اهمیت نورگیر در طراحی بنا
نور و جایگاه آن در معماری
انتخاب یک نورگیر مناسب برای استفاده کامل از انرژی طبیعی نور یک گام مهم در معماری ساختمان است.
یکی از مهمترین مزیت های استفاده از نور در معماری،صرفه جویی در مصرف انرژی فسیلی است.
در ابنیه سنتی، به ویژه ابنیه مذهبی، نور و روشنایی، جز لاینفک و مفهومی معماری به شمار می رود.
زاویه و نوع تابش نور، می تواند تأثیر به سزایی در روح فضا ایجاد نمایدو سبب تغییر چهره یک مکان میگردد.
استفاده از عنصر شیشه ، راهی ست تا با دعوت نور به فضای داخلی، میان ساختمان و محیط خارج از آن ارتباط برقرار شود.
توجه معماران ایرانی به نورپردازی و ایجاد روشنایی در بنا، از دیر باز به وضوح در آثار آن ها مشاهده می شود.
پیشینه تاریخی کاربرد نور در معماری ایران، به سده سوم هزاره چهارم پیش از میلاد عیسی مسیح برمی گردد.
در معماری سنتی ایران، استفاده از پنجره های مشبک طرح دار با شیشه های رنگی بسیار رواج داشته.
شیشه های رنگی ارسی ها، نورگیرها و روزنه ها از جمله عناصر معماری بنا بودند که به هدف نورپردازی به کار می رفتند.
طی مطالعه ای بر روی ابنیه تاریخی ایران، مشخص گردید
که شش سیستم نورپردازی دیواری و سقفی به همراه بیست و شش نوع نورگیر در معماری ابنیه ایرانی وجود داشته است.
این نورگیرها بسته به شرایطی چون محل استقرار و نوع کاربری فضا، دارای اصول و ضوابط اجرایی خاصی بودند
نور و روشنایی در معماری مدرن
در معماری مدرن، نورطبیعی، بدون هیچ گونه تشریفات و مانعی از شیشه های ساده و بی رنگ عبور می کند و به داخل بنا روشنایی و گرما می بخشد.
حتی گاها در معماری مدرن، محدودیت سازه ای پنجره ها حذف شده و دنیایی بی نهایت شفاف پدید می آید.
حتی نور، به عنوان گزینه ای هیجان آفرین در معماری مورد استفاده قرار می گیرد.
نور طبیعی به صورت مستقیم و با اختصاص سطح زیادی از دیوار و سقف به بازشوهای شیشه ای، به درون بنا دعوت می شود
نور طبیعی در معماری ساختمان
میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن متفاوت است
چون اهمیت تابش آفتاب به نوع اقلیم منطقه و فصول مختلف سال بستگی دارد.
نحوه نورپردازی بنا در اقلیم های مختلف مثل گرم و خشک و حاشیه کویر و اقلیم گرم و مرطوب و سردسیر با هم متفاوت است
هر کدام در این مناطق بر حسب اقلیم خاص خود نحوه ی نورگیری و نورپردازی خاصی را می طلبد.
نور شمال در معماری ساختمان
فضاهایی که در نیمکره شمالی هستد نور مستقیم دریافت نمی کنند.
نور پراکنده بدون سایه ایجاد می شود که برای کار کردن و نقاشی کردن و تماشای تلویزیون در کارگاه هاو دفتر کار مناسب است.
به منظور به دست آوردن حداکثر مقدار می توان از پنجره های بزرگ در جهت شمال استفاده کرد.
اما به یاد داشته باشید نور مستقیم گاهی می تواند سلب آسایش نماید .
نور جنوب در معماری ساختمان
حرکت دورانی ظاهری خورشید نسبت به زمین ایجاد می شود
به همین دلیل اگرچه خورشید همیشه از شرق طلوع و در غرب غروب می کند.
نور خورشید در نیمکره شمال با انحراف بیشتر و شدت گرم کنندگی کمتر در زمستان است و برعکس آن در تابستان می باشد.
معمولا فرض می شود که نمای جنوبی بهترین جهت یابی برای فضاهای خانگی است
در طول ماه های سرد سال شدت گرمی نور برای این اتاق های جنوبی کمتر از اتاق های رو به شمال است.
اگر مناطق نورگیری اتاق بزرگتر شود آنگاه نیاز به وجود محافظت از نور مستقیم خورشید در تابستان به وجود می آید مثل یک سایبان
نور شرق در معماری ساختمان
روشنایی صبح بهترین ابزار برای بیدار شدن از خواب است .
خوردن صبحانه کامل بدون شتابزدگی در کنار روشنایی روز ارامش و نیروی کافی به انسان می دهد.
بنابراین باید باانتخاب مناسب یک نورگیر برای اتاق خواب و آشپزخانه بیشترین استفاده از نور صبحگاهی را برد.
نور غرب در معماری ساختمان
با به اتمام رسیدن روز شدت نور کاسته می شود اما انعکاسان هنوز وجود دارد.
دیوارهای سفید با شدت بیشتر و با رنگ مایل به زرد می درخشند و دیوارهای بتونی رنگ نارنجی تندی به خود می گیرند .
تمام سطوح شهر تغییر شکل می یابد وقتی خورشید کاملا پایین آمد تابش خود را بر روی سنگ فرش ها ی آسفالت خیابان ها متوقف می کند
شهر به یک پرده سینما تبدیل می شود.
بااستفاده از انواع نورگیر ها مثل نورگیر سقفی و نورگیر حبابی به گونه ای که از این نعمت خدادادی بیشترین استفاده برده شود یک مزیت بزرگ است
نور عمودی در معماری ساختمان
در یک آپارتمان اتاق کوچک زیر شیروانی معمولا بیشترین استفاده را برای لذت بردن از آسمان آبی دارد.
پنجره های سقفی نور را وارد خانه می کند و دیوار ها را به عناصر سرزنده تبدیل می کنند.
ایجاد فضاهای روشن شده با نور طبیعی سقف روش بازیابی آرامش،سکوت و آسایش می باشد .
درباره نویسنده
نویسنده