ثبت جهانی کاروانسراها، دروازه‌ای از تاریخ و هنر ایران به جهان
کاخ ساسانی سسروستان، هم در میراث ملی ایران و هم در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است؛ این کاخ در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی و در سال ۱۳۹۷ به ثبت جهانی رسید. از سال ۱۳۹۷ تا الان محبوبیت کاخ سروستان هر روز بیشتر شده است.
کاخ ساسانی سروستان کجاست؟
کاخ ساسانی سروستان در مسیر شیراز به سفا و ۱۴ کیلومتری جنوب شهر سروستان قرار دارد. برای رسیدن به این جاذبه دیدنی باید به جاده خاوران-سروستان بروید و از آن‌جا به جاده کاخ ساسانی برسید. در انتهای جاده، کاخ دیدنی ساسانی قرار گرفته است. اگر از شیراز به این کاخ می‌روید، خوب است بدانید از شیراز تا کاخ ساسانی، با ماشین حدود ۲ ساعت طول می‌کشد.
برای گردشگرانی که عاشق جاهای دیدنی تاریخی هستند، کاخ سروستانی یکی از مواردی است که هوس رفتن به استان فارس را درونشان زنده می‌کند. نمای این کاخ در شب، دیوارهای قدیمی و سنگی کاخ سروستان، مساحت بزرگی که دارد و چشم‌انداز آن به کوه، چیزهایی نیست که به‌راحتی بتوان فراموش کرد.
آدرس: استان فارس، شهرستان سروستان، ۱۴ کیلومتری جنوب شهر سروستان، مسیر شیراز-فسا، جاده خاوران-سروستان، جاده کاخ ساسانی
مسیر دسترسی به کاخ ساسانی سروستان
برای رسیدن به استان فارس و بازدید از کاخ ساسانی در سروستان راه‌های مختلفی وجود دارد؛ از راحت‌ترین و سریع‌ترین راه رسیدن به سروستان شروع می‌کنم، یعنی سفر هوایی. سروستان فرودگاهی ندارد؛ اما خوشبختانه دو فرودگاه نزدیک به این شهر هستند.
فرودگاه شهدای فسا و فرودگاه بین‌المللی شیراز، نزدیک‌ترین فرودگاه‌های استان فارس به شهرستان سروستان هستند. اگر می‌خواهید دسترسی بیشتری به استان فارس داشته باشید و از جاهای دیدنی شیراز و فارس هم کنار کاخ ساسانی بازدید کنید، پیشنهاد می‌کنم به مقصد شیراز بلیط بگیرید.
راه دوم بازدید از کاخ ساسانی سفر با قطار است؛ اما در این روش هم باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. متاسفانه خود شهرستان سروستان ایستگاه قطار ندارد و برای رسیدن به این شهرستان با قطار، باید با قطار به شیراز بروید و بعد با وسیله‌های نقلیه خودتان را به سروستان برسانید.
برای سفر با اتوبوس و بازدید از کاخ ساسانی هم باز باید به شیراز بروید؛ شهر شیراز پایانه‌های مسافری مختلفی دارد. بستگی به این‌که هتل‌تان کجاست، می‌توانید به‌راحتی یکی را انتخاب کنید.
مسیر تهران به استان فارس مسیر پرطرفداری است؛ می‌توانید از قطار، هواپیما، اتوبوس یا ماشین شخصی برای رسیدن به سروستان استفاده کنید. برای رسیدن از تهران به استان فارس و شهرستان سروستان با ماشین، لازم نیست نگران باشید. من دو مسیر به شما معرفی می‌کنم که از تهران به شهرستان سروستان برسید.
مسیر اول با تقریبا ۹۳۵ کیلومتر، کوتاه‌ترین مسیر است. برای شروع، باید از کنار رباط‌کریم و پرند بگذرید و وارد آزادراه تهران-ساوه شوید. با گذشتن از ساوه، وارد آزادراه قاسم سلیمانی می‌شوید و بعد از شهر سلفچگان، جاده دلیجان- سلقچگان و بعد جاده دلیجان میمه را رد می‌کنید. بعد هم باید از جاده میمه-اصفهان، خود را به اصفهان برسانید.
از اینجا باید مسیر اصفهان-شهرضا و بعد اصفهان-شیراز را پشت سر بگذارید. با گذشت از شهرهای صفا شهر، مادر سلیمان، سعادت شهر، ارسنجان، سلطان شهر، خرامه و اسلام آباد، به سروستان می‌رسید. حالا دیگر با خیال راحت می‌توانید استراحت کنید و سر فرصت از کاخ ساسانی سروستان بازدید کنید.
