درباره قنات اکبرآباد بم

قنات‌ها، تلفیقی از چشمه، رود و چاه هستند. این ساختارهای زیرزمینی جهت جمع‌آوری و هدایت آب به سطح زمین و در مناطق خشک و کم‌آب ساخته می‌شوند. سابقه ساخت قنات در ایران به قرن‌ها پیش از اسلام بازمی‌گردد. اجداد ما با شرایط اقلیمی مقابله کرده و با اختراع قنات‌ها، دسترسی مناطق خشک و کویری را به آب میسر می‌کردند. قنات اکبرآباد نیز در حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش و در زمان ساسانیان ساخته شده است.

مشخصات قنات اکبرآباد؛ یکی از پرآب‌ترین قنات‌های جهان

رشته‌قنات‌ها در کنار تشابهات کلی مثل برخورداری از مادرچاه و مظهر، ممکن است در برخی مشخصات همچون نوع معماری، عمق، مقدار دبی یا همان آبدهی، طول و …، خاص و منحصربه‌فرد باشند. مشخصات قنات اکبرآباد نیز به شرح زیر است.

• ۱۱۰۰ متر طول
• تعداد ۳۵ میله چاه
• مادرچاه با طول ۷ متر
• فاصله مظهر تا محل قنات ۲۰۰ متر
• دبی: ۸ لیتر بر ثانیه

قنات قاسم‌آباد در حدود ۱۶ هکتار از اراضی تحت کشت منطقه را آبیاری می‌کند.

قنات قاسم‌آباد

قنات اکبرآباد یک قنات دوقلو به نام قاسم‌آباد دارد و بسیاری از مردم این دو را در کنار هم می‌شناسند. طول قل دیگر قنات اکبرآباد، ۲۳۰۰ متر است. این قنات با ۴۴ متر عمق مادرچاه و ۵۰ حلقه چاه، آبدهی بیشتری نسبت به قل دیگرش دارد. قنات قاسم‌آباد بیش از ۱۰۰ هکتار از اراضی منطقه را آبیاری می‌کند. جالب است بدانید که آب این قنات در گرمای تابستان خنک است و در‌مجموع مزه مطبوعی هم دارد.

هر دو رشته قنات اکبرآباد و قاسم‌آباد در‌مجموع حدود ۳۵۰۰ متر طول دارند و مقدار آبدهی آن‌ها ۱۲۴ لیتر بر ثانیه است. مادرچاه این دو قنات ۲۰۰ متر از یکدیگر فاصله دارد و مظهر آن‌ها در نقطه‌ای مشترک و با فاصله‌ای حدود ۲۰ متر از هم قرار گرفته است. قنات‌های اکبرآباد و قاسم‌آباد، آب ذخیره‌شده در سفره‌های زیرزمینی پشت گسل بم را با دبی به‌ترتیب ۱۱۴ و ۱۱۰ متر بر ثانیه به سطح زمین انتقال می‌دهند. با این تفاسیر، منبع آبی این دو قنات، (گسل بم-بروات) مشترک است.

ثبت در یونسکو

۱۱ رشته‌قنات ایرانی در یونسکو به‌ثبت رسیده‌اند که قنات‌های دوقلوی اکبرآباد و قاسم‌آباد کرمان نیز جزو این رشته‌قنات‌ها هستند. دلیل محبوبیت و ثبت‌جهانی‌شدن این دو قنات در سازمان میراث فرهنگی جهانی، دوقلو، جوان و پرآب‌بودن آن‌ها است.

