آشنایی با زیباترین معابد ژاپن؛ مکان‌های مقدس با معماری حیرت‌انگیز

بازدید از معابد بودایی ژاپن، راهی عالی برای آشنایی با تاریخ و سنت‌های این کشور است. معابد از قدیمی‌ترین بناهای ژاپن به شمار می‌روند و برای قرن‌ها در فرهنگ این سرزمین ریشه دوانده‌اند؛ به‌طوری که داستان‌ها و آیین‌های محلی مرتبط با این مکان‌های دیدنی برای هر گردشگری جذابیت دارند. در گذشته آیین بودا و شینتو به مذاهب رایج در ژاپن تبدیل شدند؛ از همین رو، در کنار زیارتگاه‌های شینتو، معابد بودایی جزو فراوان‌ترین و مهم‌ترین بناهای مذهبی در ژاپن هستند. علاوه بر اینکه آن‌ها مکان‌هایی برای عبادت به شمار می‌روند، اشیای مقدس بودایی را نگهداری می‌کنند. در این مقاله به معرفی معروف‌ترین معابد ژاپن نظیر معبد کینکاکوجی، معبد سنسوجی، معبد بوداییجی و… می‌پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

معبدی باشکوه و طلایی‌رنگ در کنار برکه‌ای بزرگ و در میان درختان و بوته‌های سرسبز معمولا در فهرست بازدید اکثر گردشگران قرار دارد. «معبد کینکاکوجی» (Kinkakuji Temple) به «پاویون طلایی» شهرت دارد؛ چراکه دو طبقه آن با ورق طلا پوشانده شده‌اند. این معبد بودایی، اقامتگاه «آشیکاگا یوشیمیتسو» (Ashikaga Yoshimitsu)، از شوگون‌های ژاپن، در دوره بازنشستگی بود و طبق وصیتش، پس از مرگ او در سال ۱۴۰۸ میلادی به معبد ذن تبدیل شد. این سازه در طول تاریخ به‌واسطه حریق و جنگ، چندین بار تخریب شده است و قدمت ساختمان فعلی آن به سال ۱۹۵۵ برمی‌گردد.

ساخت معبد کینکاکوجی با هدف انعکاس فرهنگ پرزرق‌وبرقی بود که در دوره یوشیمیتسو در محافل اشرافی ثروتمند کیوتو رواج داشت. این معبد سه طبقه دارد و هر طبقه آن با الهام از سبک متمایزی از معماری احداث شده است. طبقه اول شامل ستون‌های چوبی و دیوارهای گچی سفید می‌شود که تضاد زیبایی با طبقات بالایی طلاکاری شده ایجاد می‌کند. در طبقه دوم و سوم نیز وجود عنصر طلا به وضوح به چشم می‌خورد؛ به‌طوری که نمای طبقه دوم کاملا از ورق طلا است و در نمای بیرونی و فضای داخلی طبقه سوم می‌توان درخشش طلا را مشاهده کرد.

معبد کینکاکوجی در سال ۱۹۹۴ به‌عنوان بخشی از «یادمان‌های تاریخی کیوتوی باستان» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

اگر به‌دنبال یکی از رنگارنگ‌ترین و معروف‌ترین معابد پایتخت ژاپن هستید، «معبد سنسوجی» (Sensoji Temple) را از دست ندهید که با نام «معبد آساکوسا کانن» (Asakusa Kannon Temple) نیز شناخته می‌شود.

افسانه‌ای وجود دارد که دو برادر در سال ۶۲۸ میلادی، مجسمه‌ کانن، الهه‌ بخشش و مهربانی، را از آب‌های رودخانه‌ سومیدا بیرون کشیدند. آن‌ها هر بار مجسمه را به رودخانه برمی‌گرداندند؛ اما مجسمه دوباره نزد آن‌ها باز می‌گشت. در نتیجه، معبد سنسوجی به‌عنوان مسکنی برای الهه‌ کانن در نزدیکی رودخانه ساخته شد. احداث این معبد در سال ۶۴۵ میلادی به پایان رسید؛ از همین رو، قدیمی‌ترین معبد توکیو به حساب می‌آید.

