آشنایی با قلعه ایرج ورامین
این قلعه بزرگ ترین قلعه خشتی نظامی است که در دوران ساسانی ساخته شده و متأسفانه به سبب عدم مراقبت از آن به شدت مورد آسیب قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت در معماری قلعه ایرج، نوع ساخت آن است.
قلعه ایرج دژی باستانی مربوط به دوره ساسانی است و در شهرستان ورامین قرار گرفته است. این اثر در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۸۳۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قلعه منحصربفرد به عنوان یکی از بزرگترین قلعه های خشت خام در جهان، شناخته می شود.
یکی از جاذبه های تاریخی ورامین، قلعه ایرج است که در نزدیکی روستای عسگرآباد عباسی و در ضلع شمالی بزرگراه شهدای پرواز شهرستان پیشوا قرار گرفته است. این قلعه بزرگ ترین قلعه خشتی نظامی است که در دوران ساسانی ساخته شده و متأسفانه به سبب عدم مراقبت از آن به شدت مورد آسیب قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت در معماری قلعه ایرج، نوع ساخت آن است؛ به‌طوری که هیچگونه جنب و جوشی در داخل راهروهای آن توسط دشمنان حس نمی شد و این یکی از دلایل امنیت بالای این قلعه بود. قلعه ایرج (یا قلعه گبری)، با ارتفاع ۵۰ فوت و مساحتی بالغ بر ۲۰۰ هکتار ساخته شده و از آنجا که این قلعه را منتسب به ایرج فرزند فریدون، یکی از چهره های اساطیری شاهنامه می دانند، این نام را برای آن برگزیده اند. باستان شناسان زیادی مثل ژان دیولافوا و کلایس بر روی این قلعه تحقیق کرده و ادعا کرده اند این قلعه با هیچ اثر خشتی دنیا قابل مقایسه نیست.
برخی نیز این قلعه را همان دژ وارنا می دانند که در بخش «وندیداد» در کتاب زرتشتیان آمده است. اما مطالعات باستان شناسی نشان می دهد که قلعه احتمالاً در دهه های پایانی قرن چهارم میلادی یا ربع اول قرن ۵ میلادی ساخته شده است. سفال های دوره ساسانی و سایر آثار کشف شده حاکی از آن است که در دوره ساسانی مورد استفاده بوده و در همان دوره رها شده است. عملکرد این ساختمان قبلاً به عنوان یک شهر، یک قلعه نظامی یا یک باغ شکار برای شکار سلطنتی یا یک عملکرد ممتاز احتمالی دیگر نیز توصیف شده است. گفتنی است که نام این قلعه به عنوان یکی از زیباترین و باشکوه ترین قلعه های ایران و جهان در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قلعه در نزدیکی روستای عسگرآباد عباسی (ضلع شمالی بزرگراه ورامین-تهران) واقع شده است.
سلام نو
درباره نویسنده
نویسنده