جلوه های امید و آرامش در معماری حرم شاهچراغ(ع)
حضور در حرم مطهر شاهچراغ(ع) بسان سیاحت در عرش آسمانهاست ؛ مکان بهشت گونه ای که با ورود به آن جلوه آینه کاری های معصومانه اش و نقش و نگارهای دلنشین آن مرغ خیال را به باغ های ملکوت می برد.
ایران هراسی یکی از موانع حضور گردشگران خارجی برای ورود به ایران است. پروژه ای که رسانه های بیگانه مغرضانه با ابزارهای مختلف آن را دنبال می کنند اما کجای دلمان بگذاریم که گروهی به نام هنرمند و ایرانی نیز در پیشبرد این هدف کمک حال آنان می شوند!
آنها که در ساخته های خود برش های سیاهی از عقده های روانی و حوادث ناگوار که در همه جوامع انسانی صرف نظر از دین و ملیت و قومیت وقوعشان ناگزیر است به اسم فرهنگ اسلامی و ایرانی به شکلی سخیفانه ارائه می دهند و و به عنوان فرهنگ ملتی که هماره به تاریخ و فرهنگ شکوهمند خود بالیده معرفی می کنند واین گونه ایران را سیاه جلوه می دهند و برای رسیدن به مقصد خود حتی به باورها و مقدسات ملت خویش نیز رحم نمی کنند.
چه می شود اگر هنرمندان ما بیایند و از زیبایی و شکوه هنر ایرانی فیلم بسازند تا دنیا به جای تماشای لحظه های سیاهی که برای خوشباش داوران جشنواره های خارجی به نام فرهنگ ایرانی و اسلامی به نمایش در می آید روی غالب زندگی اصیل ایرانی ها را ببیند. ایرانی هایی که افتخار شکوه تمدن پارس وطاق بستان و پاسارگاد و ابهت ادب پارسی در شاهنامه بر جبین دارند و ازآن سو زیباترین مساجد و زیارتگاههای مذهبی را با هنر و باورهای حق طلبانه و بی شائبه خویش ساخته اند.
امروز ،مصادف با روز بزرگداشت شاهچراغ (ع) به معرفی این زیارتگاه محبوب که در شهر هنرپرور شیراز واقع شده خواهیم پرداخت و از زیبایی های تحسین برانگیز هنر و معماری ایرانی دراین حرم ملکوتی خواهیم گفت تا مثالی باشد بر جلوه باشکوه تلفیق عشق به خاندان پیامبر و ذوق و هنر ایرانی.
حضور در حرم مطهر شاهچراغ (ع)بسان سیاحت در عرش آسمانهاست ؛ مکان بهشت گونه ای که با ورود به آن جلوه آینه کاری های معصومانه اش و نقش و نگارهای دلنشین آن مرغ خیال را به باغ های ملکوت می برد.
آینه‌کاری‌ها تکثری صادقانه از آدمی را نشان می‌دهند که با نزدیکی به ضریح به وحدتی آرامش گونه می‌رسد و این راز استفاده از آینه‌کاری در فضای داخلی حرم است.در آینه‌کاری‌های حرم احمدی و محمدی ظرافت بسیاری به کار رفته به گونه‌ای که گاه در یک فضای یک در یک متر بیش از ۱۳ هزار قطعه آینه به کار گرفته شده و روی این آینه‌ها طرح‌های سلیمی و خطایی استفاده شده است.
علاوه بر آینه‌کاری، در حرم احمدی و محمدی و به ویژه در شبستان امام خمینی هنر گچ‌کاری با استفاده از آیات قرآن و هنر گره استفاده شده که زیبایی خاصی به این قسمت از حرم بخشیده است. نمای دیگر حرم که زیبایی معماری حرم را کامل کرده است، پنجره‌های چوبی مشبک با شیشه‌های رنگی است که در روز و هنگام تابش آفتاب زیبایی را دو چندان می‌کند.
در گذشته در حرم احمدی دو در نقره‌ای قلمزنی شده بود که امروزه در موزه حرم نگهداری می‌شود و درهای کنونی حرم احمدی و محمدی از جنس طلا است که با طرح میناکاری تزئین شده است و درهای قدیمی به دلیل فرسودگی در موزه است.
