مسجد جامع زواره نخستین مسجد جامع چهار ایوانی ایرانی

یک محقق و کارشناس آثار تاریخی گفت: مسجد جامع زواره به همت ابوطاهر حسین ابن قالی ابن احمد و به دست استاد محمود اصفهانی در سال ۵۳۵ هجری قمری در شهر زواره ساخته شده است.
محمد رضا صدوقی افزود: تا قبل از ساخت مسجد جامع زواره سبک ساخت مساجد در ایران مساجد شبستانی بوده شبیه مسجد النبی با الگوی اسلامی و در دوره سلجوقیان با ساخت مسجد جامع زواره برای اولین بار مدل ساخت مساجد ایرانی رونمایی می‌شود.
وی گفت: معماری که مسجد جامع زواره را بنا کرده سبک چهاررکنی یا چهارایوانی را برای اولین بار در مسجد جامع زواره و سپس در مسجد جامع اردستان و مسجد جامع اصفهان پیاده کرده است.

مدیر پایگاه ملی بافت تاریخی زواره نیز گفت: مسجد دارای دو ورودی شرقی و غربی می‌باشد که حالت طاق نما دارد و به صحن اصلی وارد می‌شود
محمد جواد امید بخش با اشاره به اینکه اطراف ایوان مسجد به خط کوفی ساده و به طریق آجر تراش آیاتی نوشته شده است گفت: این مسجد دارای کتیبه‌های خط کوفی بنایی است و محرابی با خط نسخ دارد که گچ بری‌های زیبایی در آن انجام شده است.
مرتضی میرانی مسئول موزه زواره هم گفت: گنبد مسجد جامع زواره دو پوش است که از داخل ۱۳ و از بیرون ۱۴ متر ارتفاع و با ایوان جنوبی که بزرگترین ایوان مسجد است ارتباط دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اردستان نیز با اشاره به اینکه مسجد جامع زواره به عنوان اولین مسجد چهار ایوانی در جهان اسلام شناخته می‌شود گفت: این مسجد دارای شبستان زمستانه و تابستانه، منار، سردرب و گنبدخانه زیبایی می‌باشد که مربوط به دوره سلجوقیان است
مهدی مشهدی با بیان اینکه اقدامات مرمتی صورت گرفته در این بنا شامل مرمت بام و سردرب ورودی و نصب سیستم دوربین مداربسته برای حفاظت از این اثر تاریخی است افزود: در سال جاری مرمت منار مسجد جامع در دستور کار این اداره قرار دارد.
مسئولان میراث فرهنگی پرونده این اثر تاریخی را برای ثبت جهانی به سازمان یونسکو ارسال کرده اند.

صداوسیما