«سانجاکلار»؛ اولین مسجد زیرزمینی دنیا

معماری مساجد در طول تاریخ همواره از دلایل شکوه و عظمت آن به حساب می‌آید. سبک و شیوه ساخت مساجد مختلف در سراسر جهان موجب شده علاوه بر کارکرد اصلی خود، به جاذبه‌های خیره‌کننده‌ای از تاریخ و فرهنگ ملل تبدیل شوند. قاره آسیا دارای بیشترین مساجد در دنیا بوده و این مساجد از لحاظ معماری بسیار متنوع هستند.

وجه اشتراک همه مساجد، گنبد و مناره‌های بلند آن‌ها است؛ اما در سال ۲۰۱۲ در محله «بوبوک چکمه جه» استانبول ترکیه مسجدی مدرن ساخته شد، سبک معماری و ساخت مسجد «سانجاکلار» شبیه به غار حرا است که توسط معمار مشهور ترک به نام «امره آرولات» ساخته شده و جایزه ساختمان مذهبی سال ۲۰۱۵ به آن اعطا شد.

معمار این مسجد به جای ساخت و پرداخت فضای پرزرق‌وبرق و باشکوه، دست به معماری غیر معمولی زده که مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. در ساخت این بنا که مساحت ۷۰۰ متری دارد، از سنگ خاکستری و بتن استفاده شده است. در ساختار پیچیده و نامرتب این بنا فقط سقف سنگی و یک مناره بلند از نقاط خاصی در اطراف محوطه قابل مشاهده است. مناره این بنا به شکل مستطیلی است که از زیر زمین بیرون آمده است.طراحی فضای داخلی این مسجد فوق مدرن و غیر مرسوم، در سطحی پایین‌تر از زمین قرار گرفته است. قطعات سنگی که داخل زمین به ‌صورت شیب‌دار قرار گرفته‌اند، ردیف‌هایی بلند و خاکی ایجاد می‌کنند که به سمت ساختمان پایین می‌روند. 

در این بنا از پارتیشن‌های بتنی، دیوارهای سنگی و پله‌های سنگی استفاده شده که سنگ‌های پله‌ها در میان استخر آب کم عمق به ورودی منتهی می‌شوند. یک سالن نمازخانه بتنی بزرگ مرکز ساختمان را تشکیل می‌دهد، در حالی که فضاهای کمکی شامل یک سالن ورزشی، اتاق نگه‌داری کفش و حمام در اطراف حاشیه آن چیده شده است.

نمازگزاران زن و مرد با یک صفحه سیاه در سالن نماز از هم جدا می‌شوند، به این معنی که زنان در یک نوار در امتداد یک طرف ساختمان جدا می‌شوند. صفحه سوراخ شده ضمن این‌ که به جماعت اجازه می‌دهد ارتباط چشم با منبر را حفظ کنند، حریم خصوصی آن‌ها را فراهم می‌آورد. نمازخانه اصلی شامل یک کف و سقف بتنی لایه‌ای است. چراغ‌ها در زیر پله‌ها قرار دارند و شکاف‌های موجود در سقف، به راحتی فضا را روشن می‌کند.

به گفته معمار مسجد فضای داخلی مسجد، یک فضای ساده مانند غار است که آن را به مکانی نمایشی و هیجان‌انگیز برای دعا و تنها بودن با خدا تبدیل کرده است.

منبع: culturetrip.com

درباره نویسنده