اکثر ساختمان‌های معبد سنسوجی به رنگ قرمز مزین شده‌اند و هرکدام، شاهکاری از معماری ژاپنی هستند. هنگام بازدید از معبد، ابتدا از «کامیناریمون» (Kaminarimon)، دروازه رعد، عبور می‌کنید. این دروازه، نماد اصلی منطقه آساکوسا و کل شهر توکیو محسوب می‌شود. در فاصله دروازه ورودی تا دروازه دوم، خیابان خریدی به قدمت چند صد سال و به طول بیش از ۲۰۰ متر وجود دارد که سوغات‌ سنتی ژاپنی و انواع خوراکی‌های محلی خوشمزه در آن به فروش می‌رسد. پس از دروازه دوم، شاهد پاگودای پنج‌طبقه‌ای (سازه برج‌مانند) خواهید بود که مجسمه‌ طلایی کانن در تالار اصلی آن خودنمایی می‌کند.

معبد سنسوجی در طول سال میزبان رویدادهای مختلفی است که از بزرگ‌ترین و چشمگیرترین آن‌ها می‌توان به جشنواره «سانجا ماتسوری» (Sanja Matsuri) اشاره کرد که در ماه مه (اردیبهشت) برگزار می‌شود.

مکان‌های بودایی زیادی در ژاپن وجود دارند که برخی مهم‌تر از بقیه هستند؛ نظیر«کوه اوسورزان» (Mount Osorezan) که یکی از سه مکان مقدس برای بوداییان ژاپنی شناخته می‌شود. راهبی بودایی بیش از ۱۰۰۰ سال پیش، به‌دنبال کوهستانی مقدس می‌گشت که در خواب دیده بود. او این محل را پیدا و «معبد بوداییجی» (Bodaiji Temple) را در سال ۸۶۲ میلادی در آن بنا کرد. امروزه، این معبد محل برگزاری جشنواره‌های مذهبی و آداب‌ورسوم مرتبط با دنیای پس از مرگ است.

نام «اوسورزان» به معنی «کوهستان ترس» است که علت آن به چشم‌انداز استثنایی منطقه مربوط می‌شود. این مکان دارای فعالیت‌های آتشفشانی فراوانی است و بوی شدید گوگرد در هوا احساس می‌شود. حفره‌هایی در زمین وجود دارد که بخار، حباب و آب داغ از آن‌ها بیرون می‌آید. «دریاچه اوسوری» (Lake Usori) که در کنار معبد قرار دارد نیز به‌خاطر میزان بالای گوگرد، به رنگ‌های مختلف آبی است. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که از کوه اوسورزان به‌عنوان «دروازه جهنم» یا «دروازه پس از مرگ» یاد شود. در واقع، ویژگی‌های جغرافیایی کوه اوسورزان به توصیفاتی شباهت دارد که از بهشت و جهنم در آیین بودا آمده است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به هشت قله‌ اطراف و رودخانه‌ «سانزو نو کاوا» (Sanzu no Kawa) اشاره کرد. طبق باورها، تمام ارواح متوفی باید از این رودخانه عبور کنند تا به جهان پس از مرگ برسند.

مجسمه‌های جیزو، الهه‌ نگهبان کودکان و مسافران، همراه با انبوهی از سنگ‌ریزه و قلوه‌سنگ در بخش‌های مختلف کوه اوسورزان قرار دارند. سنگ‌ریزه‌ها هدایایی از سوی والدین کودکان متوفی به جیزو هستند؛ به امید اینکه او از این سنگ‌ها برای رساندن فرزندان آن‌ها به بهشت استفاده کند.

بازدید از معابد و آشنایی با آیین بودا می‌تواند گزینه‌ای عالی برای هر گردشگری در سفر به ژاپن باشد. «معبد کیومیزودرا» (Kiyomizudera Temple) از معروف‌ترین این معابد است که در سال ۷۸۰ میلادی در نزدیکی «آبشار اوتوا» (Otowa Waterfall) ساخته شد و در سال ۱۹۹۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. معنای لغوی این آبشار، «معبد آب زلال» می‌شود که به‌خاطر شفافیت آب آبشار نام‌گذاری شده است.

