بررسی مشکلات شهر مشهد در نشست استاندار خراسان رضوی و معاون وزیر راه و شهرسازی
به گزارش اداره‌کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، غلامحسین مظفری در نشستی با معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی که با حضور مدیران دستگاه‌های اجرایی و مدیریت شهری مشهد برگزار شد، اظهار کرد: مسائل و چالش‌های شهر مشهد آن‌قدر متعدد و پیچیده‌اند که نیازمند برگزاری جلسات تخصصی جداگانه برای هرکدام هستیم. اگر تاکنون عملکرد مناسبی در این زمینه‌ها داشتیم، امروز وضعیت بهتری داشتیم. واقعیت این است که تاکنون هیچ‌کدام از دستگاه‌ها عملکرد خوبی نداشته‌اند.
وی با اشاره به وضعیت حاشیه شهر مشهد افزود: بسیاری از مناطق شهر رها شده‌اند و ما به عنوان مدیران اجرایی وظیفه داریم برای مردم الگوی درست ساخت‌وساز ارائه دهیم. مردم هزینه‌های زیادی می‌پردازند اما خروجی، متناسب با این هزینه‌ها نیست.
استاندار خراسان رضوی ادامه داد: هر شهرستان استان خراسان رضوی از نظر وسعت و جمعیت به اندازه یک استان مستقل است و شهر مشهد از ۲۲ استان کشور جمعیت بیشتری دارد. این واقعیت باید در تصمیم‌گیری‌های کلان لحاظ شود.
مظفری با تأکید بر اهمیت کیفیت معماری و شهرسازی در پیرامون حرم مطهر رضوی بیان کرد: وضعیت فعلی این منطقه قابل قبول نیست. لازم است شهرداری یک کنفرانس علمی با کیفیت طراحی کند و با مشارکت نخبگان، حداقل طی سه ماه آینده به جمع‌بندی کارشناسی مناسبی برسد. در این مسیر، مطالعه تطبیقی و استفاده از تجارب گذشته نیز ضروری است.
استاندار خراسان رضوی با اشاره به لزوم بهره‌گیری از بهترین ظرفیت‌ها برای بازنگری طرح جامع مشهد افزود: باید یک مشاور قوی و حتی یک مرکز بین‌المللی معتبر برای این کار انتخاب شود. اگر بازنگری جدیدی قرار است انجام شود، باید توسط بهترین تیم ممکن صورت گیرد. مشهد با هیچ شهر دیگری قابل مقایسه نیست و حتی تهران نیز نمی‌تواند در این زمینه معیاری برای مقایسه باشد.
وی تصریح کرد: بحث شهر مشهد یک موضوع خاص و فراگیر است که نیازمند هماهنگی، همفکری و انسجام کامل بین همه دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی، علمی و نظارتی است. امیدواریم در جلسات بعدی با مشارکت همه‌جانبه به وحدت نظر مناسبی درخصوص آینده شهرسازی این شهر دست پیدا کنیم.
در ادامه غلامرضا کاظمیان شیروان، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی بیان کرد: مشهد، به‌عنوان دومین شهر بزرگ ایران و شهری زیارتی، همواره جایگاه و حساسیت ویژه‌ای در نظام برنامه‌ریزی شهری کشور داشته است. نکات مطرح‌شده در این نشست را با دقت شنیدیم تا با استفاده از این گفت‌وگوها، به جمع‌بندی‌هایی موثر برسیم.
وی گفت: شهرسازی تنها ساخت ساختمان و جاده نیست. موفقیت در شهرسازی زمانی محقق می‌شود که مردم در آن شهر احساس آرامش، امنیت و رضایت داشته باشند. مهم‌ترین وجه تمایز شهرسازی، ضرورت چندجانبه‌نگری در امور آن است. شهرسازی باید ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی را همزمان در نظر بگیرد. این چندوجهی بودن گرچه کار را سخت‌تر می‌کند، اما لازمه توسعه پایدار و متوازن شهری است.
کاظمیان شیروان ادامه داد: ما متعهد به واگذاری اختیارات به شهرداری‌ها هستیم، اما این واگذاری نیازمند طی فرآیند مشخصی است. بر اساس برنامه هفتم توسعه، تأمین زمین برای توسعه شهرنشینی و مسکن از وظایف ماست، به‌شرط رعایت اصول آمایش سرزمین، حفاظت از زمین‌های کشاورزی و قوانین بالادستی. جزئیات اجرایی اما با نگاه کلان و هماهنگ باید صورت گیرد.
