حسینیه امینی‌ها پیوند هنر ایرانی با محرم
مولوی به سمت جنوب دیوارهای نسبتاً کوتاه و درب چوبی که روی درب، پایین‌تر از کتیبهٔ «حسینیهٔ مرحوم حاج محمدرضا امینی» پرچمی مستطیل شکل سیاه‌رنگی که نام اباعبدالله الحسین (ع) زینت‌بخش آن بود چشم‌نوازی می‌کند.
سه تالار شرقی و غربی میزبان میهمانان حسین (س) است. از مشبک‌های رنگی پنجره آفتاب پهن زمین و چادر مشکی‌ها شده است ارسی‌های بین تالار برداشته شده و تا چشم کار می‌کند خانم‌های چادر مشکی به نظر می‌رسند روضه‌خوان نیز روی منبر در کنار مشبک‌های رنگی نشسته و از روی کاغذ روضه می‌خواند.
روی سقف صورت فلکی از ماه‌های تولد منقوش شده و آینه‌کاری‌ها از یک‌سو و هنر گچ‌بری و فضای سنتی این مکان از سوی دیگر انسان را یاد سریال «شب دهم» که بخش‌هایی از آن نیز در همین حسینیه تصویربرداری شده بود می‌انداخت.
پرچم‌های سیاه با نام اباعبدالله (ع) و آل طه میان تمام آینه‌کاری‌ها نشسته و چه‌بسا همین نام‌هاست که قدمت هنر ایرانی را در میان آینه‌کاری‌ها، نقاشی‌ها و چلچراغ آویزان دوچندان کرده و نورهای رنگی نیز تصویر متفاوت از عزاداری را ترسیم می‌کند.
منبری در سالن و روضه‌خوان بر منبر روضهٔ عباس ابن علی (ع) می‌خواند و زنان مویه می‌کنند شاید اگر از مرحوم حاج محمدرضا امینی که متولی این بنا بود سوال می‌شد که چرا در برخی مراسم حسینیه زنان باید پای روضه بنشینند او هم به همان روایت معروف استناد می‌کرد که زنان حق روضه را بهتر ادا می‌کنند.
قدمت حسینیهٔ امینی‌ها به دوره قاجار باز می‌گردد
جلال امینی اظهار می‌کند: حسینیه امینی‌ها در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار توسط محمدرضا امینی‌ها احداث شده و قدمت آن به ۱۸۰ سال پیش بازمی‌گردد.
وی به بنا اشاره می‌کند و می‌گوید: در میان بنا سه تالار ساخته شده که امتداد آن‌ها به‌موازات یکدیگر از شرق به غرب است و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارد. تالارها دارای ارسی هستند که در هنگام روضه‌خوانی با بلند کردن آن‌ها هر سه تالار یکی می‌شود.
متولی حسینیه امینی‌ها اذعان می‌کند: طبق وصیت و موقوف نامه، این حسینیه باید در مناسبت‌های خاص میزبان مهمانان اهل‌بیت باشد به همین منظور این حسینیه ۱۱ روز ابتدایمحرم صبح‌ها و دههٔ سوم ماه صفر عصرها میزبان مراسم روضه، ۱۰ شب از ماه مبارک رمضان برای اطعام به اشخاص مختلف، و تاسوعا و عاشورای حسینی به‌عنوان محل برگزاری تعزیه میزبان مردم است.
وی ادامه می‌دهد: مراسم دهه اولمحرم از ساعت ۷ الی ۱۱ صبح با حضور سه سخنران، سه مداح همراه با قرائت زیارت عاشورا برگزار می‌شود که طبق موقوف نامه محتوای سخنرانی‌ها در قالب مسائل علمی و آموزشی، مسئله‌گویی و روضه‌خوانی است.
ویژه‌برنامهٔمحرم حسینیهٔ امینی‌ها در سال جاری از شبکه استانی پخش می‌شود
وی تصریح می‌کند: این حسینیه در شب شام غریبان اباعبدالله و شب‌های احیا ویژه‌برنامه‌های متعددی مختص به بانوان برگزار می‌کند که البته در سال جاری این مراسم با محدودیت برگزاری همراه بوده و عمده‌ترین مراسم در قالب سخنرانی، تعزیه، سرود و مداحی به‌صورت مجازی از شبکه استانی پخش می‌شود.
در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی مراسم متعددی از جمله روضه و تعزیه از ساعت ۹ صبح تا ۴ بعدازظهر در این مکان برگزار می‌شد که حالا با شیوع ویروسکرونا این برنامه‌ها نیز تعطیل شده است.
