مسجدی با بلندترین مناره‌ها در قلب یزد

در قلب ایران، در شهر باستانی یزد یکی از زیباترین مساجد جهان واقع شده است؛ مسجد جامع یزد یا مسجد جامع کبیر که دارای بلندترین مناره‌ها بین مساجد است.

مسجد جامع، الهام گرفته از خانه کعبه است لذا از مهم‌ترین بناهای واقع شده قلب بافت تاریخی و شهر میراث جهانی یزد است که امروزه آن را از قدیمی‌ترین نمونه‌های معماری در این شهر تاریخی و مذهبی می‌دانند.

ساخت و تکمیل مسجد جامع یزد در طول یک قرن و در دوره‌های مختلف تاریخی انجام شده است به طوری که بنای امروزی مسجد، در محل سه مسجد دیگر که در قرن‌های گذشته در کنار یکدیگر بنا شده‌ بودند، واقع شده است.

نخستین آن‌ها، «مسجد جامع عتیق» بوده که در اواخر قرن سوم قمری و دوره عمرو لیث صفاری ساخته شد. این بنا در قرن پنجم تعمیر و مرمت و در کنار آن مناره‌ای بنا شد که تا قرن‌ها در اسناد تاریخی به چشم می‌آمد.

در قرن پنجم قمری علاالدوله یکی از امرای وقت یزد، دومین مسجد را با نام «مسجد جامع قدیم» ساخت و با ایجاد یک گنبدخانه و چند ایوان، بناهای بیشتری را به مسجد اولیه اضافه کرد و پس از وی، دختران فرامرز بن کاکوئی، قسمت‌های جدیدی از جمله یک شبستان و مقبره را در کنار دومین مسجد ایجاد کردند.

سومین مسجد نیز با نام «مسجد جامع نو»، در اوایل قرن هشتم قمری با صحنی کوچک، گنبدخانه و ایوانی بزرگ توسط رکن الدین محمد بن قوام الدین محمد بن نظام حسینی یزدی قاضی، ساخته شد.

البته در دوره فتحعلی شاه قاجار، عملیات تخریب در سطح گسترده‌ای برای بازسازی و مرمت این مسجد گسترده تاریخی انجام شد که ظاهری کاملا متفاوت از مسجد اولیه به مسجد جامع امروزی داشت.

«مسجد جامع کبیر یزد» ۳۱ تیر ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و سال ۱۳۹۶ با ثبت شهر تاریخی یزد در یونسکو، این مسجد ارزشمند نیز در این فهرست جهانی به ثبت رسید.

این مسجد هم اکنون دارای بخش‌های مختلفی مثل ایوان اصلی، چند شبستان، کریاس، قنات، چاه آب، کتابخانه و گنبدخانه است که در طراحی و ساخت هرکدام دقت زیادی بکار برده شده است.

یکی از مهم‌ترین قسمت‌های این مسجد مناره‌های حدوداً ۵۲ متری آن است که عنوان بلندترین مناره‌ها را به خود اختصاص داده است. حوضی هشت ضلعی و ستون مرمری که روی آن نقوش حیوانات و گیاهان کنده کاری شده نیز جلوه زیبایی به فضای بیرونی مسجد داده است.

از دیدنی‌ترین قسمت‌های مسجد جامع یزد که دارای گچکاری و کاشی‌های معرق کاری شده است، محراب آن است. این  مسجد با کاشی‌کاری‌های منحصر بفرد و نقوشی زیبا یکی از دیدنی‌ترین بناهای تاریخی یزد است و همواره از جاذبه‌های پر بازدید استان به ویژه در ایام نوروز است.

ایسنا