عمارت طاهری؛ موزه مردم شناسی بوشهر
این بنای تاریخی که به عمارت بلدیه نیز معروف است هم اکنون بعنوان موزه مردم شناسی بوشهر شناخته می شود. این نوع از سبک معماری را در خانههای بوشهر و شهرهای مهم سواحل شمال خلیج فارس و نیز شمال سوریه می توان مشاهده نمود.
عمارت طاهری از نقاط پربازدید استان بوشهر واقع در جنوب ایران است. این عمارت از شاهکارهای زمانه خود بوده و در ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۵۴۹ در مجموعه آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است. این بنای تاریخی که به عمارت بلدیه نیز معروف است هم اکنون بعنوان موزه مردم شناسی بوشهر شناخته می شود.
یکی از بافت های بسیار قدیمی و تاریخی بوشهر، محله بهبهانی است و نامش از تجار، بازرگانان و علمایی گرفته شده که در قرن ۱۲ و ۱۳ هجری قمری از بهبهان مهاجرت کرده و در بوشهر ساکن شده اند. این بافت آثار تاریخی چشم نوازی دارد که بنای تاریخی بلدیه یا عمارت طاهری از آن جمله است. قدمت عمارت طاهری را به دوران قاجار نسبت می دهند. این مکان که برای شهرداری بوشهر مورد استفاده قرار گرفت به عمارت بلدیه شهرت پیدا کرد؛ بعدها توسط شخصی به نام طاهری خریداری شد و از آن زمان به عمارت طاهری مشهور گردید.
ویژگیهای معماری
عمارت طاهری با مساحت ۱۰۳۰ متر دارای همکف و طبقه فوقانی است و شامل ۱۰ اتاق در هر طبقه می باشد. معماری این بنا به سبک بیت میلانی است. این نوع از سبک معماری را در خانه های بوشهر و شهرهای مهم سواحل شمال خلیج فارس و نیز شمال سوریه می توان مشاهده نمود. در جلوی بعضی از این خانه ها راهروی ستون داری وجود دارد که از یک طرف به درِ اتاق ها و از طرف دیگر به فضای چشم نواز حیاط مرتبط می شود. در این سبک، سطح بام خانه ها مسطح است و در حاشیه آنها دیوارهای کوتاه مشبکی شکل نیز به چشم می خورد. معماری اتاق ها عموما به شکل پنج دری است و راهرویی در میان آنها وجود دارد. همچنین در و پنجره های اتاق ها به صورت دولنگه ساخته شده اند. باید گفته شود که در بالای تمامی درها هلالی وجود دارد که با شیشه های رنگی تزئین شده اند و این امر باعث منحصر به فرد شدن و زیبایی عمارت شده است. تمامی عمارت از مهم ترین و اساسی ترین مصالح شهر بوشهر یعنی سنگ های مرجانی (آهکی) که از رسوبات دریایی فراهم شده و در میان لایه های آنها آثاری از گیاهان، جانوران و… به فراوانی مشاهده می شود، با ملات گچ ساخته شده است. سنگ های مرجانی با توجه به ساختار طبیعی شان در محیط های مرطوب کارکرد خوبی دارند. در و پنجره ها از جنس چوب ساج (سای) دریایی و پوشش سقف از جنس چوب صندل (چندل) می باشد. این بنای دو طبقه با ده اتاق در هر طبقه، دارای یک حیاط مرکزی است که اتاق ها دور تا دور حیاط قرار دارند. در طبقه دوم بالکنی چوبی است با چشمانداز زیبا از آبیِ دریا که چشم هر بیننده ای را مسحور می کند. این ساختمان دارای اتاق بزرگی است که احتمال می دهند شاه نشین یا محل پذیرایی مهمانان بوده است. ستون های جلوی ساختمان از جنس چوب ساج است و برای جلوگیری از رطوبت دریا، اطراف ستون با الیاف درخت نارگیل پوشانده شده است و روی آن را با تزئینات گچی اندود کرده اند.
موزه
در حال حاضر این عمارت در اختیار میراث فرهنگی و گردشگری بوشهر قرار دارد و موزه مردم شناسی در آن دایر شده است. این موزه در دو طبقه توسعه پیدا کرده که شامل ده اتاق است. هر قسمت، محل نمایش بخشی از شیوه زندگی، آداب و رسوم و فرهنگ مردم استان بوشهر است. در حیاط، مجموعه وسایل کشاورزی، ماکت هایی از لنج ها و شناورهای دریایی به چشم می خورد؛ در طبقه نخست نقشه های هوایی، ماکت بافت های قدیمی بوشهر، وسایل مربوط به روش تامین آب در گذشته در اتاق آب، لوازم منزل از دوره قاجار و وسایل پخت و پز در آشپزخانه، نحوه برگزاری مراسم عروسی (حنابندان) را مشاهده می نماییم. در طبقه دوم، چند نمونه از مشاغلی که در بازار بوشهر وجود داشته است، مانند آهنگری، خیاطی، فروش صنایع دستی و… به چشم می خورد. همچنین نمونه چینش یک خانه اصیل بوشهری و ابزارهای موسیقی سنتی مخصوص جنوب کشور به نمایش عموم گذاشته شده است. در آخر می توان به صنایع دریایی و آبزیان این منطقه که در بالکن و راهروی طبقه دوم به نمایش گذاشته شده اشاره نمود.
سلام نو
درباره نویسنده
نویسنده