مالکان قنات اکبرآباد و قاسم‌آباد؛ عدالت در تقسیم آب

مالکان قنات اکبرآباد و قاسم‌آباد، اهالی شهر بروات هستند. اهالی این شهر در تمامی فعالیت‌های مرتبط به این قنات‌ها با یکدیگر تعامل و همکاری دارند. نظام آبیاری درخصوص این قنات‌ها به‌صورت ۷ روزه است؛ به‌این‌صورت که آب قنات در‌طول هفته بین مالکین هر دو قنات تقسیم خواهد شد. هر دو قنات اکبرآباد و قاسم‌آباد، در‌مجموع ۱۶۸ ساعت آب را میان مالکین تقسیم می‌کنند. سهم آب هر مالک نسبت به سهم زمینش مشخص می‌شود. جالب است بدانید که برای رعایت عدالت در تقسیم آب، هر کدام از مالکان و کشاورزان، سهم آب خود را یک هفته در روز و یک هفته در شب دریافت می‌کنند و مسئولیت و مدیریت این تقسیم‌بندی بر‌عهده میرآب است.

قنات اکبرآباد کجاست؟

قنات اکبرآباد در استان کرمان و شهرستان بم قرار دارد. برای رفتن به این قنات ابتدا باید به بم و سپس به شهر بروات بروید. بعد از آن، مسیر بلوار توحید را تا روستای اکبرآباد در پیش بگیرید. قنات اکبرآباد دقیقا در این روستا واقع شده است.

روش‌های سفر به بم

از‌طریق راه هوایی، زمینی یا رزرو بلیط قطار می‌توانید به بم بروید. فاصله فرودگاه بم تا روستای اکبرآباد ۱۱ دقیقه است و برای رفتن به این روستا از راه‌آهن بم، دو مسیر ۲۰ دقیقه‌ای و ۱۵ دقیقه‌ای را در اختیار دارید.

جاذبه قنات اکبرآباد بم

قنات اکبرآباد در دل کویر و در مجاورت کوچه‌باغ‌های سرسبز و بکر قرار دارد و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری بم شناخته می‌شود. مناطق اطراف این قنات به‌ویژه در اواخر اسفند تا اردیبهشت، هوایی معتدل و طبیعتی دل‌انگیز دارند و نظر گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کنند. علاوه‌بر بهار، در اواسط مرداد تا پایان تابستان که فصل برداشت خرما است، بروات بم و قنات‌هایش منظره‌ای زیبا و شگفت‌انگیز ایجاد می‌کنند که بدون شک برای‌تان جالب خواهد بود. با رزرو هتل بم می‌توانید چند روزی را به دیدن زیبایی‌های طبیعت اطراف این قنات‌ها اختصاص دهید و هم‌زمان به جاهای دیدنی بم نیز سر بزنید.

مکان‌های دیدنی نزدیک به قنات اکبرآباد بم

چند مکان دیدنی در نزدیکی قنات اکبرآباد قرار دارد که مهم‌ترین آن قنات قاسم‌آباد است. برخی جاذبه‌های تاریخی و طبیعی دیگر نیز به‌عنوان جاذبه گردشگری بم در نزدیکی این اثر خارق‌العاده تاریخی قرار دارند. فاصله این مکان‌های دیدنی چندان از هم دور نیست؛ البته با‌توجه‌به مناسب‌بودن قیمت بلیط قطار و سفر با این وسیله نقلیه امن و راحت، می‌توانید بخش بیشتری از بودجه سفرتان را به بازدید از این اماکن دیدنی اختصاص دهید.

ارگ بم

همه ما بم را با ارگ قدیمی آن می‌شناسیم. ارگ بم بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان است که فقط ۳۰ کیلومتر با قنات اکبرآباد فاصله دارد. متاسفانه این سازه در اثر زلزله ۱۳۸۲، تا حد زیادی ویران شد و اکنون فقط خرابه‌هایی از آن باقی مانده است؛ البته حتی در این حالت هم اوج جذابیت بصری و شگفتی معماری در این سازه خشتی نمایان است.

ارگ راین

ارگ راین پس از ارگ بم بزرگ‌ترین بنای خشتی در جهان محسوب می‌شود. این ارگ که اکنون یکی از جالب‌توجه‌ترین مکان‌های دیدنی کرمان به‌شمار می‌رود، در دوران ساسانیان ساخته شده و به‌نوعی نمایانگر تمدن غنی مردمان این شهر است.