میراث زنانه یزد در دل تاریخ و معماری

مقبره ستی فاطمه، آرامگاه یکی از بانوان نیکوکار و مورد احترام یزدی، در بافت تاریخی این شهر است؛ بنایی ساده و معنوی که با روایت‌های مردمی، معماری اصیل و جایگاه فرهنگی، به نمادی از کرامت زنانه در فرهنگ ایرانی‌ـ‌اسلامی تبدیل شده است.
مقبره ستی فاطمه، آرامگاه یکی از بانوان شریف و نیکوکار یزدی، در دل بافت تاریخی این شهر قرار دارد. «ستی» در زبان محلی به معنای «بانو» یا «خانم بزرگوار» است و فاطمه، بانویی بوده که به سبب تقوا، خیرخواهی و جایگاه اجتماعی‌اش، مورداحترام مردم یزد قرار گرفته است. نام او باکرامت، نذر، و پناه‌دادن به نیازمندان گره‌خورده است.
بنای مقبره ستی فاطمه، با آجرکاری‌های ساده و اصیل، گنبدی کم‌ارتفاع و حیاطی آرام، نمونه‌ای از معماری بومی یزد است. فضای آرامگاه، با نور طبیعی و سکوتی معنوی، حس احترام و آرامش را منتقل می‌کند. این بنا نه‌تنها یک مکان زیارتی، بلکه بخشی از هویت تاریخی شهر است که در دل کوچه‌های خشتی جا خوش کرده است.

خانه‌ای که درهای آن رو به نیازمندان باز بود

در حافظه جمعی مردم یزد، ستی فاطمه نماد بانویی است که درهای خانه‌اش به روی درماندگان باز بود. بسیاری از اهالی، خاطراتی از نذرها، دعاها و کرامت‌های منتسب به این بانو نقل می‌کنند. مقبره او، به‌ویژه در ایام مذهبی، محل حضور زنان و خانواده‌هایی است که برای آرامش دل و طلب حاجت به آنجا می‌روند.
مقبره ستی فاطمه، بخشی از میراث معنوی و زنانه شهر یزد است؛ میراثی که باید حفظ، مرمت و معرفی شود. در روزگاری که نقش زنان در تاریخ کمتر دیده شده، این آرامگاه یادآور جایگاه اجتماعی و معنوی بانوان در فرهنگ ایرانی‌ـ‌اسلامی است. معرفی این مکان به گردشگران، پژوهشگران و نسل جوان، گامی در مسیر احیای هویت فرهنگی یزد خواهد بود.
فارس

درباره نویسنده