پایان جنگ و لزوم بازسازی و بازتوانی ساختمان‌ها در تهران

– حمیدرضاصارمی_ معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران: با پایان جنگ ایران و اسرائیل، یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها، بازسازی و ترمیم ساختمان‌ها و خانه‌های آسیب‌دیده در تهران و سایر مناطق کشور است. در این دوره پس از جنگ، نیاز به همت جمعی و همکاری نهادهای مختلف برای جبران خسارات و فراهم کردن شرایط مناسب زندگی برای ساکنان خانه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تهران، به عنوان پایتخت و یکی از بزرگ‌ترین شهرهای کشور، بیشترین حجم آسیب‌ها را در اثر این جنگ به خود دیده است. خانه‌ها و ساختمان‌ها در مناطق مختلف تهران، به ویژه در مناطق حساس و پرجمعیت، با آسیب‌های جدی مواجه شده‌اند که ترمیم و بازسازی آن‌ها باید در اولویت قرار گیرد.

در این راستا، همکاری و هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری تهران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و نظام مهندسی ساختمان کشور، از ضروریات است. این نهادها باید در سریع‌ترین زمان ممکن برنامه‌های بازسازی و ترمیم ساختمان‌ها را با هدف رفع مشکلات ساکنین، تأمین امنیت و فراهم آوردن شرایط زندگی مناسب برای مردم اجرایی کنند.
یکی از اقدامات فوری که باید صورت گیرد، شناسایی و ارزیابی میزان آسیب‌های وارده به ساختمان‌ها است. این ارزیابی‌ها می‌تواند با کمک مهندسان، کارشناسان ساختمانی و متخصصان فنی انجام شود تا نقاط آسیب‌دیده شناسایی و اقدامات فوری بازسازی و تعمیرات آغاز گردد.

علاوه بر این، لزوم توجه به طراحی و ساخت ساختمان‌های مقاوم‌تر و ایمن‌تر در برابر تهدیدات مشابه آینده نیز به شدت احساس می‌شود. باید توجه ویژه‌ای به استانداردهای مهندسی و ساختارهای ضدزلزله و ضدتهدیدات جنگی در ساخت بناهای جدید معطوف گردد.

در زمینه بازسازی پس از جنگ، کشورهای مختلف تجربه‌های موفقی دارند که می‌توانند برای ایران الگو قرار گیرند. به عنوان مثال:

۱. لبنان (پس از جنگ ۲۰۰۶) : در سال ۲۰۰۶، لبنان پس از حملات هوایی اسرائیل، با خسارات سنگین به زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها مواجه شد. بر اساس آمارهای بانک جهانی، بیش از ۱۵ هزار خانه و ساختمان تجاری آسیب دیدند و هزینه‌های بازسازی بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد شد. با این حال، لبنان توانست با استفاده از کمک‌های بین‌المللی و همکاری دستگاه‌های مختلف دولتی، بازسازی زیرساخت‌ها را در مدت کوتاهی آغاز کند. این تجربه نشان می‌دهد که همکاری میان نهادهای دولتی و خصوصی و همچنین استفاده از کمک‌های بین‌المللی می‌تواند روند بازسازی را سرعت بخشد.

۲. عراق (پس از جنگ ۲۰۰۳) : عراق پس از حملات آمریکا در سال ۲۰۰۳ و همچنین جنگ‌های داخلی بعد از آن، با تخریب گسترده‌ای در بخش‌های مسکونی و تجاری روبرو شد. بیش از ۵۰ هزار خانه در بغداد و سایر شهرها آسیب دیدند و هزینه‌های بازسازی به بیش از ۲۵ میلیارد دلار رسید. در این راستا، برنامه‌های بازسازی به‌طور مشترک توسط دولت عراق، سازمان‌های بین‌المللی مانند UNDP (برنامه توسعه سازمان ملل) و بخش خصوصی انجام شد. توجه ویژه به طراحی مقاوم و استفاده از فناوری‌های نوین در بازسازی‌ها باعث شد تا برخی از پروژه‌ها در عرض چند سال تکمیل شوند.

۳. سوریه (پس از جنگ داخلی) : سوریه نیز از سال ۲۰۱۱ به بعد دچار یک جنگ داخلی طولانی مدت شده است که خسارات زیادی به زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها وارد کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۵۰ درصد از ساختمان‌های مسکونی در برخی از مناطق از بین رفته‌اند. در حال حاضر، تلاش‌های بازسازی با استفاده از کمک‌های کشورهای مختلف و همچنین منابع داخلی آغاز شده است. یکی از نکات مهم در این بازسازی‌ها، توجه به طراحی‌های مقاوم به جنگ و بهره‌برداری از مصالح بومی بوده است.

این تجربیات جهانی نشان می‌دهد که بازسازی سریع و مؤثر پس از جنگ نیازمند همکاری و هماهنگی دقیق میان نهادهای مختلف، اعم از دولتی، خصوصی و بین‌المللی است. همچنین، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و به‌کارگیری طراحی‌های مقاوم و پایدار در ساختمان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

در نهایت، بازسازی و ترمیم ساختمان‌ها تنها یک وظیفه ساختمانی نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی و انسانی است که باید با هم‌افزایی و تلاش تمام دستگاه‌ها و نهادها برای رفع مشکلات فوری مردم و بهبود وضعیت معیشتی آنان به انجام برسد. توجه به تجربیات جهانی می‌تواند به تسریع این فرآیند کمک کند و این اطمینان را به مردم بدهد که در آینده‌ای نزدیک، شرایط زندگی آن‌ها به حالت نرمال بازخواهد گشت.