وی با تأکید بر اصلاح رویه‌ها در کمیسیون ماده ۵ اظهار داشت: یکی از اقداماتی که در وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری است، خروج از تصمیم‌گیری‌های موردی و حرکت به‌سوی حاکم‌کردن رویه‌ها و فرآیندهای عادلانه است. کمیسیون ماده ۵ برای استثناهاست، نه برای جبران کاستی‌های طرح‌های تفصیلی. آمار بالای مراجعه به این کمیسیون، خود نشان‌دهنده نواقص طرح‌های موجود است، بنابراین باید به اصلاح طرح‌های تفصیلی به‌طور جدی پرداخت.
وی با اشاره به اقدامات اخیر در مشهد گفت: در سال‌های گذشته اقدامات موثری از جمله تصویب طرح تفصیلی، سند پهنه‌بندی اراضی کلانشهر مشهد و سند بلندمرتبه‌سازی انجام شده است. این اسناد قدم‌های مهمی در راستای نهادینه‌سازی برنامه‌ریزی شهری و حاکمیت ضوابط هستند. البته باید پذیرفت که هیچ طرح شهری بدون اشکال نیست، شهرسازی یک امر زنده و پویاست و همواره نیاز به اصلاح و بازنگری دارد.
او ادامه داد: سند بلندمرتبه‌سازی در مرحله اول خود به سر می‌برد و حرکت درستی است، اما باید با جدیت پیگیری شود. نمی‌توان مشهد را از بلندمرتبه‌سازی جدا کرد، اما در عین حال، نباید این روند رها و بدون ضابطه باشد. مثال‌های متعددی در مناطق پیرامون حرم مطهر رضوی وجود دارد که نشان می‌دهد در صورت عدم تنظیم دقیق ضوابط، توازن کالبدی شهر به خطر می‌افتد.
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین تأکید کرد: تمام مسائل مشهد در درون مرزهای این کلانشهر تعریف نمی‌شود. باید نگاهی منطقه‌ای به مشهد داشت و شهرهای اطراف آن از جمله فریمان، نیشابور و گلبهار را به عنوان مجموعه شهری در نظر گرفت. تنظیم رابطه میان مشهد و شهرهای پیرامونی باید به‌درستی انجام گیرد. افزایش جمعیت در برخی از این شهرها از جمله فریمان، خود گواهی بر فشار ناشی از تمرکز جمعیتی مشهد است. بنابراین سیاست‌گذاری باید در سطح منطقه‌ای انجام شود، نه صرفاً در محدوده شهر مشهد.
او در پایان با اشاره به وضعیت اسکان غیررسمی در مشهد تصریح کرد: این وضعیت مناسب نیست و گاهی نوع مداخله‌های ما نیز متناسب با واقعیت‌های میدانی نبوده است. یکی از مهم‌ترین بازیگران توسعه در مشهد، آستان قدس رضوی است. تعامل حداکثری با این نهاد ضروری است و از استاندار محترم تقاضا داریم که این تعامل را تقویت کنند.
علیرضا قامتی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز در این جلسه عنوان کرد: با توجه به مسائل مهم حوزه توسعه شهری در استان، خواستار تسریع در تعیین‌تکلیف موضوع بلندمرتبه‌سازی هستیم. یکی از درخواست‌های مشخص ما، افزایش اختیارات کمیسیون ماده ۵ از سقف هفت طبقه به ده طبقه است تا بتوانیم در فرآیند تصمیم‌گیری، انعطاف و کارآمدی بیشتری داشته باشیم.
وی ضمن تاکید بر تعیین تکلیف موضوع اراضی آبشار ارتش ادامه داد: با توجه به مفاد تصویب‌شده در کمیسیون ماده ۵ استان انتظار داریم این مسئله تعیین‌تکلیف شود تا پاسخ‌گوی ارتش و شهرداری باشیم. سال‌هاست که تعیین‌تکلیف این اراضی به تعویق افتاده و اکنون زمان آن رسیده که به سرانجام برسد.
قامتی در ادامه سخنانش به مشکلات مدیریت شهری در برخی شهرستان‌های استان نیز اشاره کرد و گفت: شهرستان‌های سبزوار و نیشابور در حوزه بافت‌های تاریخی، طراحی شهری و پیشبرد طرح‌های جامع و تفصیلی دچار مشکلات چندین‌ساله، و شاید بیشتر از آن هستند. این موضوعات بارها در جلسات مختلف مطرح شده، اما به‌دلیل تخصیص ناکافی اعتبارات بسیاری از پروژه‌ها اجرا نشده‌اند.
وی افزود: باید اعتبارات لازم در مراحل بعدی به‌گونه‌ای تخصیص یابد که طرح‌های جامع و تفصیلی شهری و روستایی با سرعت بیشتری پیش بروند. انتظار داریم طراحی شهری به‌گونه‌ای انجام شود که تحولی در ساختار شهری استان، به‌ویژه در مناطق دارای بافت فرسوده، رقم بخورد.
درباره نویسنده
نویسنده