ضریح حضرت از جنس نقره با طرح قلمزنی است که متعلق به ۵۰ سال پیش است اما داخل ضریح هنر خاتم به کار رفته و متعلق به ۱۵ سال پیش است.
اوج هنر معماری عهد صفوی ،زندیه و قاجار دست به دست هم داده و عاشقانه ای چشم نواز خلق کرده است. اینجا حرم انسانی بزرگ و محبوب است بارگاه شاه چراغ که چراغ امید این خطه است.
پیشینه ساخت حرم برای حضرت شاهچراغ (ع) به قرن ۶ هجری در زمان اتابکان باز می‌گردد.در آن زمان توسط حاکم وقت حرم کوچکی بر مدفن حضرت شاهچراغ (ع) قرار می‌گیرد تا اینکه در زمان آل مظفر تاشی خاتون مادر ابواسحاق اینجو گنبد و بارگاه باشکوهی را بر آن بنای قبلی می‌افزاید که گنبد آن با ۷۲ ترک بزرگترین گنبد موجود در ایران بوده است.زلزله سال ۹۹۷ سبب تخریب بنای بارگاه و گنبد می‌شود و دوباره توسط حاکم وقت احیا و مرمت می‌شود این روند مرمتی و احیا ادامه داشته تا اینکه ۱۵ سال قبل از انقلاب بازارچه میان حرم احمدی و محمدی تخریب و دو حرم به هم متصل می‌شود.
گنبدهای حرم مطهر احمدی و محمدی از نکات بارز و شاخص معماری حرم است چرا که بر خلاف همه گنبدهایی که در ایران به شکل نیم دایره ساخته می‌شود به صورت غنچه گل و معروف به گنبد غنچه‌ای است.این نوع گنبدها از نظر زیبایی و ظرافت متمایز با بقیه گنبدهای ایران است و طراحی، محاسبه و کار تزئین روی آن سخت‌تر است. گنبد حرم احمدی ۱۶ ترک و گنبد حرم محمدی ۲۴ ترک است و علت زوج بودنش هم برای قرینه شدن طرح‌ها است.
در گنبد احمدی طرح‌های اسلیمی با گل‌های خطایی و کاشی الوان به کار رفته و وجود رنگ‌های لاجورد، فیروزه‌ای، آبی، زرد، سفید و سبز به زائران آرامش خاصی می‌دهد. طرح گنبد سید میرمحمد متفاوت است از مربع شکل یا معلقی استفاده شده و خود کاشی هم از نظر حجم و ضخامت متفاوت است.ارتفاع گنبد حرم احمدی ۱۶ متر است و دو گلدسته دارد روی آن طرح معلقی به صورت اسماءلله و اسم حضرت علی (ع) در آن به کار رفته است. این گل دسته‌ها به موذن‌گو ختم می‌شود که یک اتاق ۸ ضلعی است و بیرونش از مس و آب طلا درست شده است.
در حرم احمدی و محمدی می‌توان انواع هنرهای سنتی و اصیل را از معرق کاری، معلقی، کاشی‌کاری و غیره را دید. در نمای خارجی حرم و ایوان‌ها از گل آجرها استفاده شده و در قسمت‌های مختلف از جمله سقف ایوان از کاشی معرق استفاده شده که شکل‌های اسلیمی دارد.حرم احمدی و محمدی ۵ سر در اصلی دارد که ۲ سر در قدیمی در ضلع غربی حرم، دو سردر در ضلع شمالی و جنوی و یک سردر هم در ضلع شرقی حرم واقع شده است که در سقف این سر درها از شکل مقرنس استفاده شده و طراف آن دو راهرو است.
حرم احمدی و محمدی (ع) نگین درخشان شیراز و جلوه جانبخش معماری اسلامی و ایرانی است که نه تنها پناه زائران ایرانی و غیرایرانی است بلکه گردشگران خارجی بسیاری را به خود جذب می‌کند. دل‌های بسیاری با نگریستن به این گنبد و ضریح امیدی دوباره می‌یابند. امیدی که تاثیر معنویت و معماری خاص حرم است.
توریسم انلاین
درباره نویسنده
نویسنده