حیله ور؛ روستایی در زیر زمین
این روستا در دل زمین کنده شده است و فعلا خالی از سکنه میباشد. برخی از خانههای این روستا در برابر طلوع و غروب خورشید قرار گرفتهاند که به اعتقاد برخی پژوهشگران این معماری حکایت از عقاید مردمان حیله ور به آیین میتراییسم دارد.
روستای زیرزمینی و تاریخی حیلهور (از توابع اسکو) در فاصله سه کیلومتری روستای صخره ای کندوان قرار گرفته است. شیوه معماری این روستا منحصر به فرد میباشد به این صورت که خانه های آن در دل زمین به صورت زاغه های زیبا و با سبک بسیار عالی کنده شده و از استتار کافی برخوردار هستند. در واقع به این دلیل که خانه های این روستا از دید رهگذران پنهان می باشند به نام حیله ور معروف است. برخی از خانه های این روستا در برابر طلوع و غروب خورشید قرار گرفته اند که به اعتقاد برخی پژوهشگران این معماری حکایت از عقاید مردمان حیله ور به آیین میتراییسم دارد. همچنین برخی پژوهش های صورت گرفته و حدس و گمان ها در خصوص این روستا قدمت آن را تا دوره مادها نیز می رساند.
حیله ور، دستکندی شگفت انگیز در ارتفاعات اسکو
برخی از باستان شناسان قدمت این روستا را به دوره های پیش از اسلام نسبت می دهند. معماری روستای حیله ور نشان می دهد که زندگی دام و انسان در کنار هم در جریان بوده و کاوش گران براساس شباهت های موجود بین روستای حیله ور و روستای کندوان گمان می کنند علت متروکه شدن روستای حیله ور کوچ احتمالی اهالی آن به روستای کندوان بوده است.
روستای تاریخی حیله ور که شیوه معماری آن نیز منحصر به فرد بوده و خانه های آن در دل زمین کرانی بصورت زاغه های زیبا و با سبک معماری بسیار عالی کنده شده و حتی قابل قیاس با خانه های صخره ای کندوان است و به لحاظ اینکه خانه ها در دل زمین حفاری شده، از استتار کافی برخوردار بوده و از فاصله نه چندان دور قابل رویت نیست نام حیله ور به خود گرفته است ولی تمامی این خانه های زاغه ای که بیش از دویست واحد تخمین زده می شود دراثر حمله مغول ها در قرن هفتم هجری از سکنه خالی شده اند.
نکته جالب توجه در این مورد این است که نخستین کسانی که به کندوان قدم گذاشتند، ساکنان روستای حیله ور در نزدیکی غرب کندوان بودند که در قرن هفتم هجری قمری برای در امان ماندن از حمله مغول ها به دشتی در مقابل کندوان کنونی مهاجرت کردند و پناهگاهی امن برای خود به وجود آوردند.
مردمان این روستا با شکافتن دل کوه خانه هایشان را در کنار آغل گوسفندان می ساختند و به این ترتیب زندگی انسان و دام توام با هم شکل می گرفت.
هنوز هیچ کاوش باستان شناسی در اطراف این روستا صورت نگرفته و به همین علت در خصوص زندگی مردمان آن حدس و گمان های زیادی وجود دارد. تصور کارشناسان این است که اهالی کندوان در مرحله اول در حیله ور زندگی می کردند و به دلایلی که بیشتر مصون بودن از حملات اقوام مهاجم می تواند باشد اینجا را رها می کنند و به کندوان فعلی که تنگه اش قابل دفاع بود عزیمت می کنند؛ در واقع مردم حیله ور در یک دوره آزرده میشوند و این آزردگی نه بخاطر طبیعت بلکه آزرده یک قوم مهاجم بودند.
بر این اساس می توان گفت، طبیعتا مردم کندوان کندن را در حیله ور آموختند و حیله ور آنگونه که گفته شد در دوران ایلخانی قدر مسلم مسکونی بود و شاید در این دوره به سوی کندوان مهاجرت کردند.
بدلیل نزدیک بودن مسافت دو روستای کندوان و حیله ور (که حتی مسیر میان این دو را می توان با پای پیاده طی کرد) تمامی امکانات اقامتی روستای کندوان نظیر هتل ها، خانه مسافرها و هتل صخره ای برای گردشگران روستای حیله ور نیز قابل استفاده است.
از این قبیل روستاهایی که با دست کنده شده، و دارای معماری منحصر بفرد و شگفت انگیز میباشند، نمونه های بسیاری در ایران وجود دارد، از جمله روستای “سور بناب” در شهرستان بناب، روستای ورزقان که در آذربایجان شرقی توجه هر گردشگری را جلب میکند.
موقعیت مکانی روستای حیله ور:
حیله ور در شمال شهر اسکو و درحدود ۴۴ کیلومتری شهر تبریز و حدود ۲ کیلومتری شمال کندوان واقع شده است.
سلام نو
درباره نویسنده
نویسنده