جایزه پریتزکر معتبرترین جایزه معماری جهان

جایزهٔ معماری پریتزکر هر ساله «به‌منظور بزرگداشت معمار یا معمارانی زنده، که آثار ساخته‌شدهٔ ایشان بر ترکیبی از صفات استعداد، بینش، و تعهد دلالت دارد و به بشریت و محیط مصنوع از طریق هنر معماری خدماتی قابل توجه و پیوسته کرده‌اند» اهدا می‌شود. این جایزه را جی آرتور پریتزکر و همسرش سیندی در سال ۱۹۷۹ بنیان گذاردند و خانواده پریتزکر و بنیاد هایت هزینه‌های آن را تأمین می‌کنند. جایزهٔ پریتزکر از برترین جوایز معماری دنیا به‌شمار می‌رود و به‌کرات از آن با عنوان جایزه نوبل معماری یاد شده‌است.

به نوشتهٔ وبگاه این جایزه برندگان آن «فارغ از ملیت، نژاد، مذهب، یا مرام» انتخاب می‌شوند. به برندهٔ جایزه ۱۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا، یک گواهی تقدیر، و از سال ۱۹۸۷ به بعد یک مدال برنز با طرحی الهام‌گرفته از آثار لویی سالیوان اهدا می‌شودکه روی آن سه کلمهٔ لاتین firmitas (ایستایی)، utilitas (کارایی)، و venustas (زیبایی) (سه کیفیت مطلوب معماری از نظر ویتروویوس، معمار روم باستان) حک شده‌است. پیش از ۱۹۸۷ به جای این مدال برنز مجسمه‌ای از هنری مور (که در نسخهٔ محدود ساخته شده‌بود) به برنده اهدا می‌شد.

مدیر نهاد اجرایی جایزه مارتا تورن فهرست نامزدها را با پرسش از برندگان پیشین، دانشگاهیان، منتقدان، و دیگر افرادی که «تخصص و علاقه‌ای در زمینهٔ معماری دارند» تهیه می‌کند. هر معمار دارای پروانهٔ اشتغال نیز می‌تواند با ارسال تقاضایی پیش از یکم نوامبر هر سال خود را نامزد دریافت جایزه سال آتی کند. در ۱۹۸۸ گوردون بانشفت خودش را نامزد کرد و در نهایت برندهٔ جایزه شد. هیئت داوری، که هر سال متشکل از پنج تا نُه متخصص شناخته‌شده در زمینه‌های «معماری، کسب‌وکار، آموزش، نشر، و فرهنگ» است، در اوایل سال میلادی نامزدها را می‌سنجد و برنده را در بهار آن سال اعلام می‌کند. رئیس کنونی نهاد جایزه استیون برایر است. این سمت پیشتر بر عهدهٔ جان کارتر براون (۱۹۷۹–۲۰۰۲)، جیکوب روتشیلد (۲۰۰۳–۲۰۰۴)، پیتر پالومبو (۲۰۰۵–۲۰۱۵)، و گلن مورکات (۲۰۱۷–۲۰۱۸) بوده‌است.

فاطمه نصرتی

 

درباره نویسنده