پایان سومین فصل کاوش نجاتبخشی تپۀ پیش از تاریخی چپرآباد/ شناسایی فاز انتقالی از دالما به پیزدلی برای نخستین بار
فصل سوم کاوش نجاتبخشی تپۀ پیش از تاریخی چپرآباد اُشنویه در آذربایجانغربی همزمان با آبگیری سد چپرآباد به مدت ۵۰ روز انجام و طی آن بیش از ۲۳۰ متر مربع از بقایای معماری این استقرار پیش از تاریخی آشکار شد.
به گزارش میراثآریا به نقل از روابطعمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، حنان بحرانیپور سرپرست هیأت باستانشناسی با اعلام این خبر گفت: تپۀ باستانی چپرآباد که در حدود ۸ کیلومتری جنوبشرقی شهر اشنویۀ استان آذربایجانغربی و در بخش نالوس واقع شده، نزدیکترین محوطۀ باستانی به ساختگاه سد چپرآباد و فاصلۀ آن تا تاج سد حدود ۵۰۰ متر است.
او با بیاناینکه تپۀ چپرآباد در برنامۀ بررسی و شناسایی به نام تپه گَرگَرو با کد اختصاری CHD03 نامگذاری شد ولی بر اساس اسناد میراثفرهنگی استان آذربایجانغربی و گفتۀ اهالی منطقه به نام تپۀ چپرآباد معروف است، این محوطه را یکی از قدیمیترین محوطههای شناسایی شده در حوضۀ آبگیر سد چپرآباد (نیمۀ دوم هزارۀ پنجم قبل از میلاد) خواند.
این باستانشناس تصریح کرد: فصل نخست کاوش این محوطه در سال ۱۴۰۰ و فصل دوم آن در سال ۱۴۰۲ انجام و طی این ۲ فصل کاوش بخشهایی از معماری این استقرار پیش از تاریخ آشکار شد.
بحرانیپور افزود: فصل سوم کاوش تپه چپرآباد همزمان با آبگیری سد چپرآباد به مدت ۵۰ روز انجام و طی این فصل ۱۰ ترانشه به ابعاد گوناگون در ادامۀ بخشهای کاوش شدۀ ۲ فصل پیش مورد کاوش قرار گرفت که در نتیجۀ آن بیش از ۲۳۰ متر مربع از بقایای معماری این استقرار پیش از تاریخی آشکار شد.
او با اشاره به اینکه این میزان کاوش بیش از ۵ برابر مساحت آشکار شده در فصل نخست و حدود ۱۰ برابر مساحت کاوش شده در فصل دوم است، خاطرنشان کرد: چنین دستاوردی در نتیجه سیاستهای جدید پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری مبنی بر لزوم کسب بیشترین اطلاعات ممکن از محوطههای در معرض نابودی حاصل و بر اساس آن بودجهای مناسب برای کاوش فصل سوم این محوطه در نظر گرفته شده است.
سرپرست هیأت باستانشناسی افزود: در نتیجۀ سه فصل کاوش در این محوطه مشخص شده که تپه چپرآباد بقایای روستایی کوچک مربوط به نیمۀ دوم هزاره پنجم قبل از میلاد است.
او با بیان اینکه بر اساس مجموعۀ سفالی بهدست آمده، چپرآباد مربوط به فاز انتقالی بین ۲ دورۀ مهم پیش از تاریخ در توالی فرهنگی شمالغرب ایران، یعنی دورههای دالما و پیزدلی است، گفت: تا پیش از کاوش چپرآباد، مرحلۀ گذار بین این ۲ دوره در هیچ محوطهای شناسایی نشده بود در نتیجۀ این کاوشها بخش بزرگی از معماری این روستای پیش از تاریخی که روی برونزدی صخرهای شکل گرفته، آشکار شد که این معماریها اطلاعاتی مهم از ماهیت کارکردی و فضایی محوطه در اختیار گذاشته است.
این باستانشناس خاطرنشانکرد: مطالعات باستانشناسی و میانرشتهای برروی مواد بدست آمده از فصلهای اول و دوم کاوش آغاز شده که از آن میان میتوان به مطالعات سفالی، ارسال نمونههای ذغال برای تاریخگذاری مطلق محوطه و همچنین منشأیابی ابزارهای ابسیدینی اشاره کرد.
بحرانیپور از میان یافتههای جالب توجه فصل سوم تپۀ باستانی چپرآباد به کشف تدفینی مربوط به دورۀ ساسانی اشاره کرد که با توجه به سنتهای تدفین در دورۀ ساسانی یکی از معدود تدفینهای شناسایی شدۀ این دوره است.
او در پایان تصریح کرد: همانگونه که گفته شد آبگیری سد چپرآباد از اوایل شهریور، همزمان با هفتۀ دولت، شروع و سطح آب دامنههای شمالی و شرقی محوطه را در بر گرفته ولی هنوز بقایای معماری آشکار شده در بالای تپه به زیر آب نرفته است.
میراث آریا
درباره نویسنده
نویسنده