مشبک‌های فیروزی روی دیوار که به شکل نیم‌دایره و مستطیل است خبر از فضای پایین ساختمان می‌دهد ما هم همراه با آقای امینی وارد زیرزمین یا به‌اصطلاح موزه عاشورایی حسینیهٔ امینی‌ها می‌شویم.
ابزار مذهبی قدیمی زینت‌بخش موزه عاشورا است
نسخه‌های قدیمی تعزیه با خط شکستهٔ تعلیق و نستعلیق، سماورهای مسی نسبتاً بزرگ، سینی‌های منقوش و نوشته‌شده، تصاویر تاریخی از مرحوم امینی و هیئت‌های عزاداری از دوره قاجاریه تا به امروز در فضای موزه چشم‌نوازی می‌کند.
شمشیر، زره، سپر، زنجیر عزاداری، طبق چراغ و علامت‌های کوچک و بزرگ، منبرهای مزین و گره چینی شده با چوب، خنجر، عصا و زیورآلاتی که در این موزه وجود دارد هرکدام حکایتی از هنر و قدمت را به تصویر می‌کشد.
در کنار یکی از علامت‌های قدیمی می‌ایستم و نقش و نگارهای آن را نظاره می‌کنم مجسمهٔ فلزی شیری در حال غرش و پرنده‌ای در میان واژه‌های عربی که قابل خواندن نیست توجهم را جلب می‌کند.
شمشیر دو لبه‌ای که روی طاقچه قرار دارد و روی آن منبت‌های اسلیمی و خطایی با عنوان “علی ولی‌الله” منقوش شده از دیگر چیزهایی است که نگاهم را مجذوب می‌کند چشمانم را تیز می‌کنم، در کنار توضیحات آن جملهٔ “ذوالفقار طلاکوب تعزیه با دسته آج تزئینی” را می‌خوانم.
زره و کلاه‌خود با رنگ‌های سبز، سفید و قرمز حکایت از موافق خوان و مخالف خوان تعزیه دارد و زنجیرها با دسته‌های چوبی که هرکدام نقش و نگار مجزایی دارند از دیگر جاذبه‌هایی است که نگاه هر مخاطبی را سوی خود می‌کشاند.
در این مجموعه زیبا انواع علم‌های قلم کاری شده، وسایل عزاداری، سرویس‌های پذیرایی از عزاداران در تکایا و مساجد، ابزارآلات موسیقایی، اشیا و البسه مربوط به تعزیه، زره، کلاه‌خود، نیزه، پیکره و صورتک‌ها، کتب و دست‌نوشته‌های تعزیه‌خوانی، در تالارهای خانه امینی در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است.
همچنین نوحه‌های بازمانده از تعزیه‌خوان‌های قدیمی، عکس‌های عزاداری‌ها و سوگواری‌ها، تعزیه‌خوان‌ها، مداحان و شاعران عاشورایی، آداب عزاداری‌ها و سوگواری رزمندگان درمحرم در تالارهای این بنای تاریخی به سبک زیبایی به نمایش درآمده است.
موزه عاشورا به طبقه فوقانی حسینیهٔ امینی‌ها منتقل می‌شود
جلال امینی می‌گوید: تا سال‌های گذشته مراسم تعزیه نیز از ویژه‌برنامه‌هایی بود که در حسینیه امینی‌ها با استفاده از برخی از وسایل تعزیه و عزاداری در سه روز متوالی برگزار می‌شد و بسیار هم مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت.
وی می‌گوید: با توجه به فضای نمدار زیرزمین برخی از وسایل دچار زنگ‌زدگی شده بود که ما تصمیم گرفتیم برای حفظ این میراث بزرگ موزه را به طبقه فوقانی بنا انتقال دهیم و در حال حاضر پیگیری انجام این کار هستیم.
حسینیهٔ امینی‌ها را با تمام نقش و نگارهای معنوی و هنری زیبایش ترک می‌کنم، در فضا صدای روضه‌خوان به گوش می‌رسد که در بین اشک‌های حضار می‌گوید زینب (س) از واقعهٔ کربلا جز زیبایی چیزی ندیده، به‌راستی‌که نه‌تنها در واقعه کربلا بلکه در مراسمی که با محورمحرم و کربلا برگزار می‌شود چیزی جز زیبایی وجود ندارد.
مهر
درباره نویسنده
نویسنده