لمان شهری به مجموعه‌ای از عناصر و ویژگی‌های ساختاری گفته می‌شود که در سه دسته نمایشی، بیانی و عملکردی به خصوصیات فرهنگی و تاریخی شهرها تجسم می‌بخشد، همچنین المان‌ها و عناصر شهری شامل ساخت‌وسازه‌ها و زیرساخت‌ها از جمله ساختمان‌ها، خیابان‌ها، مترو و پل‌ها و المان‌های دکوراسیون شهری همچون مجسمه‌ها، میدان‌ها، یادبودها، پرچم‌ها، نمادها و موارد دیگر می‌شود.

المان‌های شهری سازه‌هایی تشکیل شده از منحنی‌ها، برش‌ها و صفحات در فرم‌ها و شکل‌های مختلف بوده است که به‌صورت یک حجم منظمی شکل می‌گیرد، همچنین این المان‌ها نمادی از صنعت، هنر، شخصیت و عمران و است که مفهومی خاص را به شهروندان نشان می‌دهد.

المان‌ها امروزه یکی از الزامات شهرهای در حال پیشرفت است، زیرا روز به روز بر جمعیت این شهرها افزوده می‌شود و خواه ناخواه این افزایش جمعیت موجب گسترده شدن شهرها و حومه آن‌ها خواهد شد، از این‌رو کاربرد درست و اصولی المان شهری به ایجاد جذابیت‌های بصری، یکپارچگی و هویت‌بخشی شهر کمک می‌کند، همچنین این المان‌ها می‌تواند به سمبلی برای شناخته شدن یک شهر یا منطقه‌ای خاص از یک شهر تبدیل شود.

زیباسازی سطح شهر با استفاده از ترکیب هنر و معماری، پیوند بافت قدیم و جدید شهر، ایجاد کشش و جذابیت برای حضور مسافران و توریست‌ها در شهر و برقراری ارتباط بهتر افراد با فضای شهری، ایجاد انگیزه و سرزندگی برای شهروندان، ایجاد جاذبه‌های دیداری و تنوع در فضای زندگی شهری، معرفی ویژگی‌های خاص یا رویدادهای ویژه هر منطقه و شناساندن افتخارات شهری و محلی از جمله مزایای المان‌های شهری است.

المان شهری دارای یک نظام هندسی و تعادلی پایدار و زیباست، به‌گونه‌ای که پس از خودنمایی در سطح شهر، افراد را طوری جذب می‌کند و ذهنشان را درگیر خود می‌سازد که تا مدت‌ها در آن منطقه از شهر به صورت سمبلیک باقی می‌ماند؛ چه بسا خود همین نماد پس از مدتی به یک اثر تاریخی و ماندگار تبدیل شود و آوازه آن در شهرهای دیگر بپیچد.

جهان‌شهر اصفهان نمادهای منحصربه‌فرد و زیبایی را در خود جای داده است و شهروندان به وجود این نمادها در اصفهان افتخار می‌کنند؛ چهارباغ عباسی، میدان نقش‌جهان، کاخ چهل‌ستون و پل‌های تاریخی همه نمادهایی هستند که به شهر اصفهان هویت و شخصیت می‌دهد.

بعضی از این المان‌های شهری پس از گذر زمان دچار آسیب و فرسودگی شده و در نهایت توسط شهرداری جمع‌آوری می‌شود، اما ناپدید شدن ناگهانی این المان از سطح شهر شهروندان را به‌فکر می‌برد که آیا دیگر قرار نیست این المان را در سطح شهر ببینیم؟ سرنوشت این المان‌های شهری چه می‌شود؟

نمادهای شهری به‌صورت مستمر استفاده می‌شود

احمد شریعتی، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در سازمان زیباسازی شهرداری این کلان‌شهر طرح‌ها و برنامه‌هایی بر اساس مناسبت‌ها و المان‌هایی در سطح شهر جانمایی می‌شود.

وی اضافه می‌کند: بسیاری از این المان‌ها قابلیت استفاده مجدد در مناسبت‌های مختلف را دارد.

عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: المان‌ها و نمادهایی که قابلیت استفاده مجدد ندارد، در اختیار سازمان زیباسازی قرار گرفته است و این سازمان می‌تواند آن‌ها را در اختیار شهرها و شهرستان‌های دیگر قرار دهد.

شریعتی می‌گوید: به‌صورت حساب شده و با کاربری خوب، از المان‌ها و نمادهای شهری به‌صورت مستمر استفاده می‌شود.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها با رویکرد استفاده مجدد از المان‌های شهری

محمدجواد شمس‌آرا، معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: المان‌های فضای شهری به دو شاخه کاملاً جداگانه و مستقل تقسیم می‌شود.

وی اضافه می‌کند: نخستین شاخه المان‌ها و نمادهای موقت است که در بازه زمانی مشخصی در فضاهای خاص شهری نصب می‌شود، همچنین المان‌های موقت هزینه زیادی را به‌همراه ندارد.

معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: بعضی از این المان‌ها با یک فرایندی به فرم دیگری تبدیل می‌شود و در مناسبت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین سال گذشته اقدامات مفیدی در راستای استفاده مجدد از المان‌ها و تغییر فرم آن‌ها صورت گرفته است.

شمس‌آرا می‌گوید: استفاده مجدد از المان‌ها موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

وی با بیان اینکه پرچم‌ها و ریسه‌هایی وجود دارد که مختص هر مناسبت در فضاهای شهری نصب می‌شود، ادامه می‌دهد: حدود ۲۰۰۰ پرچم سامورایی در سطح مناطق پانزده‌گانه شهر نصب شده است.

ایمنا