قلعه تاریخی شوش( آکروپل) واقع در شوش + تصاویر

شهر شوش، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های بشر و گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ و تمدن ایران، در استان خوزستان قرار دارد. این شهر با موقعیت جغرافیایی خاص خود، در طول تاریخ شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده و نقشی کلیدی در شکل‌گیری تمدن‌های مختلف ایفا کرده است. شوش در شمال غربی استان خوزستان و در ۱۱۵ کیلومتری اهواز واقع شده است. این شهر در دشتی وسیع و حاصلخیز بین رودخانه‌های کرخه و دز قرار گرفته و از گذشته‌های دور به دلیل خاک حاصلخیز و دسترسی به آب، محل مناسبی برای کشاورزی و سکونت بوده است. موقعیت جغرافیایی شوش، عواملی چون آب و هوای مناسب، خاک حاصلخیز و دسترسی به منابع آبی را فراهم کرده که در طول تاریخ باعث رونق کشاورزی، تجارت و شکل‌گیری تمدن‌های مختلف در این منطقه شده است. برخی از مهم‌ترین تاثیرات موقعیت جغرافیایی شوش عبارتند از: شوش به عنوان پایتخت تمدن ایلام، به دلیل موقعیت استراتژیک خود، کنترل مسیرهای تجاری مهم و دسترسی به منابع طبیعی را در اختیار داشت. قرارگیری شوش در مسیر جاده‌های ارتباطی بین میان‌رودان و فلات ایران، این شهر را به محل تلاقی فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف تبدیل کرده بود. خاک حاصلخیز و دسترسی به آب، باعث رونق کشاورزی و تجارت در شوش شده و این شهر را به یکی از مراکز مهم اقتصادی در دوران باستان تبدیل کرده بود. موقعیت جغرافیایی شوش در طول تاریخ باعث شده تا این شهر محل شکل‌گیری تمدن‌های مختلف باشد. امروزه آثار باستانی بسیاری از تمدن‌های ایلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی در این شهر به جای مانده است. امروزه شوش شهری تاریخی و گردشگری است که سالانه میزبان گردشگران زیادی از ایران و سایر نقاط جهان است. این شهر با داشتن آثار باستانی منحصربه‌فرد، موزه‌ها، بازارهای سنتی و جاذبه‌های طبیعی، مقصد جذابی برای علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر است. موقعیت جغرافیایی شوش نقش مهمی در شکل‌گیری تاریخ و تمدن این شهر داشته است. این شهر با داشتن پیشینه تاریخی غنی، آثار باستانی منحصربه‌فرد و جاذبه‌های گردشگری متنوع، یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری در ایران به شمار می‌رود و بازدید از آن به همه علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران توصیه می‌شود.

شوش:  پایتخت باستانی ایلام

تاریخچه شکل‌گیری شهر شوش به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و ریشه در اعماق تمدن و تاریخ بشری دارد. این شهر با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود در دشتی حاصلخیز بین دو رودخانه کرخه و دز، از همان ابتدا مورد توجه انسان‌ها قرار گرفته و به تدریج به یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی در جهان باستان تبدیل شده است.

در دل استان خوزستان، در شهر باستانی شوش، بنایی تاریخی به نام “قلعه آکروپل” (کاخ دمورگان) خودنمایی می‌کند. این قلعه که بر فراز تپه‌ای باستانی به نام “آکروپل” احداث شده است، قدمتی حدود ۲۵۰۰ ساله دارد و در دوره هخامنشیان به عنوان بنای اداری و حکومتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. قلعه آکروپل، با معماری منحصر به فرد و عظمت خود، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران به شمار می‌رود و هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر دنیا است

دوران پیش از تاریخ: شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که منطقه شوش از حدود ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد مسکونی بوده و نخستین آثار یک دهکده مسکونی در این منطقه به همین دوران بازمی‌گردد. در هزاره چهارم پیش از میلاد، با ورود به عصر مس و سنگ، سکونت در شوش گسترش بیشتری یافت و ساختارهای اجتماعی و فرهنگی پیچیده‌تری در این منطقه شکل گرفت.

قلعه شوش یا کاخ دمورگان مثل قلعه های قرون وسطی در اروپا از ۲ حیاط تشکیل شده که حیاط دوم آن مرتفع تر از حیاط اول است. در زیر حیاط دوم ۲ تالار زیرزمینی تعبیه شده است. مصالح قلعه از خشت است و روکشی از آجر روی آن قرار دارد که این آجرها مربوط به دوره های مختلف تاریخی است. عناصر تشکیل دهنده معماری قلعه شوش شامل طاق های رومی، درگاه های قوسی و تزیینات آجری است که از معماری سنتی اصیل ایرانی الهام گرفته اند. از سال ۱۳۷۱ از قلعه شوش به عنوان نوعی موزه استفاده شده و اشیای تاریخی در آن نگهداری می شوند.

