باز شدن پای معماری ایرانی – اسلامی به خط ۷
توسعه زیرساختی خطوط مترو در اولویت مدیران شهری و همچنین دولت سیزدهم قرار داشته و بارها نسبت به عملیاتی کردن آن تاکید کرده اند؛ افتتاح ۴ ایستگاه مترو در خطوط ۶ و ۷ و همچنین آغاز عملیات حفاری تونل خط ۱۰ مترو با حضور آیت الله رئیسی رئیس جمهور کشورمان نشان داد که همراهی و همدلی خاصی بین دولت سیزدهم و دوره ششم مدیریت شهری تهران برقرار است که قطعا ثمرات آنرا مردم عزیز کشورمان می بینند.
فرآیند ساخت ایستگاه «میدان کتاب» در خط ۷ و نیز ایستگاه‌های متروی «شهران»، «کوهسار» (شهید آرمان علی‌وردی) و «شهرزیبا» در خط ۶ و همچنین افتتاح ایستگاه متروی «شهر پرند» به نقطه پایان رسیده است.
از نکات بارز معماری ایستگاه میدان کتاب، نوع طراحی با شاخصه ایرانی ـ اسلامی است که در عین زیبایی ایستگاه، هزینه‌های اجرا و بهره‌برداری آتی از سازه‌ها را تقلیل می‌دهد. با تأمین منابع مالی لازم، زمینه افتتاح پروژه‌های متعددی در خط ۶ نیز فراهم شده است که افتتاح همزمان ایستگاه‌های شهرزیبا، شهران و کوهسار در روز ۱۸ مهر ماه، مصداق بارز این امر است.
همچنین ایستگاه متروی پرند که در ۱۹ کیلومتری مسیر ریلی خط یک قرار دارد با یک خط رفت و یک خط برگشت، به‌زودی افتتاح خواهد شد، این امر به‌معنای بهره‌برداری از یک ایستگاه و ۱۹ کیلومتر مسیر تونلی است که ۲ دهه در کش‌وقوس توقف و ازسرگیری عملیات اجرایی بوده است.
ایستگاه‌های متروی شهران، شهرزیبا و شهید آرمان علی‌وردی از خط ۶ متروی تهران و ایستگاه میدان کتاب (آخرین ایستگاه بخش شمال غربی) خط ۷ با حضور رئیس جمهور افتتاح شد و به‌بهره‌برداری رسید.
افتتاح ۴ ایستگاه اشاره‌شده در خطوط ۶ و ۷ مترو، در مجموع حدود ۹ کیلومتر به شبکه تونلی مترو اضافه می‌کند. براساس اعلام شهرداری تهران، هزینه ساخت این ۴ ایستگاه و ۹ کیلومتر تونل حدود ۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
عملیات ساخت این ۴ ایستگاه از سال ۹۴ آغاز شد و با میانگین حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی به دوره مدیریت شهری فعلی رسید. پیشرفت این ۴ ایستگاه در طول دو سال اخیر به حدود ۹۰ درصد رسید و به‌زودی با ساخت ورودی دوم تکمیل خواهد شد.
ایستگاه میدان کتاب از خط ۷ متروی تهران
با افتتاح ایستگاه میدان کتاب (یادبود شهید سعید قهاری سعید) عملاً فقط ایستگاه ورزشگاه تختی در منتهی‌الیه جنوب شرقی این خط باقی می‌ماند که آن هم به‌زودی در مدار بهره‌برداری قرار می‌گیرد. ایستگاه میدان کتاب، بیست و یکمین ایستگاهی است که در خط ۷ آماده خدمت‌رسانی به شهروندان شده است و افتتاح آن به‌معنای اضافه شدن حدود ۲ کیلومتر مسیر تونلی به طول شبکه خطوط متروی پایتخت است.
این ایستگاه در منطقه سعادت‌آباد و میدان کتاب واقع شده است که به‌خاطر اماکن اداری ـ تجاری پیرامونی آن، قطعاً مسافران قابل‌توجهی را به خود جذب خواهد کرد. ورودی دوم ایستگاه میدان کتاب، قرار است در محوطه‌ای که پایانه‌های تاکسی و اتوبوس هم در آنجا تعبیه شده است، ساخته شود.
عملیات اجرایی احداث ایستگاه میدان کتاب از سال ۱۳۹۴ رسماً آغاز شده است و با صرف هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان، این ایستگاه به‌بهره‌برداری رسید. یکی از نکات مهم در فرآیند تکمیل ایستگاه مذکور، استفاده حداکثری از تولیدات داخلی در تأمین پله‌برقی، آسانسور، فن‌های هواساز و حتی سیستم سیگنالینگ بوده که حمایت از تولید ملی و سرعت بخشیدن به تهیه و نصب تجهیزات لازم را باعث شده است.