عکاس: نامشخص / tripadvisor.com

مهم‌ترین ویژگی کیومیزودرا، تراس چوبی باشکوه آن است که بیرون تالار اصلی و ۱۳ متر بالاتر از کناره تپه قرار دارد. چشم‌انداز بی‌نظیری از درختان گیلاس و افرا در زیر این تراس به چشم می‌خورد که در بهار و پاییز به صحنه رنگارنگ طبیعت تبدیل می‌شوند. از این معبد می‌توان به تماشای مناظر دیدنی شهر کیوتو نشست. جالب است بدانید که تالار اصلی معبد و همین طور سکوی چوبی، بدون استفاده از حتی یک میخ ساخته شده‌اند.

در تالار اصلی معبد کیومیزودرا، مجسمه‌ کوچک کانن با ۱۱ صورت و ۱۰۰۰ دست قرار دارد که مهم‌ترین خدای مورد احترام در معبد مزبور است. این مجسمه، الهه شفقت و مهربانی در آیین بودا به حساب می‌آید.

یکی از معابدی که گل سرسبد معابد ژاپن به حساب می‌آید، «معبد تودایجی» (Todaiji Temple) نام دارد که نماد شهر نارا است. این معبد در سال ۷۵۲ میلادی به‌عنوان معبد اصلی تمامی معابد بودایی ژاپن ساخته شد و قدرت آن به‌حدی افزایش پیدا کرد که به‌منظور کاهش این اقتدار بر امور دولتی، پایتخت در سال ۷۸۴ میلادی از نارا انتقال یافت.

عکاس: نامشخص / japancitytour.com

با اینکه در طی بازسازی سال ۱۶۹۲ میلادی، تنها دوسوم از اندازه تالار اصلی معبد اولیه تودایجی حفظ شد، این تالار همچنان جزو بزرگ‌ترین ساختمان‌های چوبی جهان محسوب می‌شود. این ساختمان عظیم، محل نگهداری یکی از بزرگ‌ترین مجسمه‌های برنزی بودا در ژاپن است که ۱۵ متر ارتفاع دارد. چندین مجسمه بودایی کوچک‌تر و ماکت‌هایی از ساختمان‌های قبلی و فعلی معبد نیز در تالار اصلی به نمایش گذاشته شده‌اند. یکی دیگر از جاذبه‌های تودایجی، ستونی با سوراخی در پایه آن است که اندازه‌ای معادل سوراخ بینی بودای برنزی دارد. گفته می‌شود کسانی که بتوانند از این سوراخ رد شوند، در زندگی بعدی به روشنگری دست می‌یابند.

موزه تودایجی که در مسیر اصلی منتهی به تالار معبد قرار دارد، در سال ۲۰۱۱ افتتاح شد. این موزه میزبان نمایشگاه‌های دوره‌ای از گنجینه آثار هنری، فرهنگی و مذهبی نظیر مجسمه‌های بزرگ بودا است.

پاگودایی سنتی در کنار آب و درختان باشکوه، دقیقا حس حضور در مکانی کاملا ژاپنی را برایتان رقم می‌زند. «معبد گینکاکوجی» (Ginkakuji Temple) که با نام «پاویون نقره‌ای» نیز شناخته می‌شود، چنین ویژگی دارد. این معبد آیین ذن در امتداد کوه‌های شرقی کیوتو قرار گرفته است. «آشیکاگا یوشیماسا» (Ashikaga Yoshimasa) در سال ۱۴۸۲ میلادی، این معبد را با الهام از معبد کینکاکوجی (پاویون طلایی)، اقامتگاه پدربزرگش، ساخت تا ویلای بازنشستگی خودش باشد. این ویلا پس از مرگ یوشیماسا در سال ۱۴۹۰ میلادی، به معبد ذن تبدیل شد.

عکاس: Oilstreet / ویکی پدیا

امروزه، گینکاکوجی شامل عمارت نقره‌ای می‌شود که هیچ نقره‌ای در آن استفاده نشده است! گفته می‌شود که این نام بیش از یک قرن پس از ساخت بنا، صرفا به‌عنوان لقبی برای ایجاد تضاد با معبد طلایی انتخاب شد. همچنین توضیح دیگری وجود دارد مبنی بر اینکه، معبد در زیر نور ماه، ظاهری نقره‌ای پیدا می‌کند. این سازه دو طبقه با دو سبک معماری متفاوت ساخته شده و مجسمه‌ای از الهه کانن را در خود جای داده است.

