س٫ فروردین ۲۸ام, ۱۴۰۳

مسجد مظهری؛ جلوه زیبای معماری اسلامی ایرانی

مسجد مظهری واقع در محله امیریه که باید آن را یکی از شاهکارهای معماری استاد لرزاده دانست، بنایی جذاب و زیبا دارد که هنر معماری به کار رفته در آن چشم هر بیننده را در نگاه نخست جذب خود می‌کند. ۵ ستون گرد و محکم گرداگرد محراب زیبا حکایت از اقتدار این مسجد قدیمی دارد.

مسجدی مظهری راوی تاریخ دیروز و امروز است. در و پنجره‌های چوبی و قدیمی مسجد حکایت از عمر طولانی‌اش دارند.مسجدی که آنقدر قدمت دارد که بتوانیم از آن به‌ عنوان بخشی از هویت محله نام ببریم. کتیبه‌های زیبای مسجد در ورودی و خروجی مسجد حکایت از هنر زیبای معماری ایرانی و اسلامی در آن دارد. مسجدی که از سال ۱۳۲۸ ساخته شده و روزگار تلخ و شیرین محله را به چشم دیده، از مبارزات مردمش در دوران طاغوت گرفته تا پشتیبانی اهالی از جبهه‌های جنگ.  

 

مسجد مظهری، هنوز هم با اقتدار تاریخی‌اش سرپا ایستاده است. زمین مسجد، به گفته اهالی محله، در سال ۱۳۲۸ از سوی فردی به نام مظهری اهدا شد و کار ساختش را به استاد حسین لرزاده سپرد تا یکی دیگر از زیباترین مساجد تاریخی ایران به عرصه بیاید. به گفته «نصرالله حدادی»، تهران‌شناس، که از آن به‌عنوان یکی دیگر از شاهکارهای تاریخی مسجدسازی لرزاده یاد می‌کند، این مسجد از جمله مساجدی است که محراب آن استهلاک و انحرافی ندارد. حدادی می‌گوید: «یکی از ویژگی‌های این مسجد قرار گرفتن کامل شبستان در زیر گنبد آن است، موضوعی که اجازه می‌دهد نمازگزاران با توجه به اینکه مسجد به سمت منبر ساخته شده بدون اینکه به سمت جنوب غربی بایستند، مستقیم مقابل محراب مشغول نماز شوند.»

 

 همه مساجد ساخته دست لرزاده این‌گونه است؛ محراب مساجدش را مطابق با خانه خدا می‌سازد. حدادی می‌گوید: «در کل سال، دو روز وقتی آفتاب بر خانه خدا می‌تابد سایه‌ای دیده نمی‌شود. استاد لر‌زاده هم در ساخت مساجدش این دو روز را برای ساخت محراب‌ها ملاک قرار داده تا مساجد مطابق کعبه باشد.»

 

هرچند زیبایی معماری مسجد مظهری از ویژگی‌های شاخصی است که نصرالله حدادی دائم در لابه‌لای حرف‌هایش بدان اشاره می‌کند، اما اجرای طرح بازسازی مسجد از گلایه‌های بارز اوست: «استاد لرزاده همه مساجدش را به سمت جنوب غربی می‌ساخت، این‌گونه بود که ورودی مسجد از جبهه جنوب‌شرقی بود و خروجی آن از جبهه شمال غربی و همه افراد حتی آنها که عذر داشتند می‌توانستند در مسجد‌ تردد کنند، اما در این مسجد بعد از مسقف کردن حیاط، دیگر از این شاخصه مسجد ردی به جا نمانده است.»

این مسجد یکی از مساجد بنام و فعال در دوران مبارزات انقلاب است. شاید یکی از علت‌های آن نوع معماری خاص مسجد باشد که به مبارزان اجازه می‌داده تا در آن سنگر بگیرند. نقشه پیچ در پیچ راه‌پله‌های قدیمی مسجد حکایت از این ویژگی دارد.

شبستان

درباره نویسنده