پ٫ فروردین ۳۰ام, ۱۴۰۳

مسجد تاریخی بافت بلادشاپور در انتظار تحقق ساماندهی

توسعه اقتصادی مبتنی بر گردشگری در هر کشوری از جایگاه خاصی برخوردار است و از همه توان برای رونق گردشگری استفاده می‌شود.

با وجود ظرفیت‌های خوب تاریخی در شهر قدیم دهدشت اما کمبود و یا نبود امکان‌سنجی و در سایه عدم فراهم سازی زیرساخت‌های لازم آثار فاخر تاریخی در بلادشاپور بلااستفاده مانده و مغفول واقع شده است.

بلادشاپور به عنوان یکی از مراکز سکونت در دوره صفوی و بازرگانی با بندرهای جنوبی که نقش مهمی در اقتصاد و بازرگانی زمان خود داشته‌ است  میراثی تاریخی در دل شهر دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه بوده از ظرفیت‌های گردشگری مهم شهرستان است که تاکنون اقدام قابل توجهی برای معرفی و جذب گردشگر در این بافت صورت نگرفته است.

این شهر باستانی با وسعتی بیش از ۳۵ هکتار در ضلع جنوبی شهر دهدشت قرار دارد و با این که در سال ۱۳۶۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده هنوز بعد از گذشت سه دهه اقدامات لازم رونق گردشگری در آن انجام نشده است.

بلادشاپور به عنوان یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی کشور نام برده می‌شود و برخی از محققان تاریخی معتقد هستند که مساحت اصلی آن حدود ۶۰ هکتار بوده است اما به دلیل انجام نشدن اکتشافات باستان‌شناسی در این منطقه، هنوز بخش‌هایی از این شهر باستانی زیر خاک مدفون است و درستی این نظریه ثابت نشده است.

در سندی که از عصر شاه عباس صفوی در سال ۱۰۸۶ هجری قمری به جا مانده نام این شهر قریه‌الدشت بوده که در زمان حکومت سلجوقیان به اوج رونق خود رسیده‌است.

با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی این شهر و اینکه کوتاه‌ترین راه میان بنادر جنوبی و اصفهان مرکز حکومت صفویان بود از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌است.

وجود راه‌های سنگفرش شده و پل‌های متعدد و مرکزیت تجاری آن حکایت از این دارد که شاخه‌های فرعی جاده ابریشم از این شهر عبور می‌کرد.

وجود ارگ قدیمی، دو هزار خانه، مسجدها، گرمابه‌ها، کاروانسرا، زیارتگاه‌ها و برج و باروی گرداگرد شهر مجموعه بناهای باقی مانده از این بافت تاریخی است که بخشی از آن بازسازی شده‌است. سنگ لاشه، گچ، ساروج، خاک، نی و تنبوشه سفالی عمده‌ترین مصالح ساختمانی به کار رفته در بافت قدیم شهر دهدشت هستند.

با اینکه انتظار می‌رفت بناهای مرمت شده به بخش خصوصی واگذار و فعالیت در آنها جاری شود اما در سایه عدم نگهداری و نظارت بر مصالح بکار رفته بخشی از آثار مرمت شده تخریب و باعث دوباره کاری در مرمت شد.

 بافت تاریخی دهدشت از نگاه امام جمعه تازه وارد دهدشت دور نماند حجت‌الاسلام وحدانی‌فر در اولین بازدید از مجموعه تاریخی بلادشاپور با ابراز تأسف از غفلت چندین دهه مسؤولان گذشته و بلااستفاده ماندن این ظرفیت عظیم خواستار رونق‌دهی به آثار بافت شد.

ساماندهی مسجد ابوذر غفاری(مورک) از همان ابتدا در دستور کار قرار گرفت و قرار شد بعد از مرمت برای انجام کارهای فرهنگی در اختیار یک هیأت مذهبی قرار گیرد.

 

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز در بازدید از این بنا پنجم مهر ماه روز  جهانی گردشگری را برای افتتاح ساماندهی مسجد ابوذر غفاری به عنوان اولین اثر ساماندهی شده مجموعه بافت تعیین کرد.

بازدیدهای مکرر امام جمعه و مدیرکل و پیگیری روند عملیات مرمت بنای تاریخی جدیت در تکمیل تا سررسید وعده مدیرکل را نشان می‌داد با این حال اما پنج مهر ماه از راه رسید و کار مرمت بنا در حد سفیدکاری و نمای محوطه خلاصه شده است؛ مسقف شدن فضای بیرون شبستان نیاز به کار کارشناسی و تخصصی دارد که ساماندهی را ناقص کرده است و اگر به حال خود رها شود همه هزینه‌های انجام شده در بارش اولین باران هدررفت خواهد شد.

این مسجد در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت قرار دارد که در اوایل دوره صفویه بنا شده و شبستان آن اقتباسی از مساجد اولیه دوره اسلامی در منطقه جنوب کشور است.

بافت تاریخی دهدشت به شماره ۳ /۱۶۸۹ در سال ۱۳۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت تاریخی رسیده‌است.

منبع:فارس

درباره نویسنده