اوج معماری ایران در شهر زیرزمینی سامن
شهر زیرزمینی سامن که حاصل دست کندهای مردمان قدیم در دل بستر سنگ گرانیتی است با تمدنی بیش از ۳۵۰۰ سال قبل به دوره قبل از اشکانیان برمی گردد.
در سال ۱۳۸۴ بود که شرکت مخابرات استان همدان در حال کشیدن فیبر نوری به فضاهای شهر زیر زمینی سامن برخورد و راه ورودی این شهر نمایان شد و بر همین اساس کارشناسان میراث فرهنگی استان همدان وارد کار شدند و راه‌های ورودی ایمن ساز را ایجاد کردند و در سال ۱۳۸۶ اولین فصل کاوش در دست کندهای سامن آغاز شد
شهر زیر زمینی سامن سکونت گاهی پنهان در زیر ساختمان های یک شهر کوچک درست در ۶ متری اعماق زمین است که در ۱۵ کیلومتری ملایر در استان همدان قرار دارد.
این مجموعه بطور کل در دل بستر سنگ گرانیت بصورت دست کند ایجاد شده است. در کاوش های باستان شناسی سامن از دیر باز مورد توجه اقوام تاریخی و در دوره های مختلف نیز محل سکونت و مامن مردم منطقه بوده است.
بنا به گفته قدیمیان در این شهر زیر زمینی در گذشته مراسم مذهبی و بعدها بصورت پناهگاه از آن استفاده می شده و در مقاطعی تدفین هایی در آن صورت می گرفته است.
این مجموعه احتمالا در دوره های مختلف اسلامی برای پناهگاه و استفاده در مورد هجوم و ناامنی کاربرد داشته است.
در این شهر زیر زمینی اتاق هایی وجود دارد که ارتفاع این اتاقها ۱۸۰ تا ۲۰۰ سانتی متر است از کف تا سقف و در بدنه این اتاق ها حفره ها و پستوهایی برای گذاشتن لوازم روشنایی قرار داده اند.
در نخستین کاوش تعداد زیادی ظروف سفالی و اسکلت انسانی به چشم خورد نزدیک ۵۰ اتاق طی ۴ فصل تعداد ۱۶ مرد ۲۴ زن و ۸ کودک و تعدادی بصورت تشخیص هویت داده نشده پیدا شدند.
در کنار دیواره های این اتاق ها سکوهای یکپارچه ای از سنگ تراشیده نشده وجود دارد که محل قرار داد اجساد، اشیا و لوازم زندگی بوده است.
از نظر وسعت، تمام شهر سامن را این شهر در برمی گیرد که البته انشعاباتی به بیرون از شهر گزارش شده است.
بنا به نظر کارشناسان تا به امروز یک و نیم هکتار توسط کاوش های باستان شناسی مورد بررسی قرار گرفته و یک و نیم هکتار دیگر باید کاوش داشته باشیم.
بطور کلی مجموعه زیر زمینی سامن بهشتی است برای کاوشگران و باستان شناسان تا در این پهنه بی نظیر و بی بدیل گوشه های پر رمز و راز مجموعه را روشن کنند.
در این خصوص معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان در گفتگو با خبرنگار عصر همدان گفت: این شهر زیرزمینی دارای ارزش‌های هنری، معماری منحصر به فردی است که برای توریست ها و گردشگران جالب توجه است.
علی خاکسار ادامه داد: در صورت بازگشایی شهر زیر زمینی سامن به روی علاقه‌مندان و گردشگران، این مجموعه می تواند مورد توجه قرار گرفته و در راستای شعار سال منجر به جهش تولید و شکوفایی اقتصاد جامعه محلی، سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال شود.
وی افزود: بازگشایی مجموعه در سال جاری از اولویت‌های اداره کل میراث فرهنگی استان است و به تازگی نیز مرحله جدید مرمت و ساماندهی مجموعه به منظور آماده‌سازی برای بهره‌برداری آغاز شده است.
خاکسار با بیان اینکه شهر زیر زمینی سامن ۳۰۰ میلیون اعتبار برای بازگشایی نیاز دارد گفت: با بهره‌گیری از اعتبارات ابلاغی دفتر امور پایگاه‌های وزارت میراث فرهنگی کار با حدود ۲۰۰ میلیون تومان آغاز شده است و امیدواریم هر چه زودتر شاهد بازگشایی این اثر تاریخی و پرقدمت باشیم.
منبع:عصر همدان
درباره نویسنده
نویسنده