بروجرد دیار خانه‌های تاریخی آماده پذیرایی از مسافران نوروزی

با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال کم کم حال و هوای آمدن نوروز را می توان در میان رقص پروانه ها در هوای دل انگیزی بهاری بروجرد حس کرد.

آغاز سال ۱۴۰۱ نوروزی متفاوت با ۲ سال گذشته است و می‌توان بدون سایه کرونا لحظه های شادی را در کنار خانواده ثبت نمود.

باید خدا را شاکر باشیم که با تلاش دانشمندان و کادر درمان و همکاری مردم در رعایت پروتکل ها امسال دید و بازدیدها مجازی نبوده و می توان نوید این دیدارهای حضوری را از شلوغی بازار و شور و شوق مردم برای خرید پوشاک و انواع خوراکی‌ها درک کرد.

سنت‌هایی که فراموش نمی‌شود

مردم این شهرستان همواره در حفظ سنت‌ها و آیین‌های کهن به عنوان تمدن و سابقه فرهنگی همواره کوشا بودند، رسومی که هر یک یادآور خاطرات دوران کودکی ساکنان این دیار است.

همه ساله با فرا رسیدن ماه اسفند شهروندان بروجردی آماده گردگیری و خانه تکانی می شوند، کاری که ریشه در فرهنگ و رسوم مردم ایران اسلامی دارد، بعد از احیای سنت آیین خانه تکانی برای نوروز که در برخی مواقع روزها به طول می انجامد بانوان بروجردی با ذوق و سلیقه خود سبزه سال نو که اغلب آن را از تخم گیاهانی همچون گشنیز، تخم شاهی، ترتیزک، گونه، ماشک و گندم به اشکال زیبایی آراسته اند، برای سال نو آماده کرده و در ایام نوروز از آن نگهداری می‌‎کنند، تا در روز سیزدهم فروردین آن را با خود به طبیعت ببرند.

پختن سمنو یکی دیگر از سنت های رایج در بروجرد است که از شهرت و جایگاه خاصی برخوردار بوده که از جوانه گندم تهیه می‌شود و یکی از عناصر اصلی سفره هفت سین نوروز ایرانی ها است.

بروجردی ها در تهیه سمنو مهارت ویژه دارند و سمنوی بروجرد از کیفیت بالا و طعم و رنگ مطبوعی برخوردار است.

معمولا با شروع اسفند بسیاری از خانواده ها اقدام به رویاندن جوانه های گندم کرده و سپس در هفته‌های آخر سال شروع به پختن سمنو می کنند.

تهیه سمنو و فروش آن، یکی از مشاغل رایج در بروجرد برای هفته های آخر سال است و تعدادی از خانواده ها بطور سنتی این حرفه موقت را هر ساله ادامه می دهند.

در سال‌های اخیر سمنو فروشان بروجرد دامنه فعالیت خود را گسترش داده و شهرهای بزرگ کشور به ویژه تهران، اهواز و اصفهان شاهد حضور سمنو فروش‌های بروجردی است.

برگزاری آیین چهارشنبه سوری در محلات مختلف به شیوه سنتی برگزار می شود در این آیین مردم با جمع کردن هیزم و برپا کردن آتش و شادی و پای کوبی کنار آن در فضایی امن و پرآرامش آخرین چهارشنبه سال را می گذرانند.

زیارت اهل قبور در آخرین پنجشنبه سال و پهن کردن سفره هفت سین کنار قبور شهدا و یا عزیزانی که در آن سال جاری درآغوش خاک آرمیده اند قصه دیگری از سنت نوروز مردم بروجرد است.

شام عید در گذشته های خیلی دور بویژه در روستاها آش ترشی بود غذایی بسیار خوشمزه و ملس که از گوشت و حبوبات و آلو ترش تهیه می شد.

مردم این دیار اهمیت ویژه‎ ای به چیدن سفره هفت ‎سین می ‎دهند و پس از تحویل سال نو پدر یا بزرگتر خانواده به فرزندان و اقوام خود که گرد سفره هفت‎ سین نشسته اند، عیدی می ‎دهد.

اما از دیگر  آداب بروجردی ‎ها در شب عید پختن سبزی پلو با ماهی، چلو مرغ و یا قورمه سبزی توسط مادر یا مادربزرگ خانواده است، پخت شیرینی عید توسط بانوان بروجردی نظیر شیرینی نخودی، برنجی و قندی از دیگر سنت‌های رایج نوروز در بروجرد است.

