مسجد آشاقی گوهر آغا؛ نمونهای بینظیر از میراث تاریخی و معماری شوشا
مساجد در تاریخ مذهبی و معماری شهر شوشا جایگاه ویژهای دارند. این شهر در گذشته ۱۷ محله داشته که هر یک مسجدی مخصوص به خود داشتهاند. مسجد «آشاقی گوهر آغا» (مسجد گوهر آغای پایینی) که در قرن نوزدهم بهدست معمار «کربلایی صفیخان قرهباغی» ساخته شد، نخستین مسجدی است که با حمایت مالی «گوهرآغا»، دختر ابراهیمخان، در شوشا بنا شد.
نام این مسجد نخستینبار در طرح جامع سال ۱۸۵۵ شوشا، همراه با مدرسه دینی مجاور آن آمده شده است. مسجد گوهرآغا سفلی که دومین مسجد جامع شهر به شمار میرود، با عنوان «مسجد کوچک» نیز شناخته میشود. در سالهای ۱۸۷۴ تا ۱۸۷۵، این مسجد تحت بازسازی اساسی قرار گرفت. به دلیل آنکه ساخت مسجد جدید نیز با پشتیبانی مالی گوهرآغا و توسط معمار کربلایی صفیخان قرهباغی انجام شد، این بنا بعدها با نام «مسجدآشاقی گوهرآغا» شهرت یافت.
در دوران اشغال شوشا، مسجد گوهرآغا همانند سایر مساجد شهر از تخریب و آسیبهای نیروهای ارمنی در امان نماند. اما پس از آزادسازی شوشا، این مسجد مرمت و احیا شد.
مسجد آشاقی گوهرآغا که یکی از نمادهای تاریخی و معماری شوشا است، بنایی دو طبقه با منارههای استوانهای آجری است و شبستان آن با طاقی گنبدی پوشیده شده است.
گردشگران میتوانند از موزهای که در ساختمان تاریخی مدرسه دینی این مجموعه ایجاد شده بازدید کنند. این نمایشگاه با عنوان «موزه قرهباغ و زنگزور شرقی: پیش و پس از اشغال ـ دوره احیا» به معرفی وضعیت مناطق قرهباغ و زنگزور شرقی پیش از اشغال، تخریب آثار مذهبی بهدست نیروهای ارمنی در دوره اشغال، آثار تاریخی و فرهنگی، شواهد مربوط به تخریب محیطزیست، و نیز اطلاعات، تصاویر و ویدئوهایی درباره روند احیای امروز این مناطق میپردازد.
درباره نویسنده
نویسنده