خانه علامه بلادی بازسازی می‌شود

مصادف با هفتادمین سالروز در گذشت علامه عبدالله بلادی یعنی ۲۱ مهرماه برای بازدیدی از محل زندگی و فعالیت اجتماعی او همراه با مسئولان و کارشناسان استانی به محله بهبهانی‌ بافت تاریخی بوشهر رفتیم؛ آنچه بود زمینی مسطح حاصل از برداشتن تل خاکی بود که سالها از ویرانی این خانه تاریخی به جای مانده بود.

یک معرفی کوتاه از این علامه برگ جهان تشیع بیش از آنچه گفته شد عمق این غفلت تاریخی را نمودار می‌کند؛ علامه عبدالله بلادی از مراجع “کثیرالتالیف” و مبارز بوشهری است که فعالیت‌های علمی و اجتماعی متعدد به او وجهه‌ای فرا استانی، ملی و حتی بین‌المللی بخشیده است.

به گفته نماینده ولی فقیه در استان بوشهر هنگامی که او در آسیب‌های پیدایش رژیم اشغالگر قدس کتاب و رساله تالیف کرد، جهان اسلام متوجه این مساله نبود.

 او در جایگاه مرجعیت بلامنازع دینی در استان بوشهر در خط نخست مبارزه با استعمار انگلیس در کنار دلیران تنگستانی بود و چنانچه آیت‌الله صفایی بوشهری معتقد است، کم توجهی متولیان استانی و تلاش استعمار پیر برای محو کردن بزرگان بوشهری سبب ناشناخته ماندن او و بسیاری دیگر از بزرگان این شهر شده است.

تاریخدان و رئیس بنیاد ایرانشناسی  شعبه بوشهر که در این بازدید و تلاش برای تعیین تکلیف زمین و بازسازی آن نقشی پررنگ داشت، درباره ابعاد زندگی و شخصیت علامه بلادی به خبرنگار ایرنا گفت: آیت الله بلادی بوشهری از علما بزرگ تشیع است که در بسیاری از حوادث تاریخ معاصر ایران در بوشهر نقش داشته، در جریان مشروطیت از علمای پیشتاز بوده و وقتی روس ها مجلس را به توپ بستند لایحه مشهور جهادیه خود را نوشت و خرید کالاهای روسی را تحریم کرد، در جریان جنگ جهانی اول یکی از روحانیان مبارزی بود که با رئیس علی دلواری و همرزمانش ارتباطی تنگاتنگ داشت، طوری که  وقتی خبر دار شدند که انگلیسی‌ها میخواهند او را دستگیر و به هندوستان تبعید کنند به کمک دلیران تنگستانی (رئیسعلی و یارانش) از محله بهبهانی به شیراز رفت.

عبدالکریم مشایخ اضافه کرد: او چندسالی در شیراز ماند و آنجا هم کتاب لوایح و سوانح خود را تالیف کرد و در ۱۱۰ ماده مبارزان را در جنگ با استعمارگران آموزش داد.

به گفته او علامه بلادی سال‌ها زندگی خود را صرف نوشتن آثاری ارزشمند در همه زمینه ها از فقه و اصول گرفته تا کتابهای تاریخی و حتی پزشکی کرد.

علامه بلندآوازه محله بهبهانی‌ ۲۱ مهرماه دار فانی را وداع گفت و آنطور که مشایخ توضیح داد، بر اساس زندگی نامه خود نوشت او یعنی “الابرار” سه روز در خانه خود که امروز بیش از قسمتی از زمین آن باقی نمانده، ماند و سپس برای خاکسپاری به نجف اشرف رهسپار شد.

بنا به بنای این بافت تاریخی به اندازه حافظه تاریخی یک ملت ارزشمند و حفاظت از آن غیر قابل انکار است، اما اتفاقی که برای خانه علامه عبدالله بلادی افتاده است، نمودی از نادیده گرفت این مهم در سال‌های متمادی است.

به اعتقاد رئیس بنیاد ایرانشناسی استان بوشهر ۲ عامل مهم در تخریب این بنای ارزشمندی شده است که روزی مقر فکری مقابله با استعمار پیر بوده؛ یکی بی توجهی بازماندگان علامه و دیگری حمایت نکردن میراث فرهنگی در گذشته.

مشایخ گفت: امروز از خانه علامه بلادی همین قطعه زمینی که این مصاحبه در آن برگزار می‌شود مانده و خانه کنار آن که به فروش رفته و در آن ساخت و ساز شده است؛ بنابراین تلاش می‌شود تا در این زمین مرکزی فرهنگی با همان سبک و سیاق بر جای مانده در تصاویر و همسو با معماری متناسب با اقلیم بوشهری بازسازی و به عنوان مرکزی فرهنگی بهره‌برداری شود.

برداشتن گام نخست در زمین به جای مانده از خانه علامه

در این بازدید که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، رئیس بنیاد ایرانشناسی و چند تن از کارشناسان حضور داشتند تلاش شد با استفاده از اطلاعات موجود و بهره گرفتن از اطلاعات همسایگان و حافظه تاریخی خاور خانم بانوی سالمند محله بهبهانی‌ها ابعاد مالکیتی این زمین روشن‌تر شود تا با تملک آن کار بازسازی آغاز شود.

