د٫ اردیبهشت ۱۷ام, ۱۴۰۳

راه حل مشکل مرمت ” گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان ” نیازمند اجماع نظر شورای نظارت است

اسکندر مختاری پژوهشگر معماری، میراث فرهنگی و عضو شورای عالی نظارت بر مرمت ” گنبد مسجد جامع عباسی” اصفهان گفت: باید راجع به این اثر تاریخی به اجماع نظر برسیم و بعد به متولیان میراث فرهنگی بگوییم که علاج کار گنبد چیست.

مختاری افزود: قدم اول برای حل مشکل یک سازه تاریخی شناخت است و این شناخت اگر کامل شود، راه حل‌ها پیدا می شوند، ما و دیگر اعضا شورای عالی نظارت بر مرمت گنبد مسجد جامع عباسی هم در همین جهت حرکت می‌کنیم.

وی با بیان این که گنبد مسجد جامع عباسی دچار بیماری است که باید برای درمان آن به دنبال راه حل‌های کوتاه مدت و بلند مدت بود ؛ افزود: این گنبد ارزش این را دارد که خیلی‌ها در دنیا داوطلب باشند، درباره شرایط آن نظر بدهند.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه باید نظر اولیه شورای عالی به نتیجه برسد و سپس با دیگران شور کنیم، گفت: راه حل هایی باید پیشنهاد کرد که در یک فرایند اتفاق می افتند، شرایط گنبد مسجد جامع عباسی امری نیست که به یک باره بگوییم قابل حل است، باید دید راه حل‌های کوتاه مدت و بلند مدت چیست و چگونه می‌شود جلوی مشکلات و آسیب ها را گرفت.

مختاری در خصوص نتیجه کار شورای عالی نظارت بر مرمت گنبد تا این لحظه، گفت: چند جلسه بازدید انجام شده و یک جلسه مشترک اعضا هم برگزار شده است.مطالعات ما به نتیجه نرسیده و نیاز به کسب اطلاعات بیشتر داریم .

وی افزود: بازدیدها باید به صورت انفرادی و جمعی انجام شود. در حال تبادل نظر هستیم که گنبد چه مشکلاتی دارد و راه حل‌ها چه چیزی باید باشد.

عضو شورای عالی نظارت بر مرمت گنبد مسجد جامع عباسی در را بطه با میزان احتمال آسیب‌های سازه گنبد یادآورشد: تا این لحظه همه مشکلات را متوجه سازه دیده ایم اما بیشتر از ۱۰ سوال وجود دارد که برای کسب اطلاعت بیشتر درباره وضعیت گنبد باید پاسخ داده شوند.

وی با اشاره به اینکه این سوالات احتیاج به مطالعات تکمیلی دارند، افزود: ازجمله سوال‌هایی که مطرح هستند این است که این تَرَک هایی که از داخل فضای بین دو پوش، بر پوسته خارجی گنبد که کاشیکاری روی آن قرار گرفته است، قدیمی هستند یا جدید. مشاهده ما نشان می‌دهد که ترک ها قدیمی اند؛ ولی بررسی این موضوع احتیاج به اندازه‌ گیری با چشم مسلح دارد.

مختاری با بیان اینکه به نظر می ‌رسد موقعیت قرارگیری ترک‌ها بین فضای آوگون و شکن‌گاه است، گفت: پاسخ دادن به این سوال که آیا تَرَک‌های بین فضای آوگون و شکن‌گاه، در دیگر قسمت‌های گنبد هم قابل مشاهد هستند یا خیر، منوط به انجام فوتوگرامتری و اسکن لیزر است.

وی افزود: سوال دیگر که نیاز به بررسی های بیشتر دارد این است که آیا برخی از ترک‌ها از نیروهای ثقلی و از وزن گنبد یا در اثر حرکت ایجاد شده اند. حرکتی که می‌تواند در اثر زلزله ای که سال‌ها قبل در اصفهان رخ داده یا پدیده فرونشست باشد.

مختاری در خصوص احتمال بریده شدن خشخاشی‌ها(دیوارک‌های ملهم از خشخاش) خاطرنشان کرد: مشاهدات من نشان می دهد که خشخاشی ها بریده نشده اند. باید دید اگر خشخاشی‌ها وجود نداشته‌اند، چرا اینچنین بوده است. شاید دلیل آن به خاطر قطر زیاد گنبد بوده است که نمی توانستند خشخاشی‌های چوبی را قطری و در دهانه ۲۲ متر بزنند. در حالی که خشخاشی‌های چوبی گنبد مدرسه چهارباغ خشخاشی کامل است.

به گزارش ایرنا، اواخر اردیبهشت امسال اداره کل میراث فرهنگی اصفهان از اتمام عملیات مرمت گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان و جمع‌آوری داربست‌های آن پس از ۱۱ سال خبر داد اما با باز شدن داربست‌ها مشخص شد کاشی‌های گنبد دچار اعوجاج و قوس ناهمگونی در سیمای آن ظاهر شده است.

بعد از آنکه مرمت گنبد مسجد جامع عباسی با انتقاد فراوانی روبه رو شد، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور کمیته ویژه‌ای برای نظارت بر مرمت این گنبد تشکیل داد. در حکم معاون میراث فرهنگی کشور به اسکندر مختاری، سید مرتضی فرشته‌نژاد، مهرداد حجازی و علیرضا ایزدی اعضای شورای عالی نظارت حفظ و مرمت میراث‌فرهنگی منصوب شدند.

وظیفه اصلی اعضای این شورا، بررسی وضعیت مرمت گنبد مسجد جامع عباسی و رسیدگی به قصور احتمالی درمرمت صورت گرفته است.

مسجد جامع عباسی یا مسجد جامع امام اصفهان بواسطه تزیینات بسیار شگفت‌انگیز بکار رفته در آن شهرت جهانی دارد. گنبد این بنا، یکی از شاهکارهای معماری اصفهان است که بصورت دوپوش(دو پوسته) ایجاد شده است. این مسجد بعنوان یکی از آثار میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی قرار دارد.

ایرنا

درباره نویسنده