معماری اسلامی، حلقه گمشده شهر قم

شهر قم، از گذشته های دور به عنوان مقصد مهاجرت مذهبی به شمار می‌رفته و پس از شکل گیری استان قم، انگیزه‌های مضاعفی برای مهاجران پیدا کرده است. این ورودی جمعیت سبب شد تا مرکز استان قم، به عنوان کوچکترین استان کشور که تا این اواخر یک شهرستان هم بیشتر نداشت، به کلانشهر تبدیل گردد. توسعه جمعیت نیازمند توسعه بافتهای شهری بود که در دوره‌های مختلف تلاش‌های گوناگونی برای گسترش محدوده شهر و افزایش تراکم و توسعه معابر دسترسی صورت گرفت. هرچند علیرغم تلاش‌های صورت گرفته آمار و اعداد رشد کمی فاصله چشمگیری با شرایط مطلوب یک کلانشهر با ویژگی‌های قم دارد، نکته مهم‌تر توجه به کیفیت این رشد و تاثیرات آن روی کیفیت زندگی شهروندان است که بیش از هر بعد دیگری مورد غفلت واقع شده. به عنوان نمونه می‌توان به پروژه‌های حمل‌ونقل شهری قم اشاره نمود که هر چند از نظر تعداد، آمار بالایی را نشان می‌دهند، اما نمیتوان نشانه‌هایی از تمدن اسلامی، سبک معماری بومی یا حتی عناصر زیبایی بصری در آنها یافت.