تدوین کتاب «ساباط‌های اصفهان»

کتاب «ساباط‌های اصفهان» توسط شورای دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا تهیه و تدوین می‌شود.

شورای دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا با محوریت مباحث کلی معماری، دوره معماری‌بان و فعالیت‌های این دفتر در تابستان در موزه گرمابه علیقلی‌آقا برگزار شد.

ملیحه‌سادات قریشیان، مدیر دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا با اشاره به فعالیت‌های این دفتر در فصل تابستان اظهار کرد: یکی از فعالیت‌ها و رویکرد این دفتر پرداختن به معماری ویژه کودکان است که در قالب پنجره معماری و کودک صورت می‌گیرد. یکی از پنجره‌های مهم معماری که این شورا در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آن حساسیت و جدیت بیشتری دارد، «پنجره معماری و کودک» است و این حساسیت به دو عامل مهم برمی‌گردد، عامل اول به این خاطر است که اصفهان از دو سال گذشته به عضویت شهرهای دوستدار کودک در جهان درآمده است و می‌طلبد یکی از محورهای فعالیت این شهر در حوزه کودک مباحث معماری و هویتی باشد.

وی افزود: یکی دیگر از دلایل پرداختن به مباحث معماری و کودک به این خاطر است که حوزه فعالیت و آشنایی کودکان با مباحث معماری در کشور در جایگاه مطلوبی قرار ندارد و حتی می‌توان گفت سال‌ها است در نقطه شروع قرار داریم، هدف از پرداختن مباحث معماری به کودکان تربیت و سوق دادن آن‌ها به تحصیلات دانشگاهی در حوزه معماری نیست، بلکه هدف اصلی ارتباط کودکان و نوجوانان با فضای شهر و تقویت نگاه هنری و فرهنگی به سازه‌ها و ساختمان شهری است که در قالب معماری ساخته می‌شود.

مدیر دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا تصریح کرد: دفتر تخصصی فرهنگ و معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا بر اساس اهداف و تصمیمات اخذشده در شورا، با تشکیل یک مدرسه تابستانی معماری و کودک با عنوان «معماری‌بان» برای تابستان امسال اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی کرده است.

دبیر شورای معماری موزه گرمابه علیقلی آقا اظهار کرد: یکی از محورهای مهم فعالیت شورای معماری این موزه پنجره معماری و گردشگری است که سعی شده است در این محور به معرفی بافت‌ها و معماری‌های ارزشمند شهر اصفهان نه‌تنها از نظر تاریخی، بلکه در دوران معاصر نیز پرداخته شود.

وی افزود: در این پنجره سعی شده است که این ساختمان‌ها و بافت‌های تاریخی بر اساس متد علمی و کارشناسی معماری احصا و در قالب‌های گوناگون به عموم مردم به‌ویژه شهروندان اصفهان معرفی شود.

اهمیت پلاک‌کوبی بناهای ارزشمند معماری

دبیر شورای معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا ادامه داد: یکی از مدل‌های پرداختن به فعالیت‌های پنجره معماری و گردشگری برگزاری نمایشگاه‌ها است که البته برگزاری نمایشگاه فقط کارکرد بازدید و اطلاع‌رسانی ندارد بلکه بخش‌های جنبی همچون پنل‌های تخصصی و سخنرانی در حوزه معماری و گردشگری و معرفی عناصر ارزشمند معماری شهر اصفهان دارد.

عبدالسبحان راطبی، عضو شورای تخصصی معماری در ادامه این نشست با اشاره به اهمیت ثبت ملی خانه‌های تاریخی اظهار کرد: اصفهان یکی از کلان‌شهرهای کشور است که در بافت خود بیشترین خانه‌های تاریخی را دارد. هرچند در دهه‌های گذشته در اثر ثبت ملی نشدن بسیاری از این خانه‌ها توسط مالکان یا کارفرمایان تخریب شده‌اند اما می‌طلبد که نسبت به ثبت ملی سایر خانه‌ها به‌ویژه خانه‌های تاریخی بعد از دوران قاجار اقدام ویژه صورت گیرد.