چندین گفت و گوی تلفنی و حضوری در این محل انجام شد و آنطور که عبدالکریم مشایخ به ایرنا گفت: این زمین اکنون در اختیار نوه دختری ضیاء بلادی از فرزندان علامه است و مذاکره برای تملک آن آغاز شده است.

دورنمای بازسازی خانه این علامه بزرگ جهان تشیع را از معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر جویا شدیم؛ نصرالله ابراهیمی گفت: بنای تاریخی متعلق به علامه عبدالله بلادی در سالهای دور تخریب شده و ما به یمن حمایت‌های مسئولان استان از جمله صفایی بوشهری که حمایت بیدریغی از میراث فرهنگی در زمینه بافت تاریخی بوشهر داشته‌است بنا داریم آن را بازسازی کنیم.

او ادامه داد: میراث فرهنگی این قول را گرفته است که اگر وضعیت مالکیتی زمین موجود مشخص شود، بر گرفته از الگوی معماری بافت تاریخی بوشهر و به این سبک این مجموعه را باززنده سازی و احیا کند تا  به مرکز فرهنگی علامه بلادی تبدیل شود و مورد استفاده همه اهالی فرهنگ استان و دانش آموزان و دانشجویان قرار گیرند.

ابراهیمی قول داد: به محض اینکه زمین تعین مالکیت شود، در همین سال جاری باززنده سازی خانه علامه عبدالله بلادی در محله بهبهانی‌ها آغاز شود.

او با بیان اینکه علامه بلادی نقش زیادی در توسعه فرهنگی جنوب کشور و بویژه بافت تاریخی بوشهر بوشهر داشته است، بیان کرد: این بافت به دلیل اهمیت و سابقه تاریخی و معماری فاخر آن یکی از بافت‌های منحصر به فرد کشور بویژه در کرانه‌های خلیج فارس به شمار می‌رود و اقدامات گسترده‌ای برای بهسازی و احیای آن انجام شده یا در دست اجرا است.

خانه علامه باز هم مقری فکری و فرهنگی می‌شود

با چشم انداز روشن بازسازی خانه علامه بلادی به عنوان یکی از مرواریدهای خفته در دل بافت تاریخی بندر، از مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر درباره مرکزی که قرار است راه اندازی شود پرسیدیم.

عبدالرحیم افروغ گفت: یکی از رسالت‌های ما در حوزه فرهنگی این است که بتوانیم، بزرگان و مفاخر فرهنگی خود را به شکلی ملموس برای نسل جدید بازخوانی و معرفی کنیم و به اشکال مختلف پیرامون آنها پژوهش شود و آثاری تولید شود؛ پر واضح و مشخص است که یکی از بزرگان بوشهر علامه بلادی است که در حوزه‌های معرفتی خود، عالمی به روز، فریخته و جهانی بوده و آثاری و مکتوبات وی گویای این مساله است.

او اینطور ادامه داد: امروز که در هفتادمین سالروز درگذشت این عالم فرزانه هستیم تصمیم بر آن شد تا در این محله بهبهانی که محله زندگی او و در جوار مسجد باباحاجی به عنوان محل منبر رفتن این مجتهد بزرگ، مجموعه فرهنگی راه اندازی شود.

آنطور که افروغ گفت، قرار است در این مرکز که با عنوان خاندان بلادی فعالیت خواهد کرد، آثار و کتب علامه نیز که بالغ بر هشتاد عنوان است جمع آوریی شود.

به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر هممچنین قرار است که در آینده نزدیک شاهد تولید مستندی درباره این چهره بزرگ دنیای تشیع در بوشهر باشیم و  بزرگداشتی درخور نیز به مناسبت هفتادمین سالگرد درگذشت وی ترتیب داده شود که برنامه ریزی‌های لازم برای آن انجام شده است.

به اعتقاد افروغ این اقدامات در کنار رویداد علمی خوبی که سال‌های اخیر تحت عنوان “کنگره علامه بلادی” به میزبانی بوشهر برگزار می‌شود شاخ و برگ های متعدد و رونق بیشتری پیدا کند تا  این شخصیت متعالی را به نسل جوان معرفی کند.

تصمیم قاطع برای بازسازی خانه علامه بلادی در محله بهبهانی‌های بندر بوشهر اتفاق مثبتی است و مشاهدات خبرنگار ایرنا در این بازدید حکایت از عزم جزم مسئولان داشت.

اما بهسازی بناهای ارزشمند پیش از اینکه عمرشان به سرآید و فرو ریزند، سزاوار توجه و اقدامی پرشتاب‌تر است؛ چنانکه خاور خانم که به جمع مدیران آمد ضمن گله از وضعیت کوچه روبروی مسجد بهبهانی، با نشان داد یکی از خانه‌ها گفت: ممکن است به زودی بریزد، برای آن هم کاری کنید.

 ایرنا