حادثه “متروپل” اول فساد سیستمی است بعد نقص فنی!

دکتر محمدرضا عراقچیان در نشست “بررسی استحکام سازه های بتنی در پی ریزش ساختمان نیمه بتنی متروپل” در دفتر ایسنا اظهار کرد: وقتی ساختمانی که در چهار طبقه طراحی شده، در ۱۰ طبقه و شاید قصد داشته بیشتر هم باشد، ساخته اند و بیش از دو برابر باری که باید تحمل می کرده، به آن وارد شده و بسیار بی کیفیت اجرا شده و ساختمان قبل از اینکه به بار بهره برداری برسد ریزش کرده، نشان از فساد سیستمی، سپس نقص فنی است.

وی ادامه داد: وقتی شهرداری در پروژه شریک می شود به طور قطع تعارض منافع پیش می آید، ساختمان از چهار طبقه به ۱۰ طبقه تخلف می کند و پول و قدرت تعیین کننده می شود، یعنی در ساختار اداری و اجرایی و فنی فساد رخ داده است و مهندسی اصولی کنار گذاشته می شود.

عراقچیان با اعلام اینکه وقتی ساختمان متروپل برای شروع به کار پروانه ندارد یعنی مهندس ناظر ندارد یا وی به وظیفه اش به درستی عمل نکرده است، تصریح کرد: سوال اساسی این است که چرا ساختمان بدون پروانه شروع و قسمتی ساخته شده و اصلاً چرا قبل از دریافت پایان کار حتی بخشی از آن به بهره برداری رسیده است؟

وی با بیان اینکه وقتی ساختمانی بد ساخته شود فرقی نمی کند دارای سازه فلزی باشد یا بتنی، به ساختمان نیمه کاره ای در تهران اشاره کرد که در زمان وقوع انقلاب اسلامی جمعیت زیادی را در خود جای داده و مربوط به سال ۵۶-۵۷ بود، اشاره و خاطرنشان کرد: طاق های این بنا به صورت ضربی یعنی ضعیف ترین طاق، بوده، آن زمان نه آیین نامه داشتیم نه چیزی فقط آیین‌نامه ۵۱۹ بود اما این ساختمان این همه بار تحمل کرده و هیچ اتفاقی هم نیفتاده بود.

این استاد معماری و شهرسازی تأکید کرد: در مقابل ساختمان متروپل را داریم که هنوز نیروی دینامیکی به آن وارد نشده و بار استاتیکی نهایی نیز اعمال نشده است و نه زلزله ای رخ داده و نه کاربران  در آن قرار گرفته و این یعنی فاجعه اقتصادی فساد و سپس  فاجعه فنی!

مناقصه برای امر ساختمان سازی غلط است

وی در ادامه به موضوع مناقصه و اشتباه رایجی که برای ساخت ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد، اشاره و مطرح کرد: مناقصه برای امر ساختمان سازی غلط بوده و متأسفانه در ایران رایج است چراکه فرد برنده در مناقصه به هیچ عنوان راضی نمی شود از جیب برای پروژه بگذارد بنابراین در اجرای پروژه کوتاهی می کند.

عراقچیان با اشاره به جوشکاری ضعیف در ساختمان متروپل ادامه داد: در دوره ای سخت گرفتیم و گفتیم جوشکارها باید کارت مهارت داشته باشند اما عملاً در ساختمان سازی فقط با جوشکارها قرارداد بسته می شد تا از کارتش استفاده شود و ۱۰ درصد هم به او می دادند و کار را اکیپ های دیگر به انجام می رساندند، ببینید چقدر فسادهای بزرگ رخ داده است.

وی با بیان اینکه وقتی ناظر پروژه ای می شوم عادت دارم اول از مجموعه عوامل سوال می کنم “مجتهد هستید یا مقلد؟” توضیح داد: آنها همیشه در پاسخ می گویند که مقلدند و من می گویم که پس هر چه می گویم و فنی است، باید بگویید چشم، اما با جملات تکراری و غلط از حوزه تأسیسات و برق گرفته تا معماری و سازه که “آقا من ۴۰ ساله دارم این کار را انجام می دهم”، “من این کاره ام، شما برو من خودم این کارها را انجام می دهم”، “آقای مهندس شما نیای هم مشکلی نیست، من خودم اینکاره ام”، “من تو این کار بزرگ شده ام” مواجه می شوم.

وی در ادامه به مدلسازی ها برای زلزله تهران با ریشترهای مختلف اشاره کرد و گفت: طبق این مدلسازی تلفات فراوان و کشته های بالا بر جای خواهد ماند؛ فشردگی بافت، بحث خاک، روانگرایی و اینکه این شهر روی آب است، از موضوعات مهم مورد بررسی در این قضیه است اما بحث دیگرش فن و تکنولوژی ساختمان‌سازی است که ما در همدان در شرایط بسیار مناسب تری از  تهران قرار داریم.

این استاد معماری و شهرسازی در ادامه بیان کرد: سبک سازی که اصطلاحی است که بعضاً پس از اخذ پروانه توسط دلالان سازه ای رواج پیدا کرده و دخالت در نقشه های اصلی می کنند و کاهش ابعاد و مقاطع می دهند، در ساختمان سازی فسادآفرین است.

در ایران تعمیر و نگهداری ساختمان نداریم

وی همچنین خاطرنشان کرد: متأسفانه در ایران تعمیر و نگهداری ساختمان نداریم، چند سالی است آیین نامه در این زمینه تدوین شده اما تاکنون اجرایی نشده است. اگر این موضوع اصولی و علمی اجرایی شود در زمان بروز سوانح بسیاری از مشکلات فعلی را نداریم.

عراقچیان در پایان گریزی به اضافه بنای ساختمان فعلی شورای شهر همدان بدون داشتن پروانه اشاره کرد و یادآور شد: حداقل ۱۰ ساختمان بزرگ در همدان وجود دارد که در ابتدا یکی دو طبقه را ساخته سپس پروانه گرفته، آن دوره مسئولیت حقوقی با چه نهادی بوده است؟ به عنوان مثال ساختمانی وجود دارد که برای ۶۰۰۰ متر مساحت پروانه داشته اما ۲۶ هزار متر ساخته است.

ایسنا