آثار شیخ بهایی در معماری نشانه نبوغ بالای این دانشمند ایرانی است
این فعال فرهنگی و رسانهای بیان داشت: سازمان بین المللی یونسکو نیز به پاس خدمات این دانشمند برجسته ایرانی سال ۲۰۰۹ را به عنوان سال بزرگداشت شیخ بهایی نام نهاده بود.
نجفی قدسی بیان داشت: شیخ بهایی چهره جهانی است که در مجامع علمی جهان شناخته شده است؛ هر چند که متأسفانه ما در خصوص مفاخر خود کمتر شناخت داریم و حق شیخ بهایی بر تمدن، فرهنگ، هنر، علم و دانش ایران بسیار بالا است.
وی افزود: برخی آثار معماری و ابنیه تاریخی بنا شده به دست شیخ بهایی پس از صدهاسال هنوز پابرجا است و اقداماتی که وی در شهرهای مختلف از جمله اصفهان و مشهد انجام داده؛ نشان از نبوغ و استعداد بالای وی دارد.
وی عنوان داشت: شیخ بهایی در کودکی به همراه خانواده از جبل عامل لبنان به ایران آمد و مدت سی سال در قزوین سکونت پیدا میکند و نزد دانشمندان آن دوره، علم و دانش را فرا میگیرد و از ۵۳ سالگی به عنوان شیخ الاسلامی دربار شاه عباس صفوی منصوب میشود.
نجفی قدسی ادامه داد: شیخ بهایی با علم و دانش خود قدرت عظیمی به صفویه بخشید و پلهای بسیاری از جمله سی و سه پل و پل خواجو در اصفهان را ساخت و مسجد امام را در این شهر بنا نهاد که جز عظیمترین مساجد جهان اسلام است که ظرافتهای هنری بسیاری در آن به کار رفته و عمارت عالی قاپور نیز از جمله آثار این دانشمند است.
وی بیان داشت: حمام شیخ بهایی در اصفهان که با یک شمع کار میکرد بسیار جالب و قابل تأمل بوده که چگونه باعث تأمین آب گرم این حمام می شده است.
وی ابراز داشت: متأسفانه عدهای از محققان خارجی به بهانه اینکه میخواهند علت گرمازایی این حمام را کشف کنند؛ بخشی از سازههای اصلی آن را تخریب کردند که این امر موجب از کار افتادن حمام شد.
این فعال فرهنگی و رسانهای بیان داشت: محققان نظرات مختلف دادند که چگونه ممکن است این حمام با شمع روشن شود و یک تحلیل این بوده است که سیستم کانال کشی سفالینه ای ازچاه سرویسهای بهداشتی مسجد جامع به زیر حمام وجود داشته و گاز متان ایجاد شده را منتقل میکرد و با شعله شمعی که در حمام وجود داشت؛ این امر باعث گرم شدن آب حمام میشد که البته امروزه برخی از کشورهای پیشرفته از گاز ناشی از فاضلاب برای تولید انرژی استفاده میکنند.
وی گفت: یک احتمال ضعیفتر هم مطرح است و برخی گفتهاند جنس منبع حمام شیخ بهایی از طلا که رساناترین فلز در انتقال گرماست، بوده که با حرارت کم انرژی زیادی تولید و منبع آب حمام گرم می شده است و شیخ بهایی برای جلوگیری از دستبرد این منبع طلایی توسط دزدان راز گرم بودن دائمی آب این حمام را پنهان داشته است و جمع هر دو احتمال نیز ممکن است.
نجفی قدسی در خصوص طراحی و معماری مدرسه بزرگ چهارباغ اصفهان به عنوان یکی دیگر از آثار هنری و معماری شیخ بهایی گفت: محل ساخت این مسجد در مسیری آبرفتی و لجنزار در نزدیکی رودخانه زاینده رود قرار داشت و طبیعی بود که ساخت بنا در این مکان با نشست زمین روبرو میشد اما شیخ بهایی دستور داد ابتدا مساحت وسیعی را از زغال چوب پر کنند و سپس آنها را محکم بکوبند و پس از آن روی آنها را با ساروج و شفته پر کنند و بعد از این تمهیدات پیهای اصلی این بنا را بنیان نهادند و هم اکنون این مدرسه واقع در خیابان چهارباغ اصفهان بعد از چندین قرن پابرجا و یکی از شاهکارهای هنری و معماری شیخ بهایی محسوب میشود.
نجفی قدسی ابراز داشت: شیخ بهایی در هنگام تعمیر حرم امیرالمؤمنین (ع) در نجف اشرف، دیواری را بنا نهاد که در هر فصلی از سال، آفتاب که به زیر دیواری از صحن میرسید شاخص ظهر شرعی بوده است.
وی با بیان اینکه شیخ بهایی در حدود هشتاد سال عمر با برکت خود بیش از ۱۲۰ تألیف و اثر علمی از خود بجای گذاشت افزود: او دانشمندی برجسته، حکیم، فقیه، عارف، ریاضیدان، فیزیک دان، منجم و ستاره شناس، شاعر و ادیب نامدار سده ١٠ و ١١ هجری شمسی است و کتابهای جامع عباسی، الزبده فی الاصول، اربعین، کشکول، مثنوی نان و حلوا، مثنوی نان وپنیر و منظومه فارسی شیر وشکر از معروفترین آثار شبخ بهایی است.
این فعال فرهنگی و رسانهای افزود: دیگر آثار و ابنیه معماری شیخ بهایی مانند پل خواجو یا الله وردی خوان و یا سی و سه پل هر کدام زمینه مطالعاتی فراوانی برای هنرمندان معماری دارد و امیدواریم دانشگاهها به ذخایر عظیم هنری و معماری کشورمان بیشتر توجه داشته باشند و طراحی و معماری حرم مطهر حضرت رضا (ع) در مشهد نیز از افتخارات شیخ بهایی است و وی وصیت کرد بعد از مرگ او را در حرم آن حضرت دفن کنند.
مهر
درباره نویسنده
نویسنده