسی و خطاطی استفاده می شده است ؛یک معمار می تواند با استفاده هوشمندانه از هرکدام ، فضایی کاربردی که تامین کننده نیازهای امروز ما باشد را طراحی کند. 

 

 
برخی معماران و طراحان دست به این کار مهم زده اند و طرح های موفقی به اجرا رسانده اند که ضمن زیبا و ایرانی بودن، کاربردی  است .طرح هایی که با دیدن آن می توان نشانه هایی از معماری ایرانی را دید و آن را تجربه کرد .

 

از دیگر طرح هایی که به تازگی مورد توجه قرار گرفته است طرح های تلفیقی است که کار را زیبا کرده و جلوه می بخشد. مثل: تلفیق سنگ و آجر ،سنگ و شیشه و …؛ آجر ازمصالحی است که دسترسی به مواد اولیه آن آسان و قیمت آن نیز مناسب است .تنوع بالایی دارد و مقاوم بوده و نکته مهم تر اینکه با فرهنگ و معماری ایرانی کاملاً مطابقت دارد پس معماران و کارفرمایان راغب به استفاده از آن می شوند .

 

در اینجا نمونه هایی از نما که با نماهای ایرانی هماهنگی دارند و غربی نیستند را مثال می زنیم:خانه چهل گره با نمای آجری ، در این خانه از آجر به طرز خلاقانه و جالبی بهره برده شده است و نمادی از تار و پود فرش است ، معماران این ساختمان مسکونی حبیبه مجدآبادی و علیرضا مشهدی میرزا هستند . این بنا در سال ۱۳۹۳ ساخته شده و نشان می دهد که با هزینه کم هم می شود طرحی خوب و قابل توجه ارائه کرد .

 

از دیگر نمونه ها، ساختمان اداری ترمه که توسط فرشاد مهدی زاده و احمد بطحائی در سال ۱۳۹۱طراحی شده است ؛از آجر برای نمای کار و به شیوه سنتی چیده شده است؛ این بنا با بافت تاریخی شهر همدان سازگار است و توانسته طراحی مناسب و مدرنی را ایجاد کند .
 

 

نکته ای که در طراحی و ساخت این گونه بنا ها مورد توجه قرار گرفته است ؛استفاده از مصالح بوم آورد بوده که دسترسی به آنها ساده است و با توجه به اینکه در ایران نیروی متخصص وجود ندارد، با آجر برای کارگران راحت بوده و نیاز به مهارت خاصی ندارد.

 

توجه و اهمیت به هنر و معماری ایرانی ،در نظر گرفتن  نوع اقلیم و آب و هوای آن منطقه ،مقرون به صرفه بودن استفاده از آجر و غیره از مهمترین مزیت هایی است که معماران در ساخت نماها باید مورد توجه قرار دهند.