در باور مردم بروجرد عیدی نوروز از ارزش زیادی برخوردار است و اصطلاحا به آن « از قرآن دشت کردن» می ‎گویند و معتقدند، اگر فردی که اولین عیدی و پول سال را از او دریافت می‌کنند، دستش برکت داشته باشد، تا آخر سال رزق و روزی آنها با برکت همراه است.

بسیاری از شهروندان نیز اولین عیدی خود را تا پایان هر سال نگه می دارند، چرا که معتقدند که این عیدی به رزق و روزی آنها برکت بخشیده و در همه طول سال موجب می ‎شود که هیچ گاه جیبشان خالی از پول نباشد.

از رسوم رایج در این شهرستان در نخستین روزهای عید دیدار با بزرگترهای فامیل، نشستن بر سر سفره بزرگ خانواده و صرف ولیمه ای است که به آن «شام سرسال » می ‎گویند.

 از دیگر رسوم رایج بین بروجردی ‎ها در ایام نوروز این است که این وعده غذایی معروف به ترتیب تا انتهای سال توسط مدعوین حاضر سر آن سفره با دعوت از اقوام به اصطلاح پس داده می ‎شود، البته تازه عروس و دامادها از دادن این ولیمه معاف هستند.

 اقوام و فامیل با حضور در خانه های یکدیگر و در تجمعات خودمانی و صمیمی که ساعت ‎ها طول می ‎کشد دور سفره بزرگ هفت سین که تنقلات عید برآن چیده شده گرد آمده و از حال هم با خبر شده و با انجام بازی ‎های محلی و یا رفتن به دامان طبیعت خاطرات خوب و نابی را برای خود رقم می ‎زنند.

با برگزاری این مراسمات بالاخره نوروز و سال جدید از راه می رسد، خانواده ها بعد از تحویل سال با پوشیدن لباس نو به دیدن اقوام و بزرگان فامیل می روند.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد گفت: به منظور آماده سازی مراکز گردشگری و تاریخی بروجرد آیین خانه تکانی و پاکسازی موزه ها و اماکن تاریخی بروجرد از ۱۹ اسفندماه جاری آغاز می‌شود.

“حجت اله یارمحمدی ” افزود: این آیین به صورت نمادین در خانه تاریخی افتخارالاسلام طباطبایی و مسجد جامع بروجرد انجام می شود.

یکی از خانه های تاریخی بروجرد که در ایام نوروز میزبان گردشگران نورزی است، مجموعه خانه های طباطبایی در بافت تاریخی این شهر و خیابان صفا قرار دارد،

شهردار بروجرد گفت: امکانات و شرایط پذیرایی از مسافران و گردشگران نوروزی در شهر مهیا شده و امیدواریم میزبان خوبی برای مسافران و گردشگران باشیم.
” یحیی عیدی بیرانوند ” افزود: خدمت رسانی به مسافران نوروزی فرصتی برای نمایش فرهنگ مهمان نوازی مردم بروجرد است.

وی اظهار داشت: با تلاش همه جانبه شهرداری بروجرد امکانات و شرایط پذیرایی از مسافران و گردشگران نوروزی در شهر مهیا و در این راستا همه مراکز اقامتی و گردشگری، پارک ها و مراکز تفریحی، مساجد و همه امکانات رفاهی آماده پذیرایی از مسافران است.

وی گفت: با انجام اقدامات لازم در تامین امکانات و زیباسازی شهر تلاش شده تا سالی متفاوت و سرشار از نشاط اجتماعی برای همشهریان داشته باشیم.

شهردار بروجرد گفت: رنگ آمیزی جداول خیابان‌ها، هماهنگی جهت تعمیر و تکمیل مبلمان پارک‌ها، تمیزکردن و لایروبی جوی‌ها، هرس درختان و گل کاری، روشنایی، تجهیز سرویس های بهداشتی، کف پوش وسایل بازی، تجهیز نمازخانه ها و آبخوری ها، همچنین پاکسازی معابر، رنگ آمیزی و شست و شو و تعمیر تابلوهای سطح شهر، خط کشی سطح شهر، نور پردازی درختان و ساخت المان‌های نوروز و سفره هفت سین در حال انجام است. 

ایرنا