پ٫ فروردین ۹ام, ۱۴۰۳

سردرجورجیر، عتیقه ای شگفت انگیز که در قلب اصفهان قرار دارد!

 در شهر اصفهان و در محله حکیم آن، مسجد حکیم قرار گرفته است که دارای یکی از تاریخی ترین سردرهای ایران است.

و‌به‌‌روی سقا‌خانه، سردر آجری زیبایی را خواهید دید که از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی دوره دیلمی و نمونه بارز آجرکاری و گره سازی به سبک رازی از آن دوره است و قدیمی‌تر از گنبد تاج‌الملک در مسجد جامع عتیق اصفهان به عنوان نمونه‌ای از هنر آجرکاری با سبک رازی از دوره سلجوقیان است. در این قسمت از پیشنهاد ایرانگردی، شما را با سردر جورجیر آشنا خواهیم کرد، اثری هنری و زیبا، برخواسته از تاریخی کهن!

این سبک از ری برخاسته، که از آجر در ابعاد کوچک برای ایجاد نقوش مختلف هندسی در کالبد بنا و تزیین چشمگیر استفاده می کند. در سردر جورجیر، هنر آجرکاری در بخش‌های سازه‌ای و تزئینی به قوت و استادانه در دل یکدیگر به کار رفته است.

نقوش به ‌کار رفته در آن آمیخته‌ای است از طرح‌های خطی هفت شاخه، کتبیه های کوفی، طرح‌های گل و برگ، شمعدان‌های سه‌شاخه، نقوش پایه شمعدان، نقش لاله‌گون، طرح‌های هندسی، نقش‌هایی شبیه حروف عبری که هر یک هماهنگ با دیگر نقوش در جای خود قرار گرفته اند.

از مشخص ترین ویژگی سردر جورجیر یک قوس شکنج یا کنگره‌ای بزرگ یازده ‌پر آن است که در نوع خود بی همتا است. از کتیبه سردر دیلمی جورجیر که به خط کوفی گچ‌بری شده بود، در طرف راست فقط عبارت «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم» و در طرف چپ سردر، عبارت «بالقسط‌لاالله‌الا‌هوالعزیز‌الحکیم» برجای مانده و بقیه کتیبه از بین رفته است. در نماهای خارجی طرفین سردر و در داخل طاق‌نماهای آجری آن عبارات «لااله‌الاالله»، «محمد‌رسول‌الله»، «القدره‌لله»، «العظمه‌لله»، «سبحان‌الله»، «الحمد‌لله» به خط کوفی گچ بری شده و باقی مانده است.

به نظر می رسد این همه نقوش بکار برده شده در سردر دارای پیام خاصی بوده است. با توجه به سابقه همزیستی پیروان ادیان اسلام، یهود، مسیحی و زرتشتی در اصفهان و برپایه نقش‌های برجای مانده در سردر جورجیر، به‌نظر می رسد که بنای جورجیر در زمان خود کاربری فراتر از یک مسجد داشته و به نشانه صلح و همزیستی پیروان ادیان گوناگون در اصفهان ساخته شده بود.

منبع:لست سکند

درباره نویسنده