چندین معبد دیگر، یک باغ سرسبز زیبا و یک باغ شنی منحصربه‌فرد، سایر بخش‌های معبد گینکاکوجی را تشکیل می‌دهند. گردشگران با قدم‌زدن در مسیر دایره‌ای اطراف محوطه معبد می‌توانند از تماشای این باغ‌ها و ساختمان‌ها لذت ببرند.

معبدهایی مانند «معبد اوکونوئین» (Okunoin Temple) که علاوه بر جنبه مذهبی‌شان، ارزش تاریخی زیادی دارند، اغلب سوژه بازدید گردشگران هستند. این معبد آرامگاه ابدی «کوبو دایشی» (Kobo Daishi)، بنیان‌گذار مذهب شینگون و یکی از شخصیت‌های مورد احترام در تاریخ مذهبی ژاپن، است. اوکونوئین از مقدس‌ترین مکان‌ها در ژاپن و زیارتگاهی محبوب برای بوداییان به شمار می‌رود که روی «کوه کویا» (Mount Koya) قرار دارد.

عکاس: نامشخص

برای ورود به معبد اوکونوئین باید از روی «پل ایچینوهاشی» (Ichinohashi Bridge) عبور کرد که پل اول معبد است. بازدیدکنندگان با تعظیمی احترام‌آمیز به کوبو دایشی، از این پل رد می‌شوند. سپس، مسیر ورود به قبرستان اوکونوئین قرار دارد. این محل با بیش از ۲۰۰,۰۰۰ سنگ قبر، بزرگ‌ترین قبرستان ژاپن است. بسیاری از افراد از جمله راهبان برجسته به‌خاطر نزدیکی به کوبو دایشی در زمان مرگ و رسیدن به رستگاری، در طول قرن‌ها سنگ قبر خود را در این مکان برپا کرده‌اند.

«تالار تورودو» (تالار چراغ‌ها) بنای اصلی عبادت در معبد اوکونوئین محسوب می‌شود که درست روبه‌روی آرامگاه کوبو دایشی ساخته شده است. درون این تالار بیش از ۱۰,۰۰۰ فانوس وجود دارد که توسط زائران اهدا شده‌اند و دائما روشن هستند. در زیرزمین تالار، ۵۰,۰۰۰ مجسمه کوچک قرار دارد که به مناسبت هزاروصد‌وپنجاهمین سالگرد ورود کوبو دایشی به مراقبه ابدی، در سال ۱۹۸۴ به اوکونوئین اهدا شدند.

برای تماشای معبدی در دل کوه که چشم‌اندازی رویایی از دره و درختان سرسبز را پیش رویتان می‌گذارد، به دیدن «معبد یامادرا» (Yamadera Temple) بروید. این معبد که با نام «معبد ریشاکوجی» (Risshakuji Temple) نیز شناخته می‌شود، روی دامنه‌ای شیب‌دار و مرتفع در کوه‌های شمال‌شرقی شهر یاماگاتا قرار دارد.

عکاس: نامشخص / gltjp.com

«جیکاکو دایشی» (Jikaku Daishi)، یکی از مهم‌ترین کشیش‌های بودایی ژاپن، معبد یامادرا را در سال ۸۶۰ میلادی تاسیس کرد. از آنجا که «یامادرا» در زبان ژاپنی به‌معنای «معبد کوهستانی» بود، این نام برای آن انتخاب شد. در پایین کوه، چندین فروشگاه و رستوران برای پذیرایی از بازدیدکنندگان وجود دارد. مسیر رسیدن به معبد مستلزم صعود از حدود ۱۰۰۰ پله است؛ کاری سخت و چالش‌برانگیز که در نهایت با چشم‌اندازهای خیره‌کننده و فضای آرامش‌بخش معبد، خستگی به فراموشی سپرده می‌شود. مجسمه‌های بودایی متعددی در طول مسیر به چشم می‌خورند که قدمت برخی از آن‌ها به قرن‌ها قبل بازمی‌گردد.