ایستگاه میدان کتاب یکی از ایستگاه‌های بزرگ خط ۷ محسوب می‌شود که حدود ۱۵ هزار مترمربع زیربنا دارد و در عمق ۲۷ متری از سطح زمین قرار دارد همچنین در این پروژه الزامات مربوط به تسهیل استفاده توان‌خواهان از امکانات ایستگاه به‌صورت ویژه و متمایز از روال معمول مدنظر قرار گرفته شده و برای افراد نابینا و کم‌بینا نیز تسهیلات قابل‌قبولی در این ایستگاه دیده شده است.
از نکات بارز معماری ایستگاه میدان کتاب، نوع طراحی مینیمال آن است که در عین زیبایی ایستگاه، اتفاقاً هزینه‌های اجرا و بهره‌برداری آتی از سازه‌ها را تقلیل داده است و البته شاخصه ایرانی ـ اسلامی در معماری این ایستگاه لحاظ شده است؛ حتی نوع نورپردازی سالن‌ها و معابر داخلی ایستگاه نیز متفاوت از گذشته است و این امر ضمن تلطیف فضا‌های زیرزمینی، چشم‌انداز بصری آن را هم زیباتر می‌سازد.
مشخصات ایستگاه میدان کتاب (مدرن ترین و متفاوت ترین ایستگاه مترو تهران):
طول سکو: ۱۶۰ متر
عمق: ۲۷ متر از سطح زمین
تعداد پله‌برقی‌های نصب‌شده در زمان افتتاح: ۱۰ دستگاه
تعداد آسانسور‌های نصب‌شده در زمان افتتاح: ۴ دستگاه
احجام عملیات عمرانی
خاک‌برداری: ۱۳۰ هزار مترمکعب
آرماتوربندی: ۴۵۰۰ تن
بتن‌ریزی: ۴۳ هزار مترمکعب
خط ۶ مترو به‌طول ۴۲ کیلومتر، از شهرک کن در شمال غربی تهران آغاز و با گذر از خیابان‌ها و بزرگراه‌های مهم پایتخت، به منطقه دولت‌آباد در جنوب شرقی تهران منتهی می‌شود، همچنین مسیر توسعه جنوبی خط ۶ از دولت‌آباد آغاز می‌شود و نهایتاً در ایستگاه شهر ری (تقاطع با خط ۱ مترو) پایان می‌یابد، در واقع این خط از ۹ منطقه شهر عبور می‌کند.
آخرین وضعیت بهره‌برداری از خط ۶
تا قبل از افتتاح ایستگاه‌های سه‌گانه اخیر، ۲۷ کیلومتر از مسیر خط ۶ به‌همراه ۱۷ ایستگاه بهره‌برداری شده بود که از این تعداد در ۵ ایستگاه امکان تبادل مسافر با سایر خطوط مترو میسر شده است؛ این ایستگاه‌ها عبارتند از: ایستگاه میدان شهدای هفتم‌تیر (خط ۱)، ایستگاه میدان امام حسین (ع) (خط ۲)، ایستگاه میدان حضرت، ولی عصر (عج) (خط ۳)، ایستگاه میدان شهداء (خط ۴) و ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس (خط ۷).
ایستگاه‌های قطعه شمالی
قطعه شمالی خط ۶ مترو در محدوده منطقه ۵ شهرداری تهران واقع شده است، از این قطعه، ۲ ایستگاه شهید اشرفی اصفهانی و شهید ستاری طی سال‌های گذشته به بهره‌برداری رسیده‌اند. با عنایت به اینکه منطقه ۵ طی دو دهه گذشته رشد جمعیت زیادی داشته است و تعداد ساکنان آن به ۸۵۰ هزار نفر رسیده است، بهره‌برداری این بخش از شبکه متروی تهران باعث ایجاد دسترسی آسان به ناوگان انبوه‌بر ریلی می‌شود و در امر جابه‌جایی و تردد شهروندان (خصوصاً در محدوده کن و کوهسار) کمک شایانی به ساکنان و مراجعه‌کنندگان در سطح منطقه خواهد داشت.