قلعه شوش دارای اتاقی کوچک شیشه ای است که به کلاه فرنگی شهرت دارد. همچنین برج استوانه ای که در ضلع غربی بنا قرار دارد، مربعی شکل است و به عنوان کبوترخانه مورد استفاده قرار می گرفت. برج دیگر این بنا در وسط حیاط قرار گرفته است که به برج شمالی نیز شهرت دارد. شکل این برج به صورت دایره تعبیه شده است.قلعه آکروپل (کاخ دمورگان)، از نظر تاریخی، معماری و باستان‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار است. این قلعه، یکی از مهم‌ترین آثار دوره هخامنشیان در ایران به شمار می‌رود و گنجینه‌ای ارزشمند از اطلاعات درباره تاریخ، فرهنگ و هنر این دوره از تاریخ ایران را در خود جای داده است. همچنین، این قلعه یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم استان خوزستان است و نقش مهمی در رونق اقتصادی منطقه ایفا می‌کند

این قلعه که بر بلندای آکروپل ساخته شده، نقشه‌ ای ذوزنقه‌ ای شکل دارد؛ دور تا دور قلعه توسط راهرویی احاطه شده و اتاق‌ هایی به سمت حیاط، گرد آن ساخته شده است. قلعه شوش با الهام از قلعه‌ های قرون وسطی ساخته شده و متأسفانه در مصالح آن، از آجرهای کشف‌ شده از کاخ آپادانا نیز استفاده کرده‌اند. به طوری که تعدادی آجر منقوش به خط میخی، لا‌ به‌ لای دیوارهای این قلعه خودنمایی می‌کنند؛ به دلیل استفاده از آجرهای منقوش و متنوع، به این بنا موزه آجر نیز می‌ گویند.

دوران تاریخی: در حدود ۲۷۰۰ پیش از میلاد، شوش به پایتختی تمدن عیلام انتخاب شد. عیلامیان تمدنی پیشرفته با فرهنگ و هنر غنی بودند و شوش در دوران آنان به اوج شکوفایی خود رسید. از مهم‌ترین آثار باقی مانده از این دوران می‌توان به زیگورات چغازنبیل اشاره کرد.

با فتح شوش توسط کوروش بزرگ، این شهر به یکی از پایتخت‌های شاهنشاهی هخامنشی تبدیل شد. داریوش بزرگ کاخ آپادانا را در شوش ساخت و این شهر را به مرکز اداری و سیاسی امپراتوری خود تبدیل کرد. شوش در این دوران شاهد رونق اقتصادی و فرهنگی بود.

پس از سقوط هخامنشیان، شوش به تسلط اشکانیان و سپس ساسانیان درآمد. در این دوران نیز شوش اهمیت خود را حفظ کرد و به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران شناخته می‌شد.

دوران اسلامی: با ورود اسلام به ایران، شوش به تدریج اهمیت خود را از دست داد و به شهری فرعی تبدیل شد. با این حال، این شهر همچنان به عنوان یک مرکز مذهبی و فرهنگی اهمیت خود را حفظ کرد و حرم دانیال نبی (ع) در این شهر قرار دارد.

امروزه شوش شهری تاریخی و گردشگری است که با داشتن آثار باستانی منحصربه‌فرد، موزه‌ها، بازارهای سنتی و جاذبه‌های طبیعی، مقصد جذابی برای گردشگران از ایران و سایر نقاط جهان است.

تاریخچه شکل‌گیری شهر شوش نشان دهنده اهمیت این شهر در طول تاریخ و نقش آن در شکل‌گیری تمدن‌های مختلف است. این شهر با گذشته‌ای پربار و آینده‌ای روشن، به عنوان یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های تاریخی و فرهنگی ایران شناخته می‌شود.

یکی از جذاب‌ترین آثار باستانی شهر شوش دانیال کاخ آپادانا بوده که قدمت آن به زمان هخامنشیان برمی‌گردد. کاخ آپادانا به دستور داریوش اول ساخته شده که در ساخت آن از ستون‌های سنگی، خشت و آجر لعاب‌دار استفاده گشته است. بر روی آجرهای این کاخ می‌توان نقش‌های حکاکی شده‌ای از گل نیلوفر آبی، شیر بالدار و سربازهای گارد جاویدان را مشاهده کرد.

کاخ آپادانا مانند بسیاری از کاخ‌های دوران هخامنشیان دارای کاخ پذیرایی، دروازه و تالار بار عام بوده که در زمان حمله اسکندر ویران شده است. اما در سال‌های گذشته به واسطه عملیات‌های حفاری این کاخ از دل زمین بیرون آمده و به عنوان یکی از جذاب‌ترین نشانه‌های تمدن ایرانی به معرض نمایش درآمده است.