یکی از دلایل شهرت معبد یامادرا به بازدید «ماتسوئو باشو» (Matsuo Basho)، شاعر مشهور ژاپنی، مربوط می‌شود که در اواخر قرن ۱۶۰۰ میلادی در این معبد توقف کرد و شعر کوتاهی راجع به سکوت و آرامش منطقه سرود. امروزه، می‌توان مجسمه‌ای از باشو و حکاکی سنگی از شعر معروف او را در قسمت پایین محوطه معبد مشاهده کرد.

قطعا فصول پاییز و بهار، چشم‌اندازی رویایی به «معبد هاسدرا» (Hasedera Temple) می‌بخشند و آن را برای گردش ایدئال می‌کنند. این معبد در سال ۶۸۶ میلادی تاسیس شد و اکنون به‌عنوان معبد اصلی مکتب «بونزان» (Bunzan) از مذهب شینگون محسوب می‌شود. هاسدرا با بیش از ۳۰ ساختمان در دامنه تپه قرار دارد.

عکاس: نامشخص / visitnara.jp

برای دسترسی به معبد هاسدرا باید از «دروازه نیومون» (Niomon Gate) عبور کنید که مجسمه‌ خدایان نگهبان در آن قرار دارد. راهروی سرپوشیده‌ای با تقریبا ۴۰۰ پله، شما را به تالار اصلی می‌رساند؛ جایی که از بالکن آن می‌توانید شاهد چشم‌انداز بی‌نظیری به اطراف باشید؛ به‌خصوص در فصول شکوفه‌دهی درختان گیلاس و پاییز هزاررنگ که خاطره‌ای فراموش‌نشدنی برایتان رقم می‌خورد.

مهم‌ترین اثر موجود در معبد هاسدرا، تندیس چوبی ۱۲ متری الهه کانن است که در تالار اصلی قرار دارد. یک راهب در اوایل قرن هشتم میلادی، درخت بزرگ در نزدیکی «روستای هاسه» (Hase village) پیدا کرد و تصمیم گرفت از آن برای حکاکی یک مجسمه استفاده کند. به‌دلیل بزرگی درخت، او دو مجسمه از آن تراشید که یکی به تندیس پرستش معبد تبدیل شد؛ در حالی که، تندیس دوم به امید اینکه دوباره ظاهر شود و مردم را در جای دیگری نجات دهد، به اقیانوس انداخته شد.

راهبان در معبد هاسدرا به تحصیل مشغول هستند و ساختمان‌های مسکونی و کتابخانه‌ آن‌ها بخشی از محوطه معبد را تشکیل می‌دهند. گاهی اوقات می‌توان راهبان را در حال تردد بین ساختمان‌ها مشاهده کرد.

می‌دانستید که قدیمی‌ترین سازه‌های‌ چوبی جهان در معبدی در ژاپن قرار داشته باشند؟ «معبد هوریوجی» (Horyuji Temple) در سال ۶۰۷ میلادی به دست «شاهزاده شوتوکو» (Prince Shotoku)، حامی بزرگ آیین بودا در ژاپن، تاسیس شد و به‌واسطه اهمیت تاریخی و معماری بی‌نظیرش، در سال ۱۹۹۳ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

عکاس: نامشخص / christravelblog.com

مجموعه‌ معبد هوریوجی بسیار وسیع است و به دو محوطه اصلی «بخش غربی» و «بخش شرقی» تقسیم می‌شود. در بخش غربی معبد می‌توانید شاهد قدیمی‌ترین سازه‌های‌ چوبی جهان یعنی دروازه مرکزی، تالار اصلی و پاگودای پنج‌طبقه‌ای باشید که در دوره «آسوکا» (Asuka Period؛ ۵۳۸-۷۱۰ میلادی) ساخته شدند و در طی قرن‌ها چندین بار مورد بازسازی قرار گرفتند. در تالار اصلی معبد، برخی از قدیمی‌ترین مجسمه‌های بودای ژاپن به نمایش گذاشته شده است که آثار بی‌نظیری از دوره آسوکا به شمار می‌روند.

بین دو بخش اصلی معبد هوریوجی، «گالری گنجینه‌های معبد» (Gallery of Temple Treasures) قرار دارد که در سال ۱۹۹۸ به‌منظور نمایش بخشی از مجموعه عظیم آثار هنری معبد ساخته شد. داخل این گالری مجسمه‌های مختلفی از بودا، نقاشی و… در معرض دید گذاشته شده است.