معماری خانه استاد شهریار

خانه‌های قدیمی فضاهای خاص خود را دارند در این میان با ما همراه باشید و درباره معماری خانه استاد شهریار بدانید.

 محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به استاد شهریار، شاعر معروف و توانای تبریزی در ایران و دنیا و آفریننده آثار و منظومه های باارزش چون “حیدربابا” است. خانه ای که استاد شهریار در آن زندگی کرده، پس از وفاتش به عنوان خانه موزه جهت بازدید به روی گردشگران و بازدید کنندکان باز شد. خانه استاد شهریار، خانه ای بسیار ساده اما در عین حال باصفا و دلنشین است. در ادامه به معماری خانه این شاعر ایرانی می‌پردازیم.

درباره خانه زیبا و روح‌نواز استاد شهریار

خانه استاد شهریار یکی از موزه های تبریز محسوب می شود و در یکی از محله های قدیمی تبریز به نام محله مقصودیه واقع شده است. این خانه که قدمت آن به سال ۱۳۳۰ باز می گردد، سومین منزل استاد شهریار بوده که در سال ۱۳۴۷ توسط وی خریداری شده است. زیر بنای خانه در حدود ۲۵۰ مترمربع بوده و مساحتش ۲۴۱ متر مربع می باشد. این بنا در دو طبقه ساخته شده است و پس از درگذشت استاد در سال ۱۳۶۷ این منزل توسط شهرداری خریداری شد.

منزل یاد شده با وسایلی که از استاد به جا مانده اند و با همکاری خانواده وی به یک موزه تبدیل شد. این موزه در سال ۱۳۶۸ توسط میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و موزه ادبی استاد شهریار نام گرفت. موزه ادبی استاد شهریار دارای دو بخش فوقانی و زیرزمین است که بخش فوقانی دارای بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار و وسایل استاد شهریار شامل کتاب، کیف، عصا، دفتر اشعار و اوراق دست نویس وی، نسخه قرآنی که ایشان با خط نسخ نوشته اند، آلبوم ها، یادبودها و هدایایی است که به این شاعر گرانقدر و فرزانه اهدا شده است.

در بخش زیرزمین عکس های دوره های مختلف زندگی استاد در معرض بازدید قرارداده شده اند. واحد سمعی بصری نیز در این قسمت قرار دارد و فضایی برای استراحت میهمانان و بازدید کنندگان نیز در نظر گرفته شده است. از آثار با ارزش دیگر در این موزه می توان به سه تار استاد شهریار و آثار خط نستعلیق وی اشاره کرد که برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده اند.

این آثار ساده ولی با ارزش، دنیای به ظاهر کوچکی را برای ما به تصویر می کشند که برای استاد هرگز کوچک نبود؛ زیرا روح و جان او این توانایی را داشت که از قفس تن رهایی یافته و در کوه، دشت و صحرا به تماشا بنشیند و شعرهای زیبا بسراید.

معماری جذاب خانه استاد شهریار

خانه رو به باغچه و حوض کوچکی که دور تا دور آن گلدون کاری شده است، باز می‌شود. خانه قدیمی با بنای آجری شبیه به تمام بناهای قدیمی خانه مادربزرگ و پدربزرگ‌مان است. از در که وارد می‌شود، ایوان کوچکی در سمت چپ‌تان است که زیر پله نیز در نزدیکی آن قرار گرفته است.

حوض، شکل دو مستطیل کوچک و بزرگ است که رنگ آبی آن و گلدان‌های زیبای دور تا دور حوض، به صفای خانه اضافه کرده است. به داخل خانه می‌رویم، دیوارهای داخل، با گچ‌بری‌های از نوع قدیمی تزئین شده است. طاقچه‌های هلالی شکل سبز رنگ که در قسمت پذیرایی خانه قرار دارد، امروز بستر نگهداری آثار و قاب عکس استاد شده است.

وضعیت فعلی و کاربری بنای خانه استاد شهریار تبریز بدین گونه است که در سال ۱۳۶۷ پس از درگذشت استاد، این خانه توسط شهرداری تبریز از خانواده استاد خریداری می‌شود و همراه با وسایل خانه تبدیل به موزه ادبی استاد شهریار می‌شود. خانه در سال ۱۳۸۶ به ثبت آثار ملی درمی‌آید. از معدود موزه‌های قدیمی تبریز، همین خانه استاد است که به صورت هیئت امنایی و زیر نظر شهرداری نگهداری می‌شود.

بعد از افتتاح موزه از مردم دعوت شد تا اگر اسنادی از این شاعر ارزشمند در دست دارند به موزه اهدا کنند که طی آن مردم بسیاری از وسایل با ارزش خود حتی کمانچه و بشقاب‌های قدیمی آذربایجانی را به موزه اهدا کردند.

این خانه که از مکانها و جاهای دیدنی تبریز است، نزدیک به محل‌های تاریخی شهر همچون عمارت شهرداری، خانه تاریخی نیکدل، موزه سنجش و خانه حیدرزاده است که پس از بازدید از موزه استاد شهریار تبریز، می‌توانید در همان محله مقصودیه، سری به سایر بناهای تاریخی شهر بزنید. پس از آن از مسجد کبود، موزه آذربایجان و موزه عصر آهن که در نزدیکی میدان ساعت قرار گرفته است، دیدن کنید.

خانه از آن دست خانه‌هایی است که با ورود به آن حال و هوای خانه قدیمی پدربزرگ برایتان زنده می‌شود. خانه‌ای که گویی هنوز شهریار در آن زنده است. حفظ وسایل و چینش آن‌ها به همان شکلی که بوده، حس و حال زنده و خوبی به این خانه بخشیده است. اگر به تبریز رفتید و جزو دوستداران استاد شهریار هستید، حتما از این خانه دیدن کنید.

حتی اگر هم از طرفداران وی نباشید، دیدن خانه قدیمی که استاد ، بیست سال آخر از روزهای عمرش را در آن گذراند، خالی از لطف نیست. استاد شهریار نه فقط برای تبریزی‌ها، که برای تمام ایران است و اگر گذرتان به شهر زیبای تبریز افتاد، کم‌انصافی است سر به خانه این شاعر دوست‌داشتنی نزنید و فاتحه برای شادی روح او نخوانید. شعر علی ای همای رحمت زمزمه زبان و جان خیلی‌هاست.

سلام نو

درباره نویسنده