جان پناه چیست و کاربردهای آن‌ در ساختمان

جان پناه یک دیوار به نسبت کم ارتفاع است که معماران در لبه سقف، بالکن و راهرو آن را با هدف جلوگیری از پرت شدن بر روی ساختمان طراحی می کنند. امروزه با توجه به تولید مصالح جدیدتر در بیشتر ساختمان‌ها، جان پناه از مصالحی همچون آلومینیوم، شیشه، بتن سیمانی، کامپوزیت و فولاد ساخته می‌شود.

کاربرد جان پناه در ساختمان چیست؟

۱-محافظت از افراد و جلوگیری از پرت شدن

۲-زیباسازی نمای ساختمان

۳-جلوگیری از نفوذ هر گونه رطوبتی به سقف

۴-محافظت از سقف

طراحی و ساخت جان پناه در ساختمان‌ها نقش قابل توجهی در محافظت از سقف و جلوگیری از فرو پاشی سقف ساختمان دارد. به این دلیل که در زمانی که هوا نامساعد باشد و باد تندی بوزد گرد بادی در نزدیک‌های سقف به وجود می‌آید، فشار زیادی به سقف ساختمان وارد می‌کند. اگر در همین ساختمان جان پناه طراحی شده باشد، تفاوت فشار را در لبه‌های سقف به طور قابل توجهی کاهش داده و مانع از ریزش سقف ساختمان می‌شود.

مزیت استفاده از جان پناه چیست؟

۱- از نفوذ هر گونه رطوبتی به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند

۲-نمای ساختمان را به دلیل تخلیه آب اضافی حاصل از باران لکه دار نمی‌کند

۳-نمای ساختمان زیباتر می‌شود

۴-هر گونه وسایل و ابزاری را می‌توان بر پشت‌بام مخفی کرد بدون اینکه دیده شوند

۵- مانع از ورود هر گونه گرد و غباری بر پشت بام می‌شود

جان پناه انواع متنوعی دارد ما در ادامه مطلب به این موضوع می‌پردازیم.

انواع جان پناه

جان پناه سوراخ دار:

از این جان پناه به دلیل نمای سوراخ مانند آن، بیشتر در حاشیه سقف ساخته می‌شود. جان پناه سوراخ‌دار، مانع از نفوذ رطوبت و ریزش سقف می‌شود. در واقع این جان پناه علاوه بر زیباسازی ساختمان، به عنوان یک محافظ برای سقف نیز عمل می‌کند.

جان پناه شیب دار:

جان پناه شیب‌دار، بیشتر مناسب سازه‌های صنعتی و خر پایی می‌باشد. به دلیل شیب دار بودن جان پناه، آب حاصل از باران به راحتی روی ساختمان تخلیه می‌شود. در نتیجه از انباشته‌شدن و نفوذ آب باران به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند.

جان پناه پلکانی:

در بعضی مواقع می‌توان جان پناه شیب دار را به صورت پلکانی نیز در ساختمان طراحی کرد. جان پناه پلکانی علاوه بر زیباسازی نمای ساختمان، به ارتفاع گرفتن ساختمان نیز کمک می‌کند و موجب بلندتر دیده شدن نمای ساختمان می‌شود.

ضوابط طراحی در ساخت جان پناه

در طراحی و ساخت جان پناه نیز باید ضوابط و استاندارهای طراحی را با دقت رعایت کرد. این ضوابط و استانداردها عبارت اند از:

یکی از مهمترین ضوابط در ساخت جان پناه، فراهم کردن ایمنی برای ساکنین ساختمان می‌باشد.

ارتفاع جان پناه در ساختمان  بایـد حـداقل ۱.۱۰ متر و از لبه پله یا سطح شیبدار حداقل ۰.۹۰ متر باشد.

در مواقعی که چند جان پناه روی ساختمان ساخته می‌شود، فاصله بین دو جان پناه نباید بیشتر از ۰.۱۱ متر باشد.

اگر جان پناه شیشه‌ای باشد، باید در طراحی آن از شیشه مستحکم با ایمنی بالا استفاده شود.

در زمان ساخت جان پناه، باید ضوابط و استانداردهای گفته شده را با دقت زیادی اجرا کرد. در صورت عدم توجه به این ضوابط و ساخت جان پناه، مشکلات جدی از قبیل ریزش و سقوط رخ می‌دهد. در مواقع زلزله اگر جان پناه طبق اصول ساخته نشود، بسیار خطرناک بوده و در زمان خروج افراد از ساختمان موجب ریزش بر سر افراد می‌شود. در نتیجه خسارت‌های جانی و مالی زیادی به بار می‌آورد.

ایسنا