ج٫ فروردین ۱۰ام, ۱۴۰۳

دهکده چوبی نیشابور؛ پرده‌ای هنر معماری

دهکده چوبین نیشابور یا روستای «ملامحمد آقازاده» یکی از روستاهای خاص ایران است که بخش مهمی از زیبایی خود را مدیون مهندس مجتهدی از نوادگان محمد کاظم خراسانی است.

یکی از سازه های چوبی که در نوع خود منحصر به فرد است در یکی از شهرهای تاریخی کشورمان قرار دارد که از جهات مختلف جالب توجه است. دهکده چوبین نیشابور که در ساخت آن تماما چوب بکار رفته (به جز بعضی قسمت های کوچک که صرفا جهت رعایت موارد بهداشتی در نظر گرفته شده) اوج هنر و معماری و خلاقیت را در یک تصویر به نمایش گذاشته و در ساخت آن چند نکته کارشناسانه بطور جدی در نظر گرفته شده است، یکی اینکه در ساخت و ساز آن پیشینه تاریخی و فرهنگی منطقه مورد توجه بوده و دیگر اینکه شرایط اقلیمی وجغرافیایی این منطقه در نظر بوده، نکته مهم تر اینکه برای حفظ این مجموعه ی چوبی از انواع خطرها و آسیب های طبیعی و غیر طبیعی مثل زلزله، موریانه، برف و باران و سایر آسیب هایی که ممکن است جنس چوب این سازه را تحت تاثیر قرار دهد، راهکارهای ویژه‌ای در نظر گرفته شده است.

دهکده چوبی نیشابور کجاست؟

دهکده چوبین نیشابور یا روستای «ملامحمد آقازاده» از جاهای دیدنی خراسان رضوی است و در شهر نیشابور واقع شده است. این دهکده با مرکز شهر نیشابور، ۱۶٫۹ کیلومتر (۲۴ دقیقه) فاصله دارد. فاصله دهکده چوبین نیشابور با شهر مشهد و تهران نیز به‌ترتیب ۱۱۴ کیلومتر (۹۰ دقیقه) و ۷۸۷ کیلومتر (۹ ساعت و پنج دقیقه) است. این دهکده در ۱۱۲ کیلومتری (۹۰ دقیقه) فرودگاه بین‌المللی مشهد، ۱۲۲ کیلومتری (۱۰۰ دقیقه) ایستگاه قطار مشهد و ۱۱۷ کیلومتری (۹۴ دقیقه) پایانه اتوبوس‌رانی مشهد قرار دارد. فاصله دهکده چوبی نیشابور با ایستگاه قطار نیشابور نیز ۱۶ کیلومتر (۲۱ دقیقه) است.

مسیر دسترسی به دهکده چوبی نیشابور

اگر قصد دارید از سمت شهر مشهد به دهکده چوبی نیشابور بروید، باید به‌سمت جنوب غرب برانید. در اتوبان امام رضا و بزرگراه مشهد – نیشابور ۹۰ کیلومتر برانید و پس از عبور از پمپ بنزین طلوع در سمت چپ جاده (قبل از رسیدن به شهر نیشابور)، از خروجی سمت راست (جاده قدمگاه – اسحاق آباد) خارج شوید. دوبرگردان اول را برگردید و حدود ۶ کیلومتر در این جاده برانید تا به خروجی جاده اسحاق آباد – نیشابور در سمت راست برسید. وارد این خروجی شوید و ۱۳ کیلومتر دیگر به مسیر خود ادامه دهید تا به خروجی جاده دهکده چوبی در سمت چپ جاده برسید. در این جاده چند کیلومتر دیگر را طی کنید تا جاده تقی آباد طلایی را در سمت راست خود ببینید. وارد این جاده شوید تا پس از چند ۱۰۰ متر به دهکده چوبی در سمت چپ خود برسید.

دهکده چوبی نیشابور چطور ساخته شد؟

این دهکده در روستای محمد آباد آقازاده یکی از روستاهای نیشابور در استان خراسان رضوی بنا شده و مهندس مجتهدی از نوادگان محمد کاظم خراسانی با الهام از روح هنری خود چنین مجموعه ای را ساخته است که این مجموعه فقط یک اثر و سازه ی چوبی نیست و از بسیاری جهات می شود در آن دقت و تامل کرد. این اثر هنری – فرهنگی که تا سال ۱۳۹۲ تحت مدیریت و رسیدگی مستقیم شخص مهندس مجتهدی بود پس از فوت ایشان، رسیدگی و اداره این روستا را همسر ایشان خانم حشمت سررشته دار عمرانی که خود هنرمند فرهیخته ای هستند و از دانش آموختگان رشته نقاشی از دانشگاه آمریکا هستند، عهده دار شدند و در حال حاضر مدیریت دهکده چوبی نیشابور با ایشان است.

دهکده چوبی نیشابور؛ پرده‌ای هنر معماری

شادروان مهندس مجتهدی ده ها تُن چوب را برای ساخت روستایی که یادگار نیاکانش بوده بکار گرفته تا روستای مورد نظر را با تغییر شکل در ظاهر آن مرمت و احیا کند. این دهکده اولین دهکده اکولوژیکی ایران است که اماکن گوناگون در نظر گرفته شده در آن، تمام جنبه های زندگی را در بر گرفته است.

ویژگی های دهکده چوبین نیشابور

این دهکده از جهات گوناگون حائز اهمیت است. مسجد ساخته شده در این دهکده نخستین مسجد چوبی جهان است که در برابر زلزله مقاوم است. وسعت این مسجد ۲۰۰ متر مربع است و سقف این بنا به شکل شیروانی ساخته شده، مناره های آن از سطح زمین ۱۳ متر ارتفاع دارد و وزن هر کدام از این دو مناره تقریبا ۴ تن است.

دهکده چوبی نیشابور؛ پرده‌ای هنر معماری

از نظر شکل ظاهری هم این بنا جالب توجه است و به شکل یک کشتی‌ وارونه روی زمین قرار دارد. ساخت این مسجد حدود ۲ سال زمان برده و در ساخت آن ۴۰ تن چوب بکار رفته است. دیواره‌ها، کابینت ها و سینی‌ های آبدارخانه مسجد همه از جنس چوب است. یک ایوان بیرونی دارد که کف این ایوان از خشت است و بر دیواره‌های درونی و بیرونی مسجد ۷ و ۶ کتیبه دیده می شود که آیات قرانی بر روی آن نوشته شده و این کتیبه ها و قاب آن از چوب درختان گردو و توت است.

بهترین فصل سفر به این روستا کی است؟

بهترین فصل سفر به دهکده چوبی نیشابور فصل های بهار و تابستان است که بطور کلی در این دو فصل مناطق روستایی ایران دارای آب و هوایی خوش و مناسب برای گردشگری و سفر است. هر چند که فصل پاییز هم در چنین دهکده ای گشت و گذار خالی از لطف نیست و جذابیت های خاص خودش را دارد آن هم شهری مثل نیشابور و دهکده ی چوبینش.

سلام نو

درباره نویسنده