وی ادامه داد: از مجموع ۳۲ هزار و ۵۱۱ خانه تاریخی که در کشور ثبت ملی شده‌اند، ۲۰۸ خانه در اصفهان ثبت ملی شده‌اند که نیاز است در کنار این خانه‌ها مکان‌ها و بناهای ارزشمند معماری اصفهان پلاک‌کوبی و شناسه‌دار شوند که اگر این امر صورت گیرد از تخریب این مکان‌ها جلوگیری به‌عمل می‌آید.

اهمیت حفظ و حراست از ساباط‌ها

مژگان ابراهیمی، عضو شورای دفتر تخصص معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا اظهار کرد: ساباط از یک‌سو ساختاری فضایی، کالبدی است که با ساختارهای اجتماعی محلات و حوزه‌های شخصی و عمومی نیز از سوی دیگر ارتباط داشته است. همین مسئله موجب شده نقشی کلیدی را در محلات بازی کرده و از یک پوشاننده با نقش سایه‌اندازی صرف به عنصری چند عملکردی تبدیل گردد.

وی ادامه داد: نگهداری و حفظ ساباط‌ها بسیار مهم و ضروری است زیرا این فضا بیشتر از هر فضای تاریخی در خطر است و دلیل آن این است که ساباط‌ها فاقد مالک است و اگر هم تخریب شوند، دیگر نمی‌توان آن را بازسازی کرد.

عضو شورای دفتر تخصص معماری موزه گرمابه علیقلی آقا تصریح کرد: در کنار شناسایی ساباط‌ها باید مستندنگاری صورت گیرد، ضمن اینکه این دفتر در کنار پرداختن به ساباط‌ها باید راهکارهای نگهداری این فضاها را با حفظ حقوق معارضین در نظر گرفت. درواقع این فضاها ضمن ارزشمندی به دلیل ساختاری که دارد برای بسیاری از پلاک‌های خانه در محدوده این فضا قرار داده و مشکلاتی همچون نبود امکان پارک ماشین را فراهم آورده است که باید برای این مشکلات راه‌حلی در نظر گرفته شود تا از تخریب ساباط‌ها جلوگیری شود.

سیاست دفتر تخصصی معماری در حفظ بناهای ارزشمند تاریخی

علی عطریان، رئیس شورای دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا با اشاره به فعالیت این شورا در قالب «پنجره معماری و گردشگری»، اظهار کرد: هدف از اینکه یکی از محورهای فعالیت‌های این شورا را پنجره معماری و گردشگری قراردادیم این است که مردم بیش از گذشته به اهمیت فضاهای شهری مناسب آگاه شوند و درواقع بتوانیم نگرش عموم شهروندان را نسبت به موضوع معماری و اهمیت فضاهای معماری ارزشمند در شهر اصفهان بالا ببریم.

وی افزود: متأسفانه امروز این نگرش به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده است، در صورتی‌که در کمتر از ۱۰۰ سال گذشته مردم توجه ویژه‌ای به ساختار معماری خانه‌ها و محله‌های خود داشتند اما امروزه کمترین توجه به فضاهای معماری خانه‌ها، محله‌ها و حتی شهر می‌شود و شاهد هستیم که بسیاری از خانه‌ها و مکان‌های ارزشمند و بااهمیت معماری، توسط مالکان تخریب می‌شود.

رئیس شورای دفتر تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا تصریح کرد: در پنجره معماری و گردشگری به دنبال این نیستیم که معمار تربیت کنیم، بلکه هدفمان این است که مردم درک درستی نسبت به فضا و محیط پیرامون خود داشته باشند و بدانند که فضا و معماری صحیح به چه اندازه در ارتقای کیفیت زندگی آنان و سایر مردم مؤثر است.

وی ادامه داد: یکی از سیاست‌ها و برنامه‌هایی که در پنجره معماری و گردشگری دنبال می‌شود، تهیه و تدوین کتاب «ساباط‌های اصفهان» است، زیرا این فضاها از لحاظ معماری و کارکردهای هویتی بسیار مهم است و نیاز است که به این فضاهای ارزشمند معماری پرداخته شود، این کتاب به‌صورت گنج‌نامه تهیه و تنظیم می‌شود؛ درواقع در این کتاب مجموعه‌ای از توصیفات و نگاه موشکافانه معمار به ساباط‌های اصفهان است که به همراه مدارک و عکس‌ها منتشر و در کنار آن با استفاده از درج QRکد، این فضاهای ارزشمند معماری به‌صورت ویدئو معرفی می‌شود.

ایمنا

درباره نویسنده