بازار قیصریه،آمیخته‌‌ای از شکوه و معماری
بازار قیصریه در میدان نقش جهان است. با اینکه نام معروفی دارد، به جز گردشگرانی که حرفه‌ای‌تر سفر می‌کنند کسی وارد آن نمی‌شوند و به خاطر همین موضوع این بازار و زیبایی‌هایش از چشمان بسیاری دور مانده است. ایران تروِل توصیه می‌کند همانطور که به بازدید مسجد امام، عالی قاپو، مسجد شیخ لطف‌الله و بازار مسگرها می‌روید خودتان را از دیدن این بازار محروم نکنید!
در قدیم به راسته یا تیمچه‌های دراز بازار قیصریه گفته می‌شد. قیصریه با بازارهای دیگر تفاوت‌هایی هم دارد.
مثلاً قیصریه در دارد و درهای آن در زمان تمام شدن کار دکان‌دارها بسته می‌شد. چیزی مثل پاساژهای امروزی!
دیگر اینکه قیصریه‌ها اغلب به فروش کالای ظریف و زینتی و گران‌قیمت اختصاص داشت. مثلاً جواهرات، فرش‌های گران، پارچه و … .
ضمناً شاردن، جهانگرد معروف معتقد است به دلیل شباهت این بازار به قیصریه در ترکیه‌ی امروزی این نام را برای آن گذاشته‌اند.
تاریخچه
این بازار بین سال های ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۹ هجری قمری و در عصر صفوی ساخته شده است که در نوع خود جزء برترین آثار است.
سردر قیصریه
قبل از اینکه وارد بازار شوید بی‌شک دقایق زیادی را با سردر بازار قیصریه مشغول می‌شوید. نقاشی‌ها، مقرنس‌ها و کاشی کاری‌ها زیبایی‌هایی است که نمی‌توان زود و ساده از خیر آن گذشت.
ظاهر سردر
سردر بازار قیصریه در گذشته سه طبقه داشته که طبقه‌ی سومش نقاره خانه بوده است. و نقاره خانه جایی است که در آن با نواختن موسیقی در ساعات و زمان‌های معینی، اوقات روز، پیشامد اخبار مهم، اطلاعیه و … اعلام می‌شده است.
دو لچک نعلیِ بالاترین قسمت سردر، صورت فلکی طالع شهر اصفهان (برج قوس) را نشان می‌دهد؛ چراکه حکمای مشرق زمین پیدایش اصفهان را در برج قوس می‌دانند.
در تصویر کاشی‌کاری شده نیم‌‌تنه‌ی تیرانداز جوانی با لباس عصر صفویه و با تنه‌ی شیر( که مزین به اشکال اسلیمی است) و دمی اژدری را می‌بینید که به سوی تیرانداز گشوده شده. این تصویر نمایانگر صحنه‌ی مبارزه‌ای است که تیرانداز (آرش کمانگیر) با دُم حیوان افسانه‌ای دارد.
در امتداد دیواره‌های بالای سردر دو شعر کاشی کاری شده به خط بنایی می‌بینم که در آن شعری از سعدی نقش بسته است.
غرض نقشی است کز ما باز ماند که هستی را نمی بینم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در کار درویشان دعایی
سابقاً بر فراز ایوان، ساعت بزرگی نصب بوده که از غنایم جنگی شاه عباس در جنگ با پرتغالی‌ها به شمار می‌رفته، که متأسفانه اکنون اثری از آن نیست.
نقاشی
دیدن رنگ و لعاب بر روی بناهای تاریخی یک طرف و دانستن چیستی آنها هزار طرف. نقاشی‌های زیبای سردر به استاد رضا عباسی منسوب شده است.
نقاشی اصلی سردر در بالای در چوبی بزرگ ورودی قرار دارد؛ این نقاشی جنگ شاه‌عباس با ازبکان را نشان می‌دهد. در این نقاشی (بالا سمت راست) می‌توانید شاه عباس را ببینید. همچنین پرچمی که رویش نوشته شده «نصر من الله و فتح قریب)
سمت چپ شکارگاهی را نشان می‌دهد که جداشدن از پلیدی و رسیدن به پاکی را به ذهن متبادر می‌کند.
سمت راست، مجلس بزمی به تصویر کشیده شده که با المان‌های غربی و افرادی با لباس غربی (فرانسوی) نشان داده شده‌اند.
حال و کار
بازار قیصریه به بازار سلطانی نیز شهرت دارد. این بازار از مراکز خرید بسیار پررونق و مجلل دوران صفویه بوده که در سال ۱۰۲۹ هجری قمری در شمال میدان نقش جهان ایجاد شد. امتداد این بازار به میدان عتیق (امام علی) می‌رسد.
معماری
معماری این بازار به علی اکبر اصفهانی منسوب است. بازار قیصریه از بزرگ‌ترین و زیباترین بازارهای اصفهان و همچنین دنیا است. وسط این بازار محوطه‌ی بزرگ گنبدی شکلی وجود دارد. در غرب بازار هم کاروانسرایی زیبا به چشم می خورد که دو طبقه دارد و در دو طبقه ی آن حدو د ۱۴۸ حجره وجود دارد. در شرق این بازار ضرابخانه ای به چشم می خورد که در حال حاضر به تجارت خانه تبدیل شده است و در آن اقلام مختلفی مثل انواع اقسام پارچه ها، قلمکاری‌های اصفهانی و کالاهایی این چنینی به فروش می‌رسد.
ساختار
بازار قیصریه در دو طبقه است. طبقه‌ی بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و طبقه‌ی پایین دکان‌هایی که گفتیم وجود داشت. مغازه‌های اصناف گوناگون در کنار هم مستقر بوده‌اند.
بازارهای کوچک و بزرگی از این بازار منشعب می‌شوند که هرکدام نامی و کاری داشتند.
بعضی از راسته‌های این بازارها
- بازار عریان
- هارونیه
- نیم‌آورد گلشن
- مخلص
- سماورسازها
- مقصودبیک
مدارس و مساجد قرارگرفته در بازار
مراکز فرهنگی مانند مدارس مذهبی هم به اعتبار و رونق بازار می‌افزودند. این مدارس هرکدام معماری بسیار زیبا و منحصر به فردی داشته‌اند.
- مدرسه‌ی کاسه‌گران
- مدرسه‌ی هارونیه
- مدرسه‌ی نیماور (نیم آورد)
- مدرسه‌ی جده بزرگ
- مدرسه‌ی ملاعبدالله
- مدرسه‌ی صدر
مساجدی نیز برای عبادت دانشجویان این مدارس و همچنین دکان‌داران ساخته شده بود.
- مسجد خیاط‌ها
- مسجد نو
- مسجد ذوالفقار
- مسجد شیشه
- مسجد جارچی
ایمنا
درباره نویسنده
نویسنده