از ابتدای سال جاری، بهره‌برداری از ۵/۵ کیلومتر مسیر تونلی قطعه شمالی خط ۶ حدفاصل ایستگاه شهید ستاری تا انتهای خط (واقع در محدوده کوهسار) و همچنین ۵ ایستگاه باقی‌مانده آن به‌عنوان بخشی از برنامه عملیاتی سال ۱۴۰۲ تعریف شد که در مرحله اول، مهر ماه ۳ ایستگاه شهر زیبا، شهران و کوهسار به بهره‌برداری رسید؛ ۲ ایستگاه آیت‌الله کاشانی و شهدای کن نیز تا پایان سال افتتاح خواهند شد.
افزایش ۲۰ درصدی سفر‌های روزانه با خط ۶
افتتاح ۳ ایستگاه جدید در قطعه شمالی خط ۶ نه‌تن‌ها تعداد ایستگاه‌های فعال شبکه مترو در منطقه ۵ را از ۸ ایستگاه فعلی به ۱۱ ایستگاه ارتقاء می‌دهد بلکه سبب افزایش حداقل ۲۰ درصد سفر‌های روزانه این خط خواهد شد. ایستگاه‌های مذکور به‌واسطه احداث و ایجاد رمپ عبور ویلچر، آسانسور و خطوط بساوایی برای افراد کم‌توان جسمی و حرکتی و همچنین نابینایان و کم‌بینایان به‌صورت ویژه مناسب‌سازی شده است.
پیش‌نیاز‌های افتتاح ۳ ایستگاه
با تأمین منابع مالی لازم و تمرکز ویژه مدیریت شهری بر موضوع تکمیل حداکثری ایستگاه‌های باقی‌مانده خطوط موجود شبکه متروی تهران، زمینه بهره‌برداری از پروژه‌های متعدد در خط ۶ فراهم شده است. پس از افتتاح پست برق جنوبی خط ۶ (پست کیانشهر) و همچنین تست‌گرم مسیر ۵/۵ کیلومتری از قطعه شمالی خط ۶ (حدفاصل ایستگاه شهید ستاری تا ایستگاه کوهسار) حالا شرایط برای بهره‌برداری از ۳ ایستگاه شهر زیبا، شهران و کوهسار فراهم شده است. ارزش این فاز از بهره‌برداری ایستگاه‌ها و مسیر تونلی خط ۶ مبلغی در حدود ۵ هزار میلیارد تومان است.
ایستگاه شهر زیبا:
ایستگاه شهرزیبا در مجاورت بزرگراه شهید باکری و در میدان کودک شهر زیبا واقع شده است.
طول سکو: ۱۴۰ متر طول
عمق ایستگاه: ۲۵ متر از سطح زمین
زیربنای ایستگاه: ۴۸۳۰ مترمربع
تعداد پله‌برقی در زمان افتتاح: ۶ دستگاه
تعداد آسانسور در زمان افتتاح: ۶ دستگاه
احجام عملیات عمرانی
خاک‌برداری: ۸۰ هزار مترمکعب
آرماتوربندی: ۴۳۰۰ تُن
بتن ریزی: ۵۴ هزار مترمکعب
سنگ‌کاری: ۲۴۰۰ مترمربع
ایستگاه شهران:
ایستگاه شهران در ابتدای بلوار کوهسار و مجاورت بزرگراه شهید همت واقع شده است.
طول سکو: ۱۴۰ متر طول
عمق ایستگاه: ۲۵ متر از سطح زمین
زیربنای ایستگاه: ۴۸۳۰ مترمربع
تعداد پله‌برقی در زمان افتتاح: ۸ دستگاه
تعداد آسانسور در زمان افتتاح: ۶ دستگاه
احجام عملیات عمرانی
خاک‌برداری: ۸۸ هزار مترمکعب
آرماتوربندی: ۴ هزار تُن
بتن ریزی: ۴۵ هزار مترمکعب
سنگ‌کاری: ۲۳۰۰ مترمربع
ایستگاه کوهسار (شهید آرمان علی‌وردی):
ایستگاه کوهسار در انتهای بلوار کوهسار (به‌سمت سولقان) واقع شده است
طول سکو: ۱۴۰ متر طول
عمق ایستگاه: ۲۳ متر از سطح زمین
زیربنای ایستگاه: ۵۴۳۰ مترمربع
تعداد پله‌برقی در زمان افتتاح: ۸ دستگاه
تعداد آسانسور در زمان افتتاح: ۴ دستگاه
احجام عملیات عمرانی:
خاک‌برداری: ۹۹ هزار مترمکعب
آرماتوربندی: ۴۵۰۰ تُن
بتن ریزی: ۵۴ هزار مترمکعب
سنگ‌کاری: ۲۴۰۰ مترمربع.
درباره نویسنده
نویسنده