توزیع نامناسب فضای شهری؛ بافت فرسوده‌ و آوار مشکلات معماری

فرید فروزانفر اظهار کرد: پدافند غیرعامل، به مجموعه اقدامات و پیش‌بینی‌هایی اطلاق می‌شود که به منظور کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، مدریت بحران و امدادرسانی به حادثه‌دیدگان شهرها در برابرحوادث طبیعی، خرابکاری و بمب‌گذاری، آتش‌سوزی، انفجار، تهاجم و حمله نظامی در طراحی معماری و شهرسازی باید لحاظ شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه  با بیان اینکه زلزله‌خیزی منطقه و همچنین نزدیکی شهر بیرجند به مرز شرقی کشور و احتمال حمله نظامی اهمیت این موضوع را دوچندان می‌سازد، افزود: در طراحی شهری و جانمایی کاربری‌های حیاتی شهرها مانند مراکز بهداشتی درمانی، نیروگاه‌ها، پمپ‌بنزین‌ها، جایگاه‌های سوخت بنزین و گاز، منابع آب و ایستگاه‌های آتش‌نشانی باید ضمن پرهیز از تراکم این مراکزدر یک منطقه که امکان حمله نظامی و آسیب زدن به آنها را افزایش می‌دهد، کاربری‌های خطرناک را از مناطق مسکونی و مراکز عمومی دورکنند تا در صورت بروز حادثه کمترین تهدید را برای مناطق مسکونی داشته باشند.

فروزانفر ادامه داد: جانمایی صحیح و توزیع مناسب فضاهای باز شهری به عنوان فضای امندر زمان حادثه، عدم صدور پروانه ساختمانی و جلوگیری از مرتفع‌سازی ساختمانها در معابر کم‌عرض که ممکن است در زمان حادثه با ریزش احتمالی بناها مسدود شوند و امدادرسانی و نجات حادثه دیدگان را مشکل سازد از سایر تمهیدات شهرسازی مورد نیاز است.

وی اظهار کرد: بافت فرسوده بیرجند از نقاط آسیب‌پذیر در برابر حوادث طبیعی و حمله نظامی است که تصمیم‌گیری صحیح و سریع مدیران جهت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، حذف ساختمان‌های فرسوده و مخروبه و ایجاد فضاهای باز در بافت فرسوده، پیش‌بینی مسیرهای امدادرسانی با انجام تعریض معابر اصلی بافت فرسوده می‌تواند امکان امدادرسانی در زمان حادثه را افزایش دهد.

این عضو شورای شهر بیرجند بیان کرد: یکی از تهدیدات مهم شهربیرجند موضوع زلزله‌خیزی شهر است که با وجود گسل‌های فعال شهر بیرجند آسیب‌ها و صدمات احتمالی را افزایش می‌دهد و شهرداری و ارگان‌های ذیربط باید از هرگونه صدور پروانه و ساخت‌وساز در حریم و مسیر گسل‌ها خودداری کنند و این فضاها را به کاربری‌هائی نظیر فضای سبز اختصاص دهند.

فروزانفر با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی ساختمان باید رعایت الزامات مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان(پدافند غیر عامل) و پیش‌بینی فضای امن در طراحی و اجرای ساختمان‌ها را الزامی کند، افزود: در بحث مدیریت بحران پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای با محوریت استانداری و با مشارکت فرمانداری، شهرداری، آتش نشانی، سپاه پاسداران، مراکز نظامی، هلال احمر و ارگانهای امدادرسان تشکیل شده و با بررسی و مطالعه شهر بیرجند، شناسایی و اصلاح نقاط آسیب‌پذیر به تدوین راهکارهای اجرایی لازم برای ایمن‌سازی شهر و به حداقل رساندن آسیب‌های احتمالی پرداخته و با تجهیز این مجموعه‌ها با امکانات و ماشین آلات آتش‌نشانی، آواربرداری،امداد و نجات، پیش‌بینی فضاهای اسکان موقت آسیب دیدگان و آموزش نیروی زبده و کارآمد، آمادگی لازم جهت مواجهه با بحران را در این مجموعه‌ها ایجاد کند.

وی یادآور شد: تاکید این نکته ضروری است که از مهم‌ترین مباحث و موضوعات در بحث پدافند غیرعامل، آموزش، فرهنگ‌سازی و ایجاد حساسیت و آمادگی شهروندان است که از وظایف اصلی رسانه‌های جمعی، مطبوعات مدارس، مراکز آموزشی، شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان است که این امر می‌تواند ضامن حفظ سلامت شهروندان و اقدام صحیح و موثر شهروندان در زمان حادثه باشد.

ایسنا