دومین مسیر، حدود ۹۵۰ است. اول از همه باید از تهران به سمت قم راهی شوید. از آزادراه خلیج فارس می‌توانید به آزادراه امیرکبیر برسید و از کنار شهر مذهبی قم و در نهایت کاشان، رد شوید. آزادراه امیرکبیر را تا نزدیکی اصفهان ادامه دهید؛ از امیرکبیر به بزرگراه آزادگان بپیچید و به اصفهان بروید. از اینجا به بعد، تا سروستان مثل همان مسیر اول است؛ پس اگر این مسیر را انتخاب می‌کنید، برای پیدا کردن مسیر بعد از اصفهان، پاراگراف قبلی را دوباره بخوانید.
بهترین زمان بازدید از کاخ ساسانی سروستان
بهترین زمان بازدید از کاخ ساسانی سروستان، فصل بهار و اوایل پاییز است. سروستان زمستان‌های خیلی سرد، تابستان‌های گرم و خشک، پاییزها و بهارهای خنک و معتدل دارد؛ به همین دلیل فصل بهار و اوایل پاییز که هوا خوب است، بهترین زمان بازدید از کاخ است.
از نظر شلوغی، بهار و پاییز شلوغ‌ترین فصل‌ها در سروستان هستند؛ اما اگر شلوغی زیاد شما را اذیت می‌کند لازم نیست نگران باشید. گردشگران زیادی برای بازدید از کاخ ساسانی در سروستان می‌آیند؛ اما هیچ‌وقت فضا خیلی شلوغ نمی‌شود. بیشترین شلوغی جاده‌ها و منطقه، اوایل بهار و موقع تعطیلات نوروز است؛ با این حال مطمئنم اگر در این زمان‌ها هم به استان فارس سفر کنید، کلی به شما خوش می‌گذرد.
معماری کاخ ساسانی سروستان
مجموعه کاخ ساسانی سروستان در کل حدود ۲۵ هکتار مساحت دارد؛ که بخشی از آن زمین‌های خالی و بخش هیجان‌انگیز آن، خود کاخ است. این زمین‌های خالی تپه‌ها و ناهمواری‌هایی دارد که به نظر می‌رسد بناهایی هم اطراف کاخ وجود داشت که به مرور زمان تخریب شده است.
کاخ سروستانی، از سنگ، آجر و گچ ساخته شده است؛ با نگاه کردن و دست کشیدن به دیوارهای کاخ خودتان متوجه این موضوع می‌شوید. کاخ سروستان بیشتر از هزار سال قدمت دارد و به قول کارشناسان، یکی از بی‌پرواترین ساخته‌های ساسانیان است.
کاخ ساسانی دو ساختمان دارد که هر کدام گنبد و ایوان‌های خودش را دارد؛ دیوارهای جدا شده هم متعلق به ساختمان کنارش است که به مرور زمان فرسوده و تخریب شده است. متاسفانه کاخ ساسانی در سروستان وضع خوبی ندارد و زیاد هم به آن رسیدگی نمی‌شود. با قدم زدن در محیط و اطراف کاخ، علاوه بر زیبایی‌های تاریخی کاخ سروستان، زشتی‌هایی را می‌بینید که نشان از بی‌توجهی به این مکان یا اشتباه گردشگران است.
بخش‌های مختلف کاخ ساسانی سروستان
نمای اصلی کاخ ساسانی سروستان در ضلع جنوبی قرار دارد که شامل یک ایوان مرکزی و دو ایوان کوچک‌تر در دو طرف می‌شود. ایوانی مربعی در بخش مرکزی کاخ قرار دارد که هم به تالار اصلی و هم به چهارحیاط راه دارد؛ دیوار جنوبی تالار مرکزی هم به یک ایوان جانبی خارجی وصل شده است.
ایوان بزرگ شرقی با تالار مرکزی ارتباط دارد. برای ایوانی که در شمال کاخ قرار دارد هم پله‌هایی وجود دارد که به محوطه بیرون کاخ ساسانی می‌رسد. در دو طرف بنا دو اتاق باریک با طاق گهواره‌ای قرار دارد؛ اما این دو اتاق روبه‌روی هم قرار ندارند.
از سه‌کنج یا گوشواره برای قرار گرفتن و تقویت گنبدها استفاده شده است. خود گنبدها هم نیم دایره‌ای کامل نیستند و وسط هر دوی آن‌ها سوراخی وجود دارد.
امکانات رفاهی کاخ ساسانی سروستان
متاسفانه اطراف کاخ ساسانی سروستان امکانات خاصی وجود ندارد که اینجا به آن اشاره کنم. سرویس‌های بهداشتی هم وضع خوبی ندارند، همان‌طور که بالاتر گفتم توجه کمی به این جاذبه تاریخی شده است؛ به همین دلیل امکاناتی اطراف کاخ پیدا نمی‌کنید.
درباره